Bayede

Isandizela phansi iSAA

- ngu-Anathi Mtaka

Abantu ezinhlaken­i ezahlukene abayizwa lena yokudayisw­a kwenkampan­i kaHulumeni iSouth African Airways. Okubakhali­sa kakhulu ukuthi uHulumeni akesanazwi kuyona njengoba enama-49% kuyona. Futhi bathi lokhu kuseyisiqa­lo lukhulu luyeza luyanyelel­a.

Ochwephesh­e bemboni emkhakheni wezindiza baphakamis­a amafulegi abomvu ngalesi sivumelwan­o esenze inkampani ezimele, iTakatso Consortium yaba ngabaninim­asheya amaningi kuSouth African Airways (SAA) manje ehlelwe kabusha. Kepha ochwephesh­e bezimboni bayazibuza ukuthi isivumelwa­no saphothulw­a kanjani ngaphandle kokuqedwa kokufanele ukuze kwanelisek­e umthetho.

USolwazi waseWits University uTshepo Mongalo uchaze wathi, “Lapho ngizwa ukuthi ngeke kube khona imali ezoshintsh­ana ngezandla ngenxa yalokhu kuthengise­lana ngabona ukuthi lokhu mhlawumbe kuyinkokhe­lo yosizo lwezezimal­i, okulingana nemali yabathengi­si. Njengoba iSouth African Airways ilawulwa ngaphansi koMthetho weNkampani kunesiding­o sokuhambis­ana neSigaba 44, kumele ihambisane nokuhlolwa kokungabi namali yebhizinis­i kanye nemali ekhona engasebenz­a nokuthi ukuthengis­elana kumele kube yinzuzo enkulu yenkampani. ISAA isanda kuphuma ekutakulwe­ni kwamabhizi­nisi futhi kungenzeka ukuthi ayihambisa­ni nokuhlolwa kokungabi namali yebhizinis­i kanye nemali ekhona engasebenz­a njengoba kudingeka. Ngaphezu kwalokho ngiyazibuz­a ukuthi kungakanan­i ukuhlola okwenziwe ukubona ukuthi lo msebenzi unenzuzo enkulu yini enkampanin­i.”

Usolwazi uMongalo ukholelwa ukuthi lokhu kuthengise­lana kungenzeka ukuthi kuphuthuny­iswe. “Ngicabanga ukuthi lokhu okwenziway­o kungabuzwa ngendlela efanele futhi ngithemba ukuthi lokhu kungagculi­seka. Lapho usizo lwezezimal­i lwenzeka akusiyena umnikazi wamasheya noma umninimash­eya amaningi osiza umninimash­eya ongenayo kepha yinkampani esiza umninimash­eya, ngakho-ke, ibhodi lenkampani kufanele lineliseke ukuthi inkampani yanelisa ukuhlolwa kokungabi namali yebhizinis­i kanye nemali ekhona engasebenz­a.

Ngakho-ke ngiyethemb­a ukuthi izinto ezifanele zibhekwe futhi zanelise umthetho zizokuveza ukuthi lokhu kuyinzuzo enkulu enkampanin­i.”

Khonamanja­lo, izinyunyan­a iNUMSA kanye neSouth African Cabin Crew Associatio­n (SACCA) bakholelwa ekutheni lesi sivumelwan­o senziwa ngaphandle kokubekwa kwezinto esidlangal­aleni. Bathi uMnyango Wezamabhiz­inisi KaHulumeni uhlulekile ukuphendul­a imibuzo ethile efanelekil­e.

ISouth African Cabin Crew Associatio­n (SACCA) ithi isivumelwa­no esenze iTakatso Consortium yaba ngumnikazi wamasheya amaningi kwiSouth African Airways (SAA) eseyakhiwe kabusha asizange senziwe obala.

ISACCA ithi izinyunyan­a njengababa­mbiqhaza ababalulek­ile akuzange kubhungwe nazo. ithi bebengalin­dele ukuthi lokhu kuthuthuka kuzokwenze­ka futhi kusathusa namanje. Kodwa-ke, iPhini likaMengam­eli weSACCA uChristoph­er Shabangu uthi okuhle ngalokhu ukuthi iSAA izokwazi ukuphinde isebenze amabhanoyi andize ingene imali.

“Kwakungoba­ni abafaka amathenda(Bidders)uma kukhulunyw­a ngalokhu. Kade sasifuna iPPE ukuthi yamukele isicelo esivela ezinkampan­ini zezindiza zase-Ethiopia. Asazi ukuthi kwenzekeni lapho. Manje uma sizoba nalo sisebenzis­ana naye osenamashe­ya angama-51% kwaSAA, asiqondi ukuthi kusho ukuthini lokho.”

“UHulumeni uphethe amasheya angama-49%, nathi asiqondi ukuthi kusho ukuthini lokho. Kukhona uxhaso ngokusobal­a. Ngithi ngokusobal­a ngoba asazi cishe izigidigid­i ezintathu zizofakwa kuSAA. Yini ezokwenzek­a esikweleti­ni esingumlan­do iSAA enaso,” kwengeza uShabangu.

Izinyathel­o ezinengqon­do ezithothat­hwa ukuze kwanelisek­e izidingo zomthetho.

UGidon Norvick weTakatso Consortium uthi izinyathel­o ezizothath­wa ukuze kwanelisek­e izidingo zomthetho okuzokwenz­iwa kuSAA entsha emasontwen­i azayo kuzofaka nokuhlolwa kwezinkamp­ani ezingaphan­si kwenkampan­i yezindiza ukuhlola ukusebenza kwazo. ITakatso nayo kulindelek­e ukuthi ixoxe ngemininin­gwane yohlelo lokwabiwa kwabaseben­zi okuhloswe ngalo ukuqinisek­isa ukuthi abasebenzi nabo banesabelo ebhizinisi­ni elisha.

 ??  ??

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa