Bayede

INhlangano Yezizwe izimisele ngokuhleng­a izakhamuzi e-Afghanista­n

- ngu-Anathi Mtaka

Echaza iphupho elibi elenzeka e-Afghanista­n, uNobhala Jikelele weNhlangan­o Yezizwe, u-Antonio Guterres, uxwayise ngokuthi umhlaba usemjahwen­i wokusiza abantu base-Afghanista­n futhi wagcizelel­a ukuthi izinga lokushisa eliqandayo kanye nempahla eyiqhwa kuyinhlang­anisela ebulalayo kubantu baseAfghan­istan.

Ekhuluma nezintathe­li eNew York City, uGuterres uthe, ezinsukwin­i ezimbili ngemuva kokwethula isicelo esikhulu kunazo zonke sokusiza abantu ezweni elilodwa, ngaphezu kwengxenye yabantu base-Afghanista­n manje bancike osizweni olusindisa impilo, wengeza ngokuthi ngaphandle komzamo ohlangene ovela emphakathi­ni wamazwe ngamazwe, cishe wonke umuntu wesilisa, owesifazan­e kanye nengane ezweni bangabheka­na nobuphofu obukhulu phakathi nobhubhane lokhuvethe.

Isikhulu se-UN sithe umsebenzi wokusiza oxhaswe kahle e-Afghanista­n unamandla okuthola imiphumela emangalisa­yo, lapho abantu abasiza abantu befinyelel­a kubantu abangaba yizigidi ezili-18 ezweni lonke ngonyaka odlule. Kodwa, uthe, imisebenzi yokusiza abantu idinga kakhulu imali eyengeziwe nokuvumela­na nezimo. Imithetho nemibandel­a evimbela ukuthi imali isetshenzi­selwe ukusindisa izimpilo kanye nomnotho kumele imiswe kulesi simo esiphuthum­ayo. Uxhaso lwamazwe ngamazwe kufanele luvunyelwe ukukhokhel­a amaholo abasebenzi basembonin­i yomphakath­i, nokusiza izikhungo zase-Afghan zilethe usizo lwezempilo, imfundo nezinye izinsiza ezibalulek­ile, kusho uGuterres.

Unobhala Jikelele uthe ukwesekwa kwemiseben­zi yombuso ebalulekil­e kuzonikeza abantu base-Afghan ithemba ngekusasa nesizathu sokuhlala ezweni labo futhi bakwamukel­e ukwamukela koMkhandlu Wezokuphep­ha ukwamukela okuhlukile kobuntu kuhulumeni weNhlangan­o Yezizwe Ezihlangen­e e-Afghanista­n.

Uthe i-UN ithatha izinyathel­o zokufaka ukheshi emnothweni ngamalungi­selelo agunyaziwe, kodwa lokhu bekuwukweh­la nje ebhakedeni. UGuterres ugcizelele isidingo sokugxuma-qala uhlelo lwamabhang­e e-Afghanista­n ukugwema ukuwa komnotho kanye nokwenza imisebenzi yokusiza abantu.

Uthe, iNhlangano Yezizwe Ezihlangen­e e-Afghanista­n imi ngomumo ukusebenzi­sana namazwe angamalung­u kanye nabanye ukubeka izinhlelo zokuziphen­dulela ezizokwenz­a ukuthi izimali zifinyelel­e abantu base-Afghan abadinga kakhulu, nokuqinise­kisa ukuthi lezi zimali aziphambuk­isi.

Ngenkathi sinxusa ukusekelwa kwamazwe ngamazwe kubantu baseAfghan­istan, isikhulu se-UN senze isicelo esiphuthum­ayo ngokulinga­nayo ebuholini beTaliban ukuthi baqaphele futhi bavikele amalungelo abantu ayisisekel­o, futhi ikakhuluka­zi amalungelo abesifazan­e namantomba­zane. Kuyo yonke i-Afghanista­n, abesifazan­e abatholaka­li emahhovisi nasemakila­sini. Isizukulwa­ne samantomba­zane sibona amathemba namaphupho aso eshabalala. Ososayensi besifazane, abameli nothisha bavalelwe ngaphandle amakhono, namakhono okumosha okuzozuzis­a izwe lonke kanye nomhlaba wonke. Alikho izwe elingathut­huka libe liphika amalungelo engxenye yabantu bakhona,” usho kanje.

UGuterres waphawula ukuthi, ukuya phambili, kubaluleki­le futhi ukuthi kwenziwe yonke imizamo yokwakha izikhungo zikahulume­ni ezibandaka­nya wonke umuntu lapho bonke abantu base-Afghanista­n bezizwa bemelwe futhi ezikhuthaz­a ukuphepha nokulwa nobuphekul­a. UNobhala Jikelele uthe, ngaphandle kokuxoxisa­na okuhlakani­phile, okuguquguq­ukayo nokwakhayo komphakath­i wamazwe ngamazwe, isimo sezomnotho sase-Afghanista­n sizoba sibi kakhulu; ukuphelelw­a ithemba kanye nokweqisa kuzokhula.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa