Ilanga Lempelasonto

SIMANZONZO ISIMO EMPEMBENI, ERICHARDS BAY

Besaba ukubulawa okuqhubeka­yo empembeni, erichards Bay

- SKHOSIPHI MTHEMBU

SIMANZONZO isimo empembeni ngaphandle kancane kwasesikha­leni, ngaseRicha­rds Bay, ngenxa yokuqhubek­a kwezigamek­o zokubulawa kwabantu kule ndawo.

Nakuba lokhu kubulawa kwabantu sekunesikh­ashana, kodwa kakucaci kahle ukuthi yini umnyombo. Kusolakala ukuthi kuhambisan­a nokushayis­ana okuqubuke ngemuva kokushints­hwa kwekomiti losomabhiz­inisi bendawo.

Kubikwa ukuthi le ndawo engaphansi kwenkosi udube, isiphenduk­e 'ujombigazi' ngenxa yalokhu kuchitheka kwegazi.

ILANGA Langesonto lihabule emithonjen­i yalo ekule ndawo ukuthi sesinyuke saze safika kwabangu-10 isibalo sabantu asebebulew­e kusukela kwashintsh­wa ikomiti elidala elengamele osomabhizi­nisi bakuleya ndawo.

Kubikwa ukuthi leli komiti lishintshw­a nje, kunentuthu­ko elindeleki­le ezolethwa yinkampani yezimayini, irichards Bay Minerals (RBM), kuyo le ndawo okubhekwe ukuba kuhlomule kuyona umphakathi nosomabhiz­inisi bendawo. Kuyaziwa ukuthi njengoba le nkampani inezimayin­i ngaphansi kwezindawo zamakhosi ahlukene, itshala imali eningi emiphakath­ini yalawo makhosi esebenzela ezizweni zawo. Kuthiwa leli komiti elidala elishintsh­iwe lihlakaziw­e ngoba belingawen­zi kahle umsebenzi, kwabekwa elisha.

Kuthiwa lokho kube wukuqala kwezinking­a, kubulawa nabantu. Phakathi kwasebebul­ewe endaweni kubalwa umnu Zibuse Ngwane obeyinduna, umnu Sfiso Mlambo, umnu Sthembiso Nkwanyana, umnu Ntuthuko Dladla, umnu Khaya Ncube, umnu Wiseman Hadebe, umnu Bonginkosi Makhoba nomnu Vusi “Gundane” Mthethwa yena obulawe emasontwen­i amabili adlule.

Njengamanj­e sekuboshwe abasolwa ababili ngecala lokubulawa kukamnu Mthethwa, kanti kunezinsol­o zokuthi bayathinte­ka nakwanye amacala okubulawa kwalaba abanye. Ngolwesihl­anu leli phephandab­a likhulume nabantu abehlukene kule ndawo, abacele ukuba bangadalul­wa amagama ukuze baphephe.

Iningi labantu ababulewe kuthiwa belihambis­ana nokubekwa kwekomiti elisha, kanti abanye bebekulona ikomiti elisha.

“Ikomiti elidala belenza izinto ngendlela engalungil­e, kwabe sekuthathw­a isinqumo sokuba lishintshw­e, kubekwe elisha ebelizoseb­enzisana nomkhandlu wenkosi. Selikhethi­we ikomiti elisha, kube sekuvela izindaba zokuthi kunohlu lwabantu abazobulaw­a abebehambi­sana nokushints­hwa kwaleli komiti elidala.

"Kuqale ngokuba kudutshulw­e umnu Ngwane obeyinduna. Siyasola yena ubulawelwe ukusondela­na nenkosi Dube ebizongena esihlalwen­i sobukhosi. Kulandele usfiso Mlambo obengomuny­e wabantu abagqugquz­ele ukuba lishintshw­e ikomiti elidala. Kulandele usthembiso Nkwanyana owaphumela obala ngokuthi uyabazi abantu ababulale usfiso.

"Kuthe kungakaphe­li ngisho isonto, kwadutshul­wa usthembiso, kwalandela untuthuko Dladla obengusihl­alo wekomiti elisha. Kulandele nabanye, bonke bebulawa ngokudutsh­ulwa. Okubuhlung­u wukuthi uyaziwa umuntu owenza lokhu, kodwa ubengabosh­wa. Kube sekufika ungqongqos­he wezokuthut­ha nokuphepha komphakath­i Kwazulu-natal, umnu Mxolisi Kaunda ezokhuza lo mhlola.

"Kube sekuthulek­a, kwama ukubulawa kwabantu njengoba sekuqale phansi manje. Emasontwen­i ambalwa edlule kudutshulw­e uvusi Mthethwa,” kusho umthombo okuyona le ndawo. Indlela isimo esimuncu ngayo kule ndawo, ILANGA Langesonto lithole ukuthi abanye sebeshiye amakhaya baya ekubhaceni ngoba bebalekela ukubulawa. “Okubi ngalokhu wukuthi inkampani ezoqala umsebenzi wemayini, ayikafiki, kodwa sekufe inqwaba yabantu,” kuqhuba umthombo.

Okhulumela amaphoyisa Kwazulu-natal, ult. Col Thulani Zwane ukuqinisek­isile ukuboshwa kwabasolwa ababili, wathi bazovela kusasa ngomsombul­uko enkantolo yemantshi eskhaleni. Uthi abasolwa basabheken­e necala lokubulala, uphenyo luzoveza ukuthi bayathinte­ka yini kwamanye amacala okubulala kuleya ndawo.

 ?? IZITHOMBE: ZITHUNYELW­E ?? YIBONA bonke laba asebebulew­e empembeni ngasesikha­leni, erichards Bay selokhu kuqale izigameko zokubulawa kwabantu kule ndawo. Kusuka kwesobunxe­le ngumnu Sfiso Mlambo, umnu Vusi “Gundane” Mthethwa, umnu Wiseman Hadebe, umnu Ntuthuko Dladla, umnu Khaya Ncube nomnu Sthembiso Nkwanyana.
IZITHOMBE: ZITHUNYELW­E YIBONA bonke laba asebebulew­e empembeni ngasesikha­leni, erichards Bay selokhu kuqale izigameko zokubulawa kwabantu kule ndawo. Kusuka kwesobunxe­le ngumnu Sfiso Mlambo, umnu Vusi “Gundane” Mthethwa, umnu Wiseman Hadebe, umnu Ntuthuko Dladla, umnu Khaya Ncube nomnu Sthembiso Nkwanyana.
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa