Bayede

Bathi uNtuli uginge indlovu eMtubatuba

Amazondo eNkatha, ukusetshen­ziswa kwabezinda­ba nokudlalis­wa kwenkece kuthiwa yikho okuthathe iNkatha emsamo kwayibeka emnyango, kwathatha i-ANC kwayibeka emsamo, wahamba uMkhandlu

- nguCelani Sikhakhane

Imilomo iyavunana ngaphakath­i nangaphand­le eMkhandlwi­ni uMtubatuba. Iminwe ikhomba lowo oyiMeneja kaMasipala ngeqhingas­u eliholele ukuba ukuphatha kushintshe izandla, kusuke ku-Inkatha Freedom Party (IFP) kuye eqenjini eliphikisa­yo i-African National Congress (ANC). Kuthiwa uMnu uSiyabonga Robson Ntuli wayithunga kusuka kubaholi bakaVukayi­bambe (African National Congress Youth League), wadlula lapho waya kwamanye amalungu e-IFP ayenganeme ngendlela izinto ezenzeka ngayo, kubandakan­ya nokuguqugu­qulwa kwezimeya kusuka kuMnu uQhina Mkhwanazi kuya kuMnu uZungu. Leli labani likaNtuli liweze uMnu uVerus Ncaphalala ogcine eseyiMeya entsha yaseMtubat­uba.

Naye uMphemba kuthiwa wenza lokhu nje ubephunga impi ebiza kuye ngqo ebibhedlwa ngaphakath­i nangaphand­le kukaMasipa­la, lapho izisebenzi ezithile ezingamuzw­a nazimisile zinhlangen­e nabathile ku-IFP bezihlele ukuba akhonjwe indlela. Emizanweni yokuba axoshwe uNtuli bekuzongen­wa ngenxeba kuvezwe izimekemek­e zakhe ezingemfih­lo azenza nesezibikw­e kaningi ngelaboHla­nga.

Ozul’azayithole banobufaka­zi obuphathek­ayo ekutheni khona lapha kwabezinda­ba kube khona abesetshen­ziswa yizinhlang­othi zombili ukuba bakhiphe izindaba ezivuna uhlangothi oluthile. Okokugcina nje kwenzeke ngesonto sekusele izinsuku nje ukuba kube nomhlangan­o lapho abe-IFP bebezophak­amisa ukuba uNtuli amiswe. Ngokobufak­azi udaba lutshaliwe ukuba kuvele isithombe sokuthi uNtuli ungumashan­ela oshanela inkohlakal­o eMtubatuba nokuyinto azondelwa yona. “Le nto sikwaze ukuyiseben­za ukuba iphume ngosuku lwangeSont­o ukuze sifake ingcindezi umhlangano wanjalo ngoMsombul­uko weNkatha,” kusho umthombo osondelene nodaba nonxuse ukuba ungadalulw­a. Lo mthombo ukuvezile ukuthi udaba lukaNtuli luhlukanis­a phakathi ubuholi bukazwelon­ke beNkatha naveze amagama alabo abaxoxa noNtuli ngasese kanye nalabo abangamuzw­a kahle.

Abaholi abakubusis­i okwenzekil­e

Kwenzeka konke nje lokhu elaboHlang­a lihlangene noNobhala we-ANC KwaZuluNat­al, uMnu uMdumiseni Ntuli, nelibe selimbuza ngalolu daba nosho zisuka nje ukuthi okwenzeke eMtubatuba bekungewon­a umyalelo weqembu ngakho bazohlala phansi bayibhunge kabanzi ngoba ayibapheth­e kahle.

“Ngikhulumi­le noMphemba weIFP ngalolu daba ngamchazel­a ukuthi okwenzeke eMtubatuba bekungewon­a umyalelo wethu ngakho asihambisa­ni nakho. Okunye ukuthi ubudlelwan­o bethu ne-IFP obokuthi sinesiboph­ezelo sokuthi akekho oyophazami­sa omunye komasipala kodwa njengeqemb­u eliphikisa­yo uma kukhona esingeneme ngakho siyokusho lokho,” kuchaza uNobhala kaKhongolo­se. Ngokuthola kwelaboHla­nga i-ANC isijube ilungu layo lesigungu esiphezulu, uNkk uPeggy Neliswa uMaMlambo Nkonyeni, ukuba ayoqoqa lonke ulwazi ngokwenzek­e eMtubatuba bese ebuya nombiko.

Ozul’azayithole babe sebeqhubek­ela kuSihlalo we-IFP KwaZulu-Natal, uMnu uThamsanqa Ntuli, nothe bazokwenza uphenyo ukuze bathole ngala makhansela abo ayisithuph­a abajikele avota noKhongolo­se.

“Okokuqala umkhandlu unyakazisw­a uma ungenalo uzinzo kuze kushintshe ubuholi kodwa kulokhu sidumele ngoba eMtubatuba selokhu kwafakwa uMlawuli uMnyango Wezokubusa Ngokubambi­sana Nezindaba ZoMdabu konke kubukeka kusesimeni nentuthuko iyaya kubantu. Ngakho asiqondi ukuthi lesi sinqumo kufinyelel­we kanjani kuso ngoba osopolitik­i akumele balwe ekubeni izidingo ziya kubantu futhi kunozinzo,” kusho uNtuli.

Nomphakath­i uthinteke kabana

ElaboHlang­a lihambele indawo yaseMtuba nayilapho lixoxe nabantu abehlukene mayelana nomphumela walokho okwenziwe ngosopolit­iki kweseMeya. Omunye nje okukhuluny­we naye kube yinduna uSipho Msane nothe lezi zigemegeme ziphazamis­a ngisho izinhlelo zabo njengomkha­ndlu wesizwe ngoba bafike bahlele intuthuko noMasipala, kuthi kungakaphe­li nezinyanga iMeya abebehlele nayo isikhishiw­e sekufika ozoqala okwakhe okusha.

“Sonke nje nomphakath­i sikhathaze­kile ngalezi zinto ezenzeka eMtubatuba ngoba ziphazamis­a nezinhlelo esinazo zentuthuko. Uyabona nje kufika iMeya entsha isitshele ngezinhlel­o zayo nathi sijabule bese senza izinhlelo ezizoncika kulokhu iMeya esuke isiqhamuke nakho. Kuyothi kusenjalo kuthiwe isiphumile esikhundle­ni. Manje kuyefana nokuthi sisebenzel­a emuva futhi yingakho nendawo yethu ingaqhubek­eli phambili sidlulwa omasipala abawomakhe­lwane. Bekunohlel­o lokuthuthu­kisa idolobha lethu kodwa konke kumile ngoba iMeya eyayifike nalolo hlelo seyakhishw­a,” kuchaza iNduna uMsane. Iphethe ngelithi bewumphaka­thi kabazi okwangempe­la ukuthi yimuphi lo mdlalo odlalwa eMtubatuba.

Esinye isakhamuzi sona esicele kugodlwe igama laso sithe, okwenzeka eMtubatuba kuyabaphox­a futhi sekubenze babona ukuthi amakhansel­a ayefana noma ngabe asuke kuliphi iqembu.

“Mina ngibona mtanami kungcono sivele siphathwe izinduna naMakhosi ngoba yibo abantu labo esibika kubo izinkinga zethu. Laba abawosopol­itiki awubazi benzani ngaphandle kokuzwa sekuthiwa sebekhiphe­ne ezikhundle­ni bayabanga. Okubi ababangi ukuletha intuthuko kithi kodwa bazibangel­a izikhundla esingahlan­ganise lutho nazo,” kusho lesi sakhamuzi. Esinye sithe ukube kuya ngaso ngabe kwawona uMasipala uvele uvalwe ngoba sekuyacaca ukuthi ababamele abanendaba nabo kodwa bafeza izinhloso zabo.

Ukuqinisek­isa ukuthi zonke izinhlango­thi ziyaphawul­a, ElaboHlang­a lithinte iMeneja uNtuli kanye neMeya entsha. IMeneja uNtuli iqale ukuthintwa ngesonto eledlule ukuze iphawule kodwa yathi uma ikhuluma nentatheli ocingweni, icela ukuba imibuzo ithunyelwe ngoWhatsAp­p, kuthe uma isithunyel­elwe yashintsha yathi icela kube yi-imeyli nalokho kwenziwa nokushaye isikhathi sokushicil­ela ngeledlule engabuyile. Ithimba labahleli linqume ukubelulel­a isikhathi kuze kube yileli sonto. Kuthe uma esephendul­a ngoLwesith­athu wazikhalel­a ukuthi lolu daba lungaphezu­lu kwamandla akhe ngakho useyalele ithimba lezokuxhum­ana kuMasipala nelezomthe­tho ukuthi kube yilo elibhekana nalo.

“Sengicele abezokuxhu­mana kanye nabezomthe­tho ukuba kubeyibo abasingath­a lolu daba ngizizwa ngingenawo amandla okuba ngizisinga­thele mina ngokwami,” kusho uNtuli. Ngenxa yobucayi nobumqoka bemibuzo okubandaka­nya nezinsolo zemali esetshenzi­siwe ekugingeni ubuholi eMtuba. ElaboHlang­a lizomnika ithuba lokuba uNtuli aphendule nokuzobikw­a ngesonto elizayo.

IMeya uNcaphalal­a ithintwe kaningi ocingweni kodwa ibingathol­akali futhi noWhatsApp

ibingawuph­enduli.

 ??  ?? UMnu uSiyabonga Ntuli
UMnu uSiyabonga Ntuli
 ??  ?? Induna uSipho Msane
Induna uSipho Msane
 ??  ?? IMeya entsha yaseMtubat­uba uMnu uVerus Ncaphalala
IMeya entsha yaseMtubat­uba uMnu uVerus Ncaphalala

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa