IZimbabwe ingase iphunyukwe iSihlalo
Iqembu eliphikisayo libona abaholi basemazweni angaphandle bengaba isixazululo kokwenzeka ezweni
IZINQUMO zenkantolo ezingamvuni nokukhala ngaphansi okhethweni lokugcina lukaMengameli eZimbabwe kubonakala kungakamtheni amandla umholi weMovement for Democratic Change (MDC) uMnu uNelson Chamisa.
Isimo sishubile eZimbabwe kulandela ukwehla kwamandla emali yakhona okuholele ekutheni izinkumbi zithutheleke eNingizimu Afrika zizozama impilo engcono.
UChamisa usecele owayenguMengameli eBotswana uMnu u-Ian Khama noMengameli waseNamibia uMnu uHage Geingob ukuba bangenelele emizamweni yokubahlanganisa noMengameli u-Emmerson Mnangagwa.
Phambilini kwakunethemba lokuthi ubuhlobo phakathi kukaChamisa noMnangagwa buzoba ncono uma kuqhathaniswa nangesikhathi sowayenguMengameli uMnu uRobert Mugabe nomufi uMnu uMorgan Tsvangirai ababengabhekani.
Isinyathelo sikaChamisa sokuthinta abaholi bangaphandle noSihlalo weSouthern African Development Community (SADC) uMnu uGeringob sichazwa njengemizamo yokubuyisa isithunzi seMDC nokuzibonakalisa njengeqembu elikukhathalele ukuthula ezweni njengoba izinto zimapeketwane eqenjini elibusayo iZANU-PF.
Kukhona ukukhuluma okuthi njengoba uMnangagwa sekukhona izinhlangothi ezingamamukeli eqenjini lakhe, sekulula ukuthi amaqembu aphikisayo angene ngenxeba.
“Sizimisele futhi sivulelekile ukuthi singaqala izingxoxo noma kunini. Ngaphandle kwezincwadi esesizibhalele uMnangagwa, siphinde saxhumana namahhovisi ababengomengameli ukuze basixhumanise kodwa yena
uyanqaba. IZimbabwe isha ubuhanguhangu futhi ayikho into elungayo njengamanje. Sekufike lapho kuphela khona amaqhinga,” kusho uChamisa.
Ukhala ngokuthi izwe likulesi simo elikulo nje yingenxa kaMnangagwa ongene kulesi sikhundla ethwelwe ngeqoma kodwa wafika wabhimbisa uhlelo.
UChamisa eyedwa angeke akwazi ukubuyisela uzinzo lwezepolitiki nomnotho kuleli lizwe.
Iqembu elibusayo iZANU-PF yilona okumele lihambe phambili kuyona yonke imizamo yokudala ukuthula ngoba alikho izwe elingaphumelela uma lisahlukene.
Ngaphandle kukaMengameli uMnangagwa amanye amalungu eZANU-PF abona ukuthi kunesidingo sokuba kuhlalwe phansi kuboniswane phakathi kwalezi zinhlangano zombili.
Uma lungabikhona uzinzo eZimbabwe leli lizwe lingaphuthwa yingqayizivele yethuba lokuthatha isihlalo seSADC okuyinto engakha isithombe esimbi ngoMnangagwa ngoba ngesikhathi sikaMugabe leli lizwe lakwazi ukuphatha zonke izikhundla ngaphandle kwezihibe.
Umbango wokubusa eZimbabwe phakathi kukaMnangagwa noChamisa waze walanyulwa iNkantolo YoMthethosisekelo yakhona eyanquma ukuthi uChamisa wehluleka ukuletha ubufakazi bokuthi ukhetho lukaMengameli lwalungakhululekile.
Selokhu kwakhishwa uMugabe esikhundleni uzinzo alikaze lube khona eZimbabwe okugqama kakhulu umbango wezikhundla ikakhulukazi kwababengamasosha abathi babamba iqhaza elikhulu ekukhishweni kwalo mholi owayesehlale iminyaka esikhundleni.