Abazukuhlolwa ngokujwayelekile abamanye amabanga
Luzonqunywa ukuthi bebeqhuba kanjani ekuqaleni konyaka ikusasa labafundi bebanga le-10 nele-11 kuleli njengoba uMnyango Wemfundo Eyisisekelo usumemezele ukuthi ngeke bahlolelwe izivivinyo zokuphela konyaka (examination) abafundi abakula mabanga kodwa bazobhala ngalokho okufundiswe ngqo (test).
Lokhu kulandela ukuphazamiseka kokufunda ezikoleni ngenxa yokuqubuka kokhuvethe oluvale thaqa izwe.
UMnyango Wezemfundo usithathe lesi sinqumo ngenxa yokuthi abafundi kabafundanga kahle izifundo zabo nonyaka yingakho izivivinyo zihoxiswa.
Okhulumela uMnyango uMnu u-Elijah Mhlanga uthe ngenxa yenkinga yokhuvethe ebingaphezulu kwamandla abo banqume ukuthi bazihoxise izivivinyo zokuphela konyaka ngoba ngalokho bebezobe bengenzi iqiniso uma bengazibhalisa ngokugcwele kodwa kube kungafundwanga futhi kungafundisekanga kahle.
“Lesi sinqumo sithathwe emveni kokubheka nhlangothi zonke nokuthi sikwazi ukunika isikhathi abafundi ngonyaka ozayo njengoba kunethemba lokuthi lesi sifo singase sibengcono,” kusho uMhlanga.
Uthe lesi sinqumo basithathe ngenxa yokuthi izifundo zala mabanga zicishe zifane kodwa umehluko indlela kumbe izinga ezifundiswa ngalo kodwa empeleni umfundi osuka ebangeni le-10 akazeshwami izifundo afikela kuzona ebangeni elilandelayo yingakho benqume ukuthi bazozinika isikhathi sokufundisa okuzoba yinto yangonyaka ozayo.
UMnyango uphinde wazwakalisa ukukhathazeka ngalokhu ngoba kuzoba nomthelela omkhulu kubafundi abangakwazanga ukuphindela ezikoleni ngenxa yesikhathi eside zihleli emakhaya.
Lokhu kuthulwe ePhalamende nalapho okuvele ukuthi isifundazwe iKwaZulu-Natal isona esinezingane zesikole eziningi ezigcine zihleli emakhaya zingaphindelanga ezikoleni.
UMnyango uhlawumbisela ukuthi babalelwa ezi-38 000 abebanga lesi-7 abangase bangaqhubeki nesikole kulo nyaka kanti abayizi-18 000 abebanga leshumi esifundazweni iKwaZuluNatal.
UMhlanga ukhumbuze izikole ngokubaluleka kokugcina imininingwane yabafundi ezikoleni nendlela abaqhuba ngayo ezifundweni zabo.
Ukugasela kokhuvethe kuholele ekutheni kuphazamiseke izikole ezweni isikhathi eside okwaze kwathi kamuva kwavulwa kancane kancane amabanga athile.
Ngesikhathi uNgqongqoshe Wemfundo Eyisisekelo, uNkk u-Angie Motshekga, egcizelela ukuthi abafundi babuyele ezikoleni, baningi ababephikisana naye okubalwa nezinyunyana zothisha ababethi lokhu kuzobeka impilo yabafundi engcupheni kanti nezikole zazingakulungele ukwamukela abafundi njengoba ababephikisana nokubuyela kwabafundi ezikoleni babekhala ngokuthi azinazo izinsiza zokulwa nokhuvethe njengezibulalimagciwane nezimfonyo.
Babekhala nangokuthi abafundi ngeke bakwazi ukuqhelelana njengoba kudingekikele ngokwemigomo yemvalelwakhaya.