‘Nee’ vir sloop van stasiegebou
Die plaaslike erfenisbewaringsliggaam het dié week bekendgemaak dat Transnet, die eienaars van die ou treinstasie-gebou op Graaff-reinet, aansoek gedoen het om dié gebou te sloop.
Aangesien dit ouer as 60 jaar is, word die gebou beskerm deur die Wet op Nasionale Erfenishulpbronne, en het Transnet toestemming van die provinsiale owerheid vir erfenishulpbronne nodig om dié kontroversiële besluit uit te voer.
Die opening van die spoorlyn van Portelizabeth na Graaff-reinet, is toentertyd beskryf as die 'grootste fees wat die Kolonie ooit beleef het'.
Die eerste trein het op Maandagmiddag, 25 Augustus 1879, om 17:00 met 200 passasiers, insluitende die orkes van die Prince Albert's Guard, in Graaff-reinet aangekom.
Die amptelike opening van die 'Midland Railway' soos dit bekend gestaan het, is toe op Dinsdagoggend, 26 Augustus 1879 gevier en die spoorlyn is vir beide passasier- en goederetreine oopgestel.
Die geleentheid is daardie tyd op 'n ongeëwenaarde wyse vir drie dae lank op die dorp gevier.
Die gebou, met sy tipies Kaapshollandse gewels, het vir die daaropvolgende jare 'n groot bydrae tot die dorp se ontwikkeling en samelewing gelewer.
Die Graaff-reinet Erfenisstigting voel dat die besonderse eienskappe van die gebou dit bewaringswaardig maak. Ek stem heelhartig saam.
Die stigting het dié week die publiek se menings in hierdie verband aangevra (meer kan hieroor op bladsy 1 gelees word).
My nederige opinie is dat die sloping van dié gebou - alhoewel slegs sy geraamte verbygangers tans in Kollegeweg begroet 'n enorme verlies vir die dorp sal wees.
Die aantal historiese geboue in die land neem deurentyd af en ek voel dat die min historiese geboue wat oorbly, gevolglik, behoue moet bly.
Hierdie gebou behou tans nog steeds sy historiese buitekant, die oorspronklike vloerplan is amper ongeskonde en baie van sy handwerk detail is nog steeds teenwoordig.
Dit alles, in my gedagtes, meen dat die gebou as 'n seldsame erfenishulpbron steeds bewaringswaardig is, veral in die konteks van hierdie dorp en omgewing.
Graaff-reinet is 'n toeristebestemming (grotendeels oor sy ryk geskiedenis) wat in asemrowende pragtige natuurskoon geleë is - dit is hierdie generasie se verpligting om die oorlewende bewyse van dié geskiedenis te behou vir ons nageslag.
Hierdie erfenisgeboue vertel immers die geskiedenis van ons dorp.
Deur hulle te behou, behou ons kontinuïteit van die fisiese omgewing.
Dit is merkers wat bydra tot 'n gevoel van plek, 'n gevoel van historiese ontwikkeling.