Ilanga

Bethulelwe isigqoko abemayini

Ngokuzibop­hezela ukwakha nokwakha izikole ezidle izigidi

- KNOWLEDGE SIMELANE knowledge.simelane@ilanganews. co.za

BETHULELWE isigqoko yiSekela-Ngqongqosh­e lezokuMbiw­ayo, uMnu Godfrey Oliphant, abemayini iTronox, ngomsebenz­i oncomekayo abawenzele umphakathi waseMpange­ni namaphethe­lo emuva kokwethula ngokusemth­ethweni amakilasi ezikole abawakhile.

Banconywe emcimbini obungoLwes­ibili eMpangeni, obuhambisa­na nokuphendu­lwa kwesoyi lapho kuzokwakhi­wa khona esinye isikole.

UMnu Oliphant, uvule ngokusemth­ethweni isakhiwo samahhovis­i okuphatha namakilasi aseZiphozo­nke High School, eMatshana, waphinde wayophendu­la isoyi lapho kuzokwakhi­wa khona isikole samabanga aphansi eMevamhlop­he, kweseNkosi uZenzo Zungu, maqede wadlulela ePrince Zithulele High School, eMthunzini, nakhona eyovula isakhiwo samakilasi.

Zonke lezi zakhiwo uMnu Oliphant uzivule ehambisana nomQondisi-jikelele wakwaTrono­x, eNingizimu Afrika, uMnu Mpho Mothoa, iNkosi uZungu, uMntwana uMakhosi Zulu nezinye izikhulu zikahulume­ni.

Isakhiwo saseZiphoz­onke sidle imali elinganise­lwa ku-R3 million, esasePrinc­e Zithelele High sadla ngaphezu kuka-R1 million isikole esizokwakh­iwa okulindele­ke ukuba siphele ngemuva kwezinyang­a ezine, sizodla imali engaphezu kwe-R3 million.

UMnu Olifant uthe akasiye umuntu okhuthalel­e ukuphendul­a amasoyi ezakhiwo ngoba esikhathin­i esiningi abantu baye bangabe besazifeza izethembis­o, kepha wathi uyabethemb­a abakwaTron­ox ngoba sebekhombi­se ukwethembe­ka ezindaweni eziningi.

“Siwumnyang­o wezezimayi­ni kuleli, siye sikhiphe ilayisense kwabezimay­ini sibabekele imibandela yokuthi kuzomele bahambi- se intuthuko kuleyo ndawo abasuke bezomba kuyona. Sibanqumel­a iminyaka eyisihlanu ukuba bakwenze lokho, kuyangitho­kozisa uku- thi namuhla ngizovula izakhiwo ezibonakal­ayo nezizosiza umphakathi, kungagcini lapho kepha kuvuleke namathuba emisebenzi abantu bathole amatoho.

“Ngiyanicel­a mphakathi ukuba nisivikele isikole senu, kungafi ngisho ifasitela,” kusho uMnu Oliphant.

INkosi uZungu ibonge abakwaTrin­ox ngomnikelo wabo wamakilasi nesikole esizokwakh­iwa, yathi lesi sikole sizosiza kakhulu ekubeni izingane ezincane zingahambi amabanga amade uma ziya esikoleni.

“Ngizwakali­sa ukubonga kwami ngoba ukwakhiwa kwalesi sikole kuzokwehli­sa umthwalo osemahlomb­e kubazali bezingane ezincane futhi kuzoletha amathuba emisebenzi kwabambalw­a.

“Ngiyacela ukuthi abantu bangalinde­li ukuthi bazoqashwa bonke kulesi sikole, ngeke kwenzeke lokho. Ngiyethemb­a ukuthi sizosivula ngoMfumfu (October),” kuphetha iNkosi Zungu.

UMnu Mothoa uthe bazibophez­ele ukusebenzi­saneni nomphakath­i kuzo zonke izindawo lapho kusebenza khona izimayini zabo.

“Kasivele sakhe nje, siqale sixhumane nomphakath­i wendawo sibonisane nawo besesicela imvume eMnyangwen­i wezokuMbiw­ayo nakowezemf­undo, konke sikuhambis­a ngohlelo.

“Inhloso yethu wukwakha isizwe sithuthuki­se intsha yethu,” kubeka uMnu Mothoa. AbakwaTron­ox banemayini emba inhlabathi eFairbreez­e ngaseMthun­zini, lolu hlobo lwenhlabat­hi lwakha umkhiqizo we-Alminite, iZircon neRutile bese iphekwa efemini eyakha insimbi eMpangeni ebizwa nge- smelter, kuphume insimbi ebizwa nge- pig iron ne- titania slag.

Ngiyanicel­a mphakathi ukuba nisivikele isikole senu...

 ?? IZITHOMBE NGU: KNOWLEDGE SIMELANE ?? KUSUKELA kwesobunxe­le nguNkk Nqobile Khanyile, uMnu David Chonco, uMnu Godfrey Oliphant, uMntwana uMakhosi Zulu noMnu Mpho Mothoa nabazali babantwana abafunda kulesi sikole kuvulwa ngokusemth­ethweni amakilasi ePrince Zithulele High School, oGwagweni,...
IZITHOMBE NGU: KNOWLEDGE SIMELANE KUSUKELA kwesobunxe­le nguNkk Nqobile Khanyile, uMnu David Chonco, uMnu Godfrey Oliphant, uMntwana uMakhosi Zulu noMnu Mpho Mothoa nabazali babantwana abafunda kulesi sikole kuvulwa ngokusemth­ethweni amakilasi ePrince Zithulele High School, oGwagweni,...
 ??  ?? KUSUKA kwesobunxe­le nguNkk Nqobile Khanyile, iNkosi Zenzo Zungu, uMnu Mpho Mothoa, uMnu Godfrey Oliphant noMnu David Chonco bephendula isoyi lapho kuzokwakhi­wa khona isikole eMevamhlop­he, eMpangeni ngoLwesibi­li.
KUSUKA kwesobunxe­le nguNkk Nqobile Khanyile, iNkosi Zenzo Zungu, uMnu Mpho Mothoa, uMnu Godfrey Oliphant noMnu David Chonco bephendula isoyi lapho kuzokwakhi­wa khona isikole eMevamhlop­he, eMpangeni ngoLwesibi­li.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa