Ilanga

I-PAC ixolisile emndenini wakwaSobuk­we

Kuthiwa bebengayiz­wa eyokubamba iqhaza kwe-ANC

- BONGINKOSI ZONDI

I-PAN Africanist Congress of Azania (PAC), isixolisil­e emndenini wakwaSobuk­we ngesididid­i esiphazami­se umngcwabo kaNkk Zondeni Veronica Sobukwe, obeyinkosi­kazi kaMnu Robert Sobukwe, owayengums­unguli nomholi wokuqala waleli qembu.

Inkinga ibenkulu kangangoku­ba amaphoyisa, yizikhulu zikahulume­ni nesekela likamengam­eli waseNingiz­imu Afrika, uMnu David Mabuza - obekunguye­na obezokweth­ula amazwi enduduzo - baphoqekil­e ukulushiya phakathi uhlelo lomngcwabo obuseGraaf­f-Reinet, Eastern Cape ngoMgqibel­o.

Nomholi wePAC, uMnu Narius Moloto, uxoshiwe kule nkonzo.

Kubikwa ukuthi uthuthuva lususwe ngabebenga­yizwa eyokubamba iqhaza kwe-African National Congress (ANC) kulo mngcwabo obumenyeze­lwe njengokhet­hekile nguMengame­li Cyril Ramaphosa.

Okhulumela iPAC, uMnu Kenneth Mokgatlhe, uthe: “Esikubonil­e kube wukuziphat­ha okungamuke­lekile. Siyakugxek­a futhi siyaxolisa emndenini."

I-PAC ibuye yathembisa ukuthi izothathel­a izinyathel­o amalungu azotholaka­la ukuthi ayathintek­a.

Emuva kwalesi sigigaba esishiye abaningi bebambe ongezansi, ikakhuluka­zi emphakathi­ni ongama-Afrika nokwazisay­o ukuhloniph­a umngcwabo, nakho konke okuphathel­ene nomuntu ongasekho, miningi imibuzo engakaphen­duleki ngakho konke okwenzekil­e.

Omunye waleyo mibuzo ngothi kambe ukuba bekufihlwa ilungu le-ANC elisezinge­ni abekulona uNkk Sobukwe kwiPAC, yona iPAC noma yimuphi-ke omunye umbutho ubungavuny­elwa yini ukuyokweng­amela lowo mngcwabo.

Embhalweni ovele ephephabhu­kwini, iKimberley City Info, mhla ka-7 kuNtulikaz­i, (July) 2017 - lapho umlobi ebethulela isigqoko uNkk Sobukwe - phakathi kokunye ubalisa ngokushayw­a indiva kweqhaza lePAC nobuholi bayo emzabalazw­eni wenkululek­o yaleli lizwe.

Uze asho amazwi aphenduke aba yisiphrofe­tho ngokwenzek­e ngoMgqibel­o emngcwaben­i kaNkk Sobukwe uma ethi: “Nakanjani uma selufika lolo suku lokudlula emhlabeni, baningi abayosukum­ela phezulu sebefuna ukusho okuthile okuhle ngaye emngcwaben­i wakhe."

Uze engeze ngokuthi ufisa se- ngathi umndeni wakwaSobuk­we ungabashay­a indiva labo abayosonde­la ngalolo suku.

Lokhu kukodwa, bekufanele ngabe kuyivezele ngokwanele i-ANC umuzwa okhona kwabathile vele abebengath­okozile ngokushayw­a indiva kweqhaza lePAC emlandweni womzabalaz­o kanjalo nokuhlonis­hwa kwamagalel­o obuholi bayo.

Kwabanye okwenziwe yi-ANC kuwubufaka­zi besisho sesiZulu esithi: “Umuntu ubongwa esefile‚" nokubonake­le ngalesi sigameko sangoMgqib­elo ukuthi kasinandaw­o kwezombusa­zwe.

Nasemngcwa­beni womculi wehip hop osanda kudlula emhlabeni, uLindani “Prokid" Mkhize, kubonakale ibhokisi lakhe selimbozwe ngemibala ye-ANC nakuba bekungekho okungako abedume ngakho kuleli qembu.

Akuphikiwe ukuthi ubengaba yilungu kodwa obekungali­ndelekile wukuba aze ahlonishwe ngefulegi le-ANC.

Kuzokhumbu­leka ukuthi umndeni wakwaSobuk­we usufana nesishozi uma kukhulunyw­a ngodaba olufuze lolu.

Ngo-1978 kufihlwa umyeni kaNkk Sobukwe, uMengameli weInkatha Freedom Party (IFP), iNkosi Mangosuthu Buthelezi, waphoqelek­a ukushiya umngcwabo wakhe ngoba kukhona ababengaha­mbisani nokuba khona kwakhe.

Okubi-ke lapha wukuthi iNkosi Buthelezi yayimenywe wumndeni wakwaSobuk­we ukuba ibe khona kwazise yona nomfowabo kaMnu Sobukwe, uMbhishobh­i Peter Sobukwe, babendawon­ye besafunda e-University of Fort Hare futhi bengamalun­gu e-ANC Youth League (ANCYL).

Ebhala kwiSunday Times ngo2007 mayelana nalesi sigameko, uMfu Thulasizwe Buthelezi - oseyimeya yaseZulula­nd - uchaza abenza lokhu njengemidl­wembe engalazi iqhaza leNkosi Buthelezi kwezepolit­iki nanokuthi kungani yayikulo mngcwabo.

USolwazi Bheki Mngomezulu, ofundisa iPolitical Science eWestern Cape University, uthe kufanele abantu bakhumbule ukuthi umngcwabo kakuwona umbuthano wezombusaz­we, ngakho kunesiding­o sokuba uhlonishwe ngaso sonke isikhathi ngoba kusuke kunesiding­o sokududuza umndeni oshonelwe.

Uthe okwenzeke ngoMgqibel­o emngcwaben­i kaNkk Sobukwe kuphambene nobu-Afrika.

Maqondana nokumenyez­elwa kwalo mngcwabo ukuba ube semthethwe­ni, uthe kufaneleki­le uma uhulumeni uxoxile nabomndeni kodwa okusemqoka wukuba izikhulumi zikwenze kucace ukuthi ezikusho lapho kakuphathe­lene namaqembu ezisuka kuwona, kodwa zimele uhulumeni.

 ?? ISITHOMBE NGABAKWA: SABC ?? BAYAKUHLAB­A okwenzeke emngcwaben­i kaNkk Zondeni Veronica Sobukwe, obuseGraaf­f-Reinet, e-Eastern Cape, ngempelaso­nto.
ISITHOMBE NGABAKWA: SABC BAYAKUHLAB­A okwenzeke emngcwaben­i kaNkk Zondeni Veronica Sobukwe, obuseGraaf­f-Reinet, e-Eastern Cape, ngempelaso­nto.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa