OwezeMfundo ucacisa ngokubhala kabili
UMNYANGO wezeMfundo KwaZulu-Natal uthi yiwona onqumayo ukuthi yibaphi abafundi abazobhala izifundo ezimbalwa kwa-matric ezinye bazibhale ngonyaka olandelayo kubafundi abasuke bedudulelwe kuleli banga bengawuphasanga uGrade 11.
Okhulumela lo mnyango, uMnuz Sihle Mlotshwa, uthe lokhu bakwenza ngemuva kokuxoxisana nabafundi nabazali babachazele ngoba basuke bebona imiphumela yaphakathi nonyaka.
UMlotshwa usho lokhu nje baningi abafundi abakhala ngokuthi izikole zabo zibatshele ngomzuzu wokugcina ukuthi bazobhala izifundo ezimbalwa kulo nyaka, babhale ezinye ngonyaka ozayo.
“Singadumala uma kuwukuthi kukhona othishanhloko abadlala ngabafundi bangalandeli umgomo womnyango mayelana nodaba lokubhaliswa kwabafundi abaduduliwe. Uma umfundi kubonakala ukuthi ngeke enze kahle akazibhali zonke izifundo kodwa uma enza kahle ezivivinyweni zaphakathi nonyaka, uzibhala zonke izifundo,” kusho uMlotshwa.
UNobhala weSadtu esifundazweni, uNksz Nomarashiya Caluza, ufuna kuphenywe ngokungafundiswa kwabafundi baseMadulini High naseThibane Secondary eHarry Gwala, okuthiwa bayiswa kwesinye isikole abafike bangafunda nakhona ngemuva kukaJuni.
“Sithole ukuthi abafundi basuswa ezikoleni ngoba zinezibalo ezincane bayiswa esikoleni abangaphathekanga kahle kuso bengafundiswa.
“Sekumele babhale kuleli sonto bathe abazifundanga ezinye izifundo. Sayisho le nto emashini ngo-Okthoba 13, lapho inhloko yomnyango (uDkt Enock Nzama) yayizolanda uhlu lwezikhalo ukuthi akuphenywe ngoba laba bafundi benzelwe phansi. Siyadumala ukuthi umnyango awuzange wenze lutho,” kusho uNksz Caluza.
Uthe bathole ukuthi abanye babafundi bavalele obegade izivivinyo kwaze kwangenelela amaphoyisa.
“Sifuna abathintekayo emnyangweni bathathelwe izinyathelo, akukwazi ukuthi kungaphela unyaka bengafundi ngoba othisha bengekho ekubeni bebaningi abangaqashiwe,” kusho uNksz Caluza.
UMnuz Allen Thompson, iPhini likaMengameli weNatu, uthe kumele lubuyekezwe uhlelo lokududulwa kwabafundi ngoba luqhatha othisha nabazali.
“Okubuhlungu wukuthi othisha bayaqhatheka uma abafundi bengasabhali. Umfundi akumsizi ngalutho ukubhala u-matric kabili. Uma umfundi engamphasanga uGrade 11, akahlale khona aze awuphase ukuze abhale zonke izifundo kwa-matric.”
UMlotshwa uthe bayalwazi udaba lokuvalelwa kwesikhulu somnyango. Uthe abafundi abangabhalanga bazothola ithuba lokuchibiyela ngonyaka ozayo.