Crowd1 word ondersoek
Twee regulerende liggame in SuidAfrika het verlede week aangedui dat ondersoeke teen die werksaamhede van die multivlakbemarkingskema, Crowd1, gedoen moet word.
Die Gedragsowerheid vir die Finansiële Sektor (FCSA) het verlede week bekendgemaak dat Crowd1 nie as 'n finansiële diensverskaffer by dié liggaam geregistreer is nie en dus nie gemagtig is om finansiële dienste te verskaf nie. Die FCSA het die reserwebank van SuidAfrika verlede week gevra om die skema te ondersoek.
Die tweede regulerende liggaam wat kommer oor Crowd1 uitgespreek het is die Nasionale Verbruikersraad wat op 26 Junie in 'n verklaring aangekondig het dat hulle ook 'n ondersoek na Crowd1 gelas het nadat hulle 'n amptelike klagte ontvang het. Dit volg kort op die hakke van 'n voorbladberig in Rapport van voorverlede Sondag waarin verskeie sport- en vermaaklikheidsterre genoem word wie se name as reklame vir Crowd1 gebruik word.
Oudtshoorn Courant het reeds 'n aantal weke gelede oor Crowd1 berig en die vraag gevra of dit 'n piramideskema of 'n geloofwaardige beleggingskema is. Verskeie ekonome en finansiële kenners het op daardie stadium kommer uitgespreek oor die skema, maar daar was nog geen ondersoeke nie.
Intussen het verskeie finansiële kenners gewaarsku dat Crowd1 elemente van 'n tipiese piramideskema bevat en mense afgeraai om daaraan deel te neem.
In die verklaring wat deur die nasionale verbruikersraad uitgereik is, word gesê dat dié liggaam moet bepaal of Crowd1 die wet op die beskerming van verbruikers oortree en indien wel sal daar besluit word wie vervolg moet word.
Verbruikers word ook deur die waarnemende kommissaris van die verbruikersraad, Thezi Mabuza, daarop gewys dat dit 'n strafbare oortreding is om aan piramideskemas deel te neem, dit te bemark, of lede vir so 'n skema te werf en dat die onus op verbruikers rus om by owerhede te bevestig of Crowd1 'n geregistreerde finansiële diens is voordat hulle betrokke raak. In die verklaring sê sy: "Covid-19 caused economic disruptions and consumers are trying to make extra cash, however, the CPA prohibits participating in any illegal scheme. Section 43 of the Act discourages consumers from participating or knowingly and unknowingly promote a multiplication scheme, and doing so constitutes an offence."
Terwyl daar vurig deur lede van Crowd1 kapsie gemaak word omdat dit as 'n piramideskema bestempel word, is twee dinge uit veral die afgelope twee weke se berigte en optredes duidelik.
Daar kon tot dusver skynbaar geen bewyse gevind word dat Crowd1 wel tasbare produkte verkoop soos wat beweer word nie en dat die voortbestaan en sukses van die skema heeltemal afhanklik is van die werwing van nuwe lede. Terwyl daar mense is wat vroeg begin woeker het en reeds honderde duisende rande uit Crowd1 verdien het, is dit volgens nuwe toetreders nou moeilik om nuwe lede te werf, veral na die wye nasionale mediadekking van die afgelope twee weke.
En dit, meen kenners, is die ware toets van 'n piramideskema.
As die skema tot stilstand kom omdat daar nie meer nuwe lede gewerf word nie, beteken dit daar is nie meer nuwe geld wat boontoe gevoer kan word nie en dan stort alles in duie.
In 'n tipiese piramideskema word geld nie soos in 'n geregistreerde finansiële produk belê om dividende aan lede uit te betaal nie, geld wat deur lede aan die onderpunt van die piramide inbetaal word, word aan lede verder teen die leer op, uitbetaal.
Dit blyk ook dat die wat geld uit Crowd1 gemaak het, van daardie geld gebruik om nuwe lede se registrasiegeld van R2 000 te borg en sodoende hulle eie netwerk uit te brei.