Delta-substasie ’n bron van kommer
MBOMBELA - “Die enigste ding in my lewe wat elke dag klokslag presies op tyd is, is dat die Delta-kragstasie se krag afgaan. Ons maak nou al elke dag gereed om tussen 17:30 en 18:00 sonder krag te sit, omdat die betrokke substasie opkonk.”
Só sê ’n moedelose Antoinette Hammond, een van die vele gefrustreerde inwoners met die stad sevoortslepende kragonderbrekings.
Die 43-jarige Delta-substasie dra grootliks tot kragonderbrekings in die stad by.
Maandagmiddag is die krag vir die soveelste keer onderbreek toe ’n geleistangisolator onklaar geraak het.
Nadat herstelwerk gedoen is, kon die krag sewe uur later weer aangeskakel word.
In April het gemoedere onder inwoners so hoog geloop dat ’n dringende gemeenskapsvergadering belê is.
Die topbestuur van die Stad van Mbombela Plaaslike Owerheid, insluitende Sibongile Makushe, die burgemeester, Wiseman Khumalo, die munisipale bestuurder, en William Nkatha, die raad se speaker, is genooi. Tydens die vergadering het dit duidelik geblyk dat die seniorbeamptes nie verwag het dat hulle só deur die bykans 100 inwoners geroskam sou word nie.
Verskeie beloftes, waaronder dringende ingryping deur middel van herstelwerk, ’n nuwe kragplan en beter instandhouding, is gemaak. Die raad het toe gesê ’n uitgebreide kragplan sou binne vier weke ter tafel gelê word.
Weke later is die belofte steeds nie nagekom nie. Hoewel ’n plan opgetrek is, is dit nog nooit aan die publiek bekendgemaak nie. Verskeie verskonings, soos die goedkeuring van die geïntegreerde ontwikkelingsplan (IDP), wat eers voor die raad gelê en goedgekeur moet word, is voorgehou.
Dit is nou vyf maande later.
Die gemeenskap is dit eens dat die raad ’n massiewe tekort aan kundigheid en geld het om die erg verouderde Delta-substasie in stand te hou.
Die substasie is reeds in 1979 gebou, en het ’n lewensduur van 30 jaar. Die tydperk het in 2009 verstryk, maar daar is minimale opgraderingswerk gedoen om die lewensperk met nog 10 jaar te verleng.
In 2016 is die munisipaliteit reeds gewaarsku dat daar dringende voorsorg getref moet word vir die bou van ’n nuwe substasie. ’n Jaar later is prof. Johan Delport aangestel om die komende krisis te ondersoek en met ’n plan van aksie vorendag te kom.
Die verslag is in 2019 ter tafel gelê, goedgekeur en voor begroot. Dit sou toe R180 miljoen kos om die nuwe stelsel te bou en in werking te stel.
Die plan is in 2020 van die tafel gevee met die aanstelling van Sipho Sibeko as die nuwe bestuurder van die departement van energie.
“Vyf maande het sedert die noodvergadering verloop, met min vooruitsigte dat die krisis binnekort opgelos gaan word,” het ’n inwoner wat anoniem wil bly, gesê.
’n Ander het gemor: “Hoe is dit moontlik dat die kragtoevoer die heel dag oukei is, en as die klok 18:00 slaan, is dit donker?
“Die enigste ding wat nou vervang moet word is om die Delta-substasie na wie de hel weet waarheen te verban.”
Joseph Ngala, die woordvoerder van die munisipaliteit, het teen die ter perse gaan nog nie op navrae gereageer nie.