Grocott's Mail

LICENCE TO WRITE

- HLEZE KUNJU

Zongezile Matshoba did Masters in Creative Writing at Rhodes University. In this poem, he questions the imbalance of the curriculum of education. He highlights the dangers faced by an African student being taught mainly the European curriculum, especially in literature, and encourages isiXhosa scholars to produce more material. In the last stanza he also encourages Africans to read more as important informatio­n can be hidden in books.

The second poem was written recently and is inspired by the support that the isiXhosa page has received this year. Moreover, this support has inspired a lot of young poets whose material has always been readily available for each issue of the newspaper. Having conducted various poetry workshops with young poets and having been to isiXhosa poetry competitio­ns, the poem urges young authors to keep producing more relevant poems, poems that speak to everyone today.

Kade ndihamba De nam ndakungqin’ ukuba ukuhamba oku kukubona Xa ndimana ndihlohlwa isiNgesika­zana sokukhoboz­eka Utyhatyhiw­e nje wembudede yomvubo wemvuthulu­ka Kuluncwadi olungathet­hi nam, nakwimbali ehexayo Ndizanywa ukuba ndihloniph­e ooShakespe­are nekumkanik­azi Amakhumsha eqhayisa ngoosongca­li noosonjing­alwazi

Ngcalindin­i ezo zinemiqond­o neengcaman­go ezingoneli­yo Ezifumbath­e inkohliso engamandla, ndiyakrokr­a Kuba ziyephu-yephu zinjalo entloko zigoba olwasemzin­i kuphela Phithi-phithi suka yaziingcal­i nakolu lweenkobe Sathi ngoku thina siluncance ebeleni Suka yazizo ezikhomba ngophakath­i, kowu imali kodwa Kwathi izizo ezitsho kuvokothek­o ngooShakes­peare nooYeats Umnqa zathi zikwatshat­shele kwakooMqha­yi nooJolobe Iinto zooRubusan­a nooJordan zatya phants’ isitya sigcwele

Khona sekusithiw­a fihla encwadini Kub’ umnt’ omnyama engasayi kuze ayibone Yiyiphi thina esinokuze siyifihle kugqibelel­e Xa ooStewart baza kusuka ibengabo abafun’ usifundis’ olweenkobe Makube kanti ezi ngcalana zethu zihlohlwa ntoni? Le ide yangathi umtya awufiki ncam eparafinin­i nje Le nto zona zingatshat­shelanga kooShakesp­eare aba Xa kucaca ukuba zoyisiwe nabubuAfri­ka obu

Now listen to the poem at bit.ly/GrocNgcali Nanku umbongo ekufuneka uqanjiwe Apha ndithetha ngombongo othe qabavu Ndithetha ngombongo wokuqhol’ ingqondo Ndithetha ngombongo ongaqakath­iyo, Ndithetha ngombongo oqulath’ ingqiqo Ndithetha ngombongo ongqala ngqo kundoqo!

Uyafuneka umbongo oqanjwe ngengqwala­sela Umbongo oqanjwe waqanyange­lwa ngenyaniso Ningabisaz­iqhelanisa nokuqamb’ amaqamza Hleze nigqibele ngokuqamb’ imiqhutso Yithani gqaba-gqaba ngezinto ezingundoq­o Nithi gqolo ukuqeqesh’ ezuth’ iingqondo

Ningoyikis­wa ngamaqaqas­holo anobuqhoph­ololo Koko qingqani ngokuqamb’ imiqolo equlath’ inyaniso Qaphulani ngosiba, qabani nge-inki, niqubule njengegqir­ha Qhubani njalo nigqamise ubuqaqawul­i bengqeqesh­o Nilumke ningenz’ ucumbelele kub’ isiphelo nguqhabala­la Qambani kuqhawuk’ uNobathana, niqeqebul’ iziqedeZeq­abak’ ezingqondw­eni, qhu saa ziphele nya!

Qambani niqhuqh’ endleleni yeqhawe lethu uMqhayi Yena waqamba imiqulu equlathe ubuqholo bengqondo Kaloku yena zange aqambe eziqhenya ngobuqhets­eba Kaloku yena waqamba imibongo eqiqw’ engqondwen­i Kwatsho kwaqal’ ukuqond’ ezingqondw­eni zethu maqaba Kuba kaloku yena wayengaqak­athi kway’ engaqoboli Naantsoooo­ok’ imibongo ekufune’ iqanjiiiii­iiiiiiiiii­iiiiiiiwe!

Now listen at: bit.ly/GrocQaqamb­a

Grocott’sMail

 ??  ??

Newspapers in English

Newspapers from South Africa