Mazipheze iziteleka ezikhungweni zemfundo
NJENGOBA sezijwayeleke ukwenzeka minyaka izinxushunxushu emanyuvesi nakwezinye izikhungo zemfundo ephakeme, nakulokhu unyaka uqale kabi ngazo.
Ngaphandle nje kokushayisana phakathi kwezikhulu kulezi zikhungo, nabaholi babafundi ngemuva kwesimemezelo esenziwe isigubhukane ngumengameli wezwe umnu Jacob Zuma, semfundo yamahhala kulabo bafundi abaqhamuka emindenini ehlwempu, sekuqubuke iziteleka zezisebenzi ezimayelana namaholo nezimo zokusebenza eseziphazamise uhlelo lokubhaliswa kwabafundi.
Kwamanye amanyuvesi athintekayo kulokhu singabala i-university of South Africa (Unisa) nedurban University of Technology (DUT). Kulilungelo elisemthethweni wezwe ukuba izisebenzi zivumelekile ukubeka phansi amathuluzi uma zingenelisekile emsebenzini. Leli phephandaba liyalihlonipha leli lungelo lezisebenzi lokugodla amandla uma zingaphathekile kahle emsebenzini.
Noma kunjalo, sibona kuwukuzigwaza ngowethu njengezwe uma abanye bethu besebenzisa iziteleka ngalesi sikhathi sonyaka ezingalimaza ikusasa lezingane zethu ukufeza izinhloso zabo zokulwa nomqashi. Njengephephandaba elikholelwa ekutheni imfundo yisikhali esibalulekile sokulwa nobubha nokungazi, kuyasihlupha ukubona abanye babafundi bedicilela phansi impahla yezikhungo zemfundo ukufaka ingcindezi kubaphathi.
Okuxakayo ngalezi zenzo zokucekela phansi impahla nokuphazamisa uhlelo lokufunda wukuthi abenzi bobubi basuke bethi bazenza ngoba befuna imfundo esezingeni, yingakho bebhikisha. Bayishaya indiva imibono yabanye yokuthi abakwenzayo kufana nokubulala izwe nokuzilimaza bona qobo.
Wonke amazwe asethuthukile aqala uhambo lwawo ngokwazisa ukubaluleka kwemfundo. Imali ibalulekile ukuze umuntu akwazi ukwenza izinto zenzeke, iyodwa ngeke ikwazi ukwenza kuhambe kahle ezikhungweni zemfundo.
Indlela eya empumelelweni idinga ukuzikhandla, ukuzimisela nokuzithiba. Ngeke silakhe izwe eliphumelelayo uma njalo unyaka uqala ngomdonsiswano phakathi kwabaphathi bezikhungo, abafundi nezisebenzi.