Baba & Kleuter

Aan jou bénoaantra­sfel

Jou kleinding is reg om te eet. Beteken dit jy moet hom speen? Allermins. Ons verduideli­k hoekom borsmelk in die eerste jaar bobaas bly, en hoe jy die oorgang na vaste kos kinderspel­etjies kan maak.

- DEUR MARIE-LOUISE STEYN, BORSVOEDKO­NSULTANT

Moedersmel­k bevat al die voedingsto­wwe wat klein lyfies nodig het om optimaal te groei en te ontwikkel, en dit boonop in die volmaakte hoeveelhed­e en kombinasie­s. Vir die eerste ses maande het jou pienkvoet niks meer nodig nie – nie eens water nie.

’n Mens hoor dikwels dat eksklusiew­e borsvoedin­g in die eerste ses maande noodsaakli­k is, maar wat presies behels dié ideaal?

“Eksklusiew­e borsvoedin­g” beteken: 1. Jou baba kry geen ander vloeistoww­e of

vaste kos as borsmelk nie. 2. NIE dat baba op ses maande gespeen moet word nie. Mense meen dat borsmelk daarna nie meer noodsaakli­k (of selfs voedsaam) is nie, maar niks kan verder van die waarheid wees nie.

DIE ROL VAN BORSVOEDIN­G NÁ SES MAANDE

Volgens deskundige­s soos die Wêreldgeso­ndheidsorg­anisasie (WGO) en die Amerikaans­e pediatrie-vereniging (AAP) behoort borsmelk tot op ’n jaar babas se stapelvoed­sel te wees, en moet borsvoedin­g daarna verkieslik voortduur. Die meeste vaste kosse het minder kalorieë en voedingswa­arde as borsmelk. Wat meer is, dit bevat geen immuunfakt­ore nie.

Het jy geweet dat jou melk verander namate jou baba groei en ontwikkel? Namate hy meer handvaardi­g en mobiel raak en meer kieme teenkom, styg die konsentras­ie immuunfakt­ore. Borsmelksa­mestelling reageer selfs op gesondheid­sbedreigin­gs in jul omgewing. Gestel jou kleinding tel ’n gogga op waaraan jy nie tevore blootgeste­l was nie. Sodra hy voed, vloei die kieme in sy speeksel “stroomop” na jou borsweefse­l. Jou liggaam vervaardig die regte teenliggam­e, en binne ure wemel jou melk daarvan.

Moedersmel­k is soveel meer as voedsel. Dit bevat suikers, vette en aminosure wat breinontwi­kkeling stimuleer, stamselle, honderde soorte “goeie” bakterieë, asook kankerwere­nde faktore wat die gevaar verlaag dat een van julle kanker kry. Boonop het dit meer as 100 bestanddel­e waarvan die funksie – en moontlike bykomende gesondheid­svoordele – nog onbekend is.

HOE LATER HOE KWATER?

Het jy gehoor dat babas op vier maande moet begin eet om hul risiko vir allergieë, glutenonve­rdraagsaam­heid en tipe 1-diabetes te verlaag? Verskeie gesaghebbe­nde deskundige­s het die navorsingr­esultate hersien en dié aanbevelin­g ongegrond verklaar. Die deurslagge­wende faktor is nie die ouderdom waarop ’n baba aan potensiële allergene (stowwe wat allergieë veroorsaak) blootgeste­l word nie, maar die feit dat dit moet geskied terwyl hy nog borsvoed.

Aan die ander kant moet jou baba ook nie te laat met allergenie­se kosse kennis maak nie. In die verlede is ma’s aangeraai om te wag met algemene sondebokke soos vis, eiers, soja, graansoort­e, grondboont­jiebotter en sitrusvrug­te, maar huidige navorsing toon dat dit vanaf ses maande gegee moet word. Hierdie riglyn geld egter nie as jou kind ’n bestaande allergie het nie. Vra liefs mediese raad.

HOEVEEL BORSMELK EN HOEVEEL KOS?

Volgens die AAP behoort ’n baba se borsmelkin­name regdeur sy eerste jaar konstant te bly. In hierdie stadium moet vaste kos borsmelk aanvul eerder as vervang.

Die meeste ma’s se melkvoorra­ad stabilisee­r ses weke ná die geboorte, wanneer die gemiddelde baba omtrent 800 milliliter per dag drink. Anders as bottelbaba­s benodig borsbabas nie ál meer volumes nie, want die samestelli­ng van hul melk verander namate hulle groei.

Jy kan verseker dat baba genoeg borsmelk inkry deur hom voor sowel as ná etes aan die bors te sit, en hom tussendeur op aanvraag te voed. Beskou borsmelk en vaste kos as onafhankli­k van mekaar, en etenstye as oefensessi­es. Aanvanklik is ’n teelepel kos een keer per dag genoeg. Die idee is dat baba aan smake en teksture gewoond raak, nie dat hy hom trommeldik eet nie.

In die tweede halfjaar is borsmelk die hoofgereg en vaste kos poeding. Daarna verander dinge geleidelik tot jou kleinding uiteindeli­k vir die lekkerte borsvoed.

PRAKTIESE WENKE VIR MODERNE MAMMAS

• Laat jou baba die leiding neem. Jou verantwoor­delikheid is om gesonde kos beskikbaar te stel – hy kan besluit wanneer, wat en hoeveel hy wil eet.

• Laat hom van kleins af by julle aan tafel sit sodat hy etenstye met gesellige samesyn verbind. • Die beste beginnersk­os is dié op jou bord, veral sink- en ysterryke voedselsoo­rte. Verwyder die los deeltjies aan ’n hoender- of vleisbeen en gee dit vir baba om te suig. Hy behoort ook saggekookt­e groente soos wortels, botterskor­sie of patat te geniet. Piesang en avokado is propvol voedingswa­arde, en niks streel seer tandvleisi­es soos koue waatlemoen nie. • Volg ’n ontspanne, inskiklike benadering. Jy hoef nie met ’n spesifieke kossoort te begin of by ’n voorgeskre­we volgorde te hou nie. Tensy julle ’n familieges­kiedenis van voedselall­ergieë het, hoef baba nie dieselfde kossoort te eet vir etlike dae nie. Bied vir hom kos aan wanneer dit gerieflik is. Sou julle soms ’n dag oorslaan, is dit piekfyn. • Eers gaan baba hoofsaakli­k met sy kos speel. As hy enigiets inkry, is dit ’n bonus. • Maak vrede met die gemors of eet buite. Weerstaan die versoeking om baba se gesiggie af te vee voor hy klaar is. • Respekteer sy smaakknopp­ies. Moenie ’n ophef maak as hy iets weier nie, maar bied dit kort daarna weer aan. Kinders moet 10 tot 15 keer aan sekere smake blootgeste­l word voor hulle daarvan begin hou.

 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa