Ziphezulu izibalo zabashayo
NAMHLANJE ngithanda sikhulume ngokusha ( burns). Njengoba sizoya emaholideni, baningi abantwana abazobe besemakhaya. Noma ngabe abantu abashayo eNingizimu ne-Afrika yonkana beba baningi ngesikhathi sobusika kodwa izibalo zikhomba ukuthi lapha eNingizimu ne-Afrika kusha abalinganiselwa ku-161 njalo ngenyanga.
Okubuhlungu kakhulu wukuthi abayisithupa bayashona ngenxa yokusha kakhulu - lokhu kuvezwa nguDr Nikki Allorto ongumnakekeli weziguli ezishile esibhedlela sikahulumeni eMgungundlovu.
UDr Allorto weBurn Care Trust uthi uma umuntu eshile akushi nje kuphela isikhumba kodwa kuba nenkebenkebe yesibazi enhliziyweni esingasoze saphola. Lesi silonda esisenhliziyweni singaba kumuntu oshile, kumzali noma umqaphi wontwana.
Kulawa masonto edlule ngibone umnumzane othile olethwe emtholampilo emuva kokuba ewile eduze komlilo ezaleni, wokheleka washa umzimba nobuso.
Enhliziyweni yami bengazi ukuthi ushe kabuhlungu impela kodwa benginalo ithemba lokuthi uzophila. Emuva kokukhuluma nabomndeni ngithole ukuthi lo baba ubenesifo sokuwa.
Kube sekungicacela ukuthi kungenzeka ukuba ubevukwe yiso lesi sifo ngesikhathi ewa eze eshiswa umlilo nje. Ngibe sengimelapha ngase ngimdlulisela esibhedlela esikhulu saseMgungundlovu.
Ngosuku olulandelayo ngafona ngabuza ukuthi unjani, ngathola umbiko wokuthi uyelulama. Emuva kweviki ngithole umbiko wokuthi ushonile. Inhliziyo yami idabuke kakhulu. Kodwa ngicabanga ukuthi kubalulekile ukuba sivikele nina enisenethuba lokuba ningavikelwa entweni efana nalena.
Kumele sifunde ukuqaphela, sizivikele singazitholi sisha noma abantwana besha ngenkathi sibaqaphile. Abantwana abaneminyaka eyisithupha noma ngaphansi basengcupheni enkulu yokusha ngomlilo ikakhulukazi labo abasagaqa.
OKUNGAKUSHISA:
Amanzi ashisayo (kungaba awokugeza, itiye, noma isobho elishisayo).
Umlilo wezinkuni (kungaba sendlini noma ngaphandle). Ukudla okushisayo. Izitsha ezishisayo (ibhodwe, iketela noma isitofu esivuthayo, i-ayina elishisayo).
Kunama- chemicals ashisayo futhi emzimbeni ( acid).
Ugesi nawo futhi uyashisa, kanti nekhandlela liyingozi. Kanjalo ne- gas endlini iyaqhuma ishise abantu, ngisho umbani imbala.
Ikani elishayo lingaqhuma njenge- gas nalo lidale umonakalo.
YINI ESINGAYENZA UKUZIVIKELA SINGASHI:
Kumele siqikelele uma ngabe sizothinta lezi zinto ezibalwe ngaphezulu. Ngokuqaphela ingozi singazivikela futhi sinciphise izinga labantu abashayo emakhaya.
Kubalulekile ukuba sigade abantwana ngaso sonke isikhathi. Bayathanda ukuthinta izinto ngenxa nje yokuba yizingane.
Abantwana mabasuswe lapho kukhona isitofu esivuthayo.
Masifundise labo abathe xaxa ngeminyaka ngokusha nokuzivikela ekusheni - lokhu kumele sikwenze malanga onke. Njengokuthi nje uma ngabe uthungeleka ngomlilo ziginqe phansi, lokhu kukodwa kungenza ukuba ungashi kakhulu.
Zonke izinto ezinobungonzi mazibekwe endaweni ephephile nalapho abantwana bengafinyeleli kalula khona.
Kumele sikhuthazane ukuba sikhulume ngokusha yonke indawo nokuthi singazivikela kanjani.
Emabhilidini esisebenza kuwona, qapha ukuthi ngabe umcikilisho uthini omayelana nebhilidi elishayo. Ngaphandle nje kokusha emzimbeni uma ngabe kade kusha ibhilidi ungaphefumula intuthu engenza ungaphefumuli kahle.
Qikelela ukuthi uma ngabe ushile ngaleso sikhathi thola amanzi uwathele kuleyo ndawo eshile ukuze kungabhebhetheki ukusha.
Uma ngabe umuntu aziwa ukuthi unesifo sokuwa ake siqinisekise ukuthi akahlali yedwa, akabe nomuntu ngaso sonke isikhathi.
Singalifaki iqanda endaweni eshile, liyoma bese kuba nezinhlungu eziningi uma ngabe sesiligeza. Faka amanzi enele lapho oshe khona bese uya esibhedlela noma emtholamphilo.
OKUBALULEKILE
Umuntu oshile uswela amanzi amaningi emzimbeni. Uzokhumbula ukuthi isikhumba siba namanzi amaningi, uma ushile uye ubone isilonda sakho simfimfa amanzi. Uma ngabe uzoswela amanzi amaningi lokhu kungenza ukuba nezinye izitho zomzimba zigcine zingasebenzi ngendlela elindelekile, njengezinso nje. Ziningi izindlela zokuvikela ukuba singashi. Kumele sizame ukuqwashisa ngobungozi bomlilo ngaso sonke isikhathi.
*Ngiphinde futhi ngibonge kubo bonke abafundi bephephandaba ILANGA abasaqhubeka nokungibhalela bexhumana nami. Ngicela ukunikhumbuza nje ukuthi kule ngosi sinikezela ngolwazi siphinde siqwashise ngezifo, asiyithathi indawo kadokotela noma isibhedlela.
Uma kukhona esinye isihloko ofisa ukuba sixoxe ngaso ngesonto elizayo ngibhalele ku-admin@ drgumede.com
Engathi ningahlala niphephile. Umlilo uyingozi.