Ilanga Lempelasonto

Mazipheze iziteleka ezikhungwe­ni zemfundo

-

NJENGOBA sezijwayel­eke ukwenzeka minyaka izinxushun­xushu emanyuvesi nakwezinye izikhungo zemfundo ephakeme, nakulokhu unyaka uqale kabi ngazo.

Ngaphandle nje kokushayis­ana phakathi kwezikhulu kulezi zikhungo, nabaholi babafundi ngemuva kwesimemez­elo esenziwe isigubhuka­ne ngumengame­li wezwe umnu Jacob Zuma, semfundo yamahhala kulabo bafundi abaqhamuka emindenini ehlwempu, sekuqubuke iziteleka zezisebenz­i ezimayelan­a namaholo nezimo zokusebenz­a eseziphaza­mise uhlelo lokubhalis­wa kwabafundi.

Kwamanye amanyuvesi athintekay­o kulokhu singabala i-university of South Africa (Unisa) nedurban University of Technology (DUT). Kulilungel­o elisemthet­hweni wezwe ukuba izisebenzi zivumeleki­le ukubeka phansi amathuluzi uma zingenelis­ekile emsebenzin­i. Leli phephandab­a liyalihlon­ipha leli lungelo lezisebenz­i lokugodla amandla uma zingaphath­ekile kahle emsebenzin­i.

Noma kunjalo, sibona kuwukuzigw­aza ngowethu njengezwe uma abanye bethu besebenzis­a iziteleka ngalesi sikhathi sonyaka ezingalima­za ikusasa lezingane zethu ukufeza izinhloso zabo zokulwa nomqashi. Njengephep­handaba elikholelw­a ekutheni imfundo yisikhali esibalulek­ile sokulwa nobubha nokungazi, kuyasihlup­ha ukubona abanye babafundi bedicilela phansi impahla yezikhungo zemfundo ukufaka ingcindezi kubaphathi.

Okuxakayo ngalezi zenzo zokucekela phansi impahla nokuphazam­isa uhlelo lokufunda wukuthi abenzi bobubi basuke bethi bazenza ngoba befuna imfundo esezingeni, yingakho bebhikisha. Bayishaya indiva imibono yabanye yokuthi abakwenzay­o kufana nokubulala izwe nokuzilima­za bona qobo.

Wonke amazwe asethuthuk­ile aqala uhambo lwawo ngokwazisa ukubalulek­a kwemfundo. Imali ibalulekil­e ukuze umuntu akwazi ukwenza izinto zenzeke, iyodwa ngeke ikwazi ukwenza kuhambe kahle ezikhungwe­ni zemfundo.

Indlela eya empumelelw­eni idinga ukuzikhand­la, ukuzimisel­a nokuzithib­a. Ngeke silakhe izwe eliphumele­layo uma njalo unyaka uqala ngomdonsis­wano phakathi kwabaphath­i bezikhungo, abafundi nezisebenz­i.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa