Kugxekwe isenzo somqashi ‘obulale’ umshayeli

SEKUGXEKIWE ukubulawa komshayeli wetekisi okuthiwa udutshulwe wabulawa ngumqashi kubangwa iholo.

Inyunyana yabashayeli, iSouth African Public Transport Workers Union (Saptwu) isigxekile isigameko sokubulawa kukaMnuz Siyabonga Gcabashe (30) waKwaMashu okuthiwa udutshulwe wabulawa umqashi wakhe ngoLwesihlanu olwedlule.

Isolezwe libike ngesigameko sokubulawa kukaGcabashe ngoMsombuluko.

UMnuz Linda Nkosi, onguNobhala weSaptu uthe bakholwa ukuthi ziningi ezinye izigameko ezifana nalezi ezisazokwenzeka njengoba sekukaningi kushawa abashayeli beshawa ngabaqashi babo.

“Kumanje abashayeli bayaqhubeka nokushawa abaqashi uma bebuya nemali abasuke betshelwe ukuthi ayiphelele. Asazi nokuthi isuke ingaphelele uma Ngibekelen’ isigqiki sobukhosi Phezu kwamagagas’ olwandle, Ngiqhwakele namaqhawe eNgobamakhosi. Sengogiya kuthi cwaka, mntanenkosi. Sengaphenduk’ izigobhe ngilinde ngaphandle

Ukukhithika kwezaqheqhe zomkhumbi wothando. Sengogiya kuthi cwaka, mntanenkosi Esibelethweni sensengwakazi ngibheke kwanhliziyo ngise Ngisho ngengila ngithi Angiseyikubalwa nabafokazana bebhodl’ umzwangedwa njengomnyewu,

Sengotetemuk’ enkabeni yolwandle ngakithi kunjani ngoba umuntu usuke ezolanda abantu emgwaqweni usuke engazi ukuthi uzothola abangaki nokuthi angenza malini ngalolo suku.

“Ukuholelwa kwabashayeli akuhlelekile. Baholelwa imali esuke ithandwa umqashi ngaleso sikhathi. Basebenza phansi kwezimo ezinzima ngenxa yokungahleleki kwale mboni,” kusho uNkosi.

Uthe akufanele ngabe abashayeli basahola esandleni futhi bahole imali esuke ithandwa ngumqashi ngaleso sikhathi.

Uthe ukube bekungabangwanga iholo njengoba kusolwa kanjalo kulesi sigameko ngabe akuphumanga isidumbu.

Uphinde wakhala ngokuthi bebelindele ukuthi izinhlangano ezengamele le mboni kufanele ngabe sezisigxekile lesi sigameko futhi zaveza ukuthi zizokwenzenjani ukugwema izigameko ezifana naso.

Uthe uGcabashe ubengelona ilungu labo kodwa ukufa Lapho ngiqabul’ izinyembezi zendlovukazi yamaNgisi, mntanenkosi. Sondelani zintombi zakithi, Nindlal’ amaqabung’ endlelen’ enameva

Nginyathele sakuqhenya kuphuphum’ uju ngijule.

Ngigayelen’ obamaganu ngizothe,

Ngizothe sakuklolodel’ izinkothangqoko zamambuka,

Ngintante phezu kwamandambi ngisesigqikini segolide.

Hlabelelani zintombi zaseMbo,

Sengozidel’ amathambo nginibhixe ngamakha

Lapho niphuphutheka njengozendazamshiya wakwethu. Zinhl’ ezaseMbo zingivusel’ umunyu, Ngizibona ngifanelwe ukuthath’ kwakhe ngale ndlela kubashiye bekhathazekile. UMnuz Sifiso Shangase ongumphathi wehhovisi leSouth African National Taxi Council (Santaco) KwaZulu-Natal usigxekile lesi sigameko wathi akekho umuntu okufanele abulale umuntu ngisho kungathiwa kubangweni.

“Siyasigxeka kakhulu lesi sigameko. Silahlekelwe siyimboni njengoba kubulewe umshayeli. Sisazama ukuthola kabanzi kusoseshini othintekayo ukuthi yini eholele kusona ukuze sibone ukuthi kungayini isisombululo. Kusenzima kakhulu ukuthi singakhuluma kabanzi ngaso njengoba singakawutholi umbiko ocacile ngokwenzekile,” kusho uShangase.

Ephawula ngokushawa kwabashayeli uthe akekho umuntu onegunya lokushaya umuntu.

Unxuse labo osekwenzeke kubo ukuthi bavule amacala. Udlulise amazwi enduduzo emndenini womshayeli.

Lapho sigabavula phezu kwegagasi, mntanenkosi. Zodel’ izinsizwa zakithi ngigcagcelwa, Zokhwifa kushon’ ilanga, Ziphenduk’ omahlek’ ehlathini zehla zenyuka. Sengogiya kuthi cwaka, mntanenkosi. Ngingengcwekisane novukuvale bendawo, Ngizoyigawul’ ezizwen’ induku, Induk’ enyazima njengonyazi Kubhoklozek’ inzondo yenqunywakhanda.

Sengotus’ izalukazi Deda ngithole izibusiso, Ngomele ulwazi lwabantu abadala, Ngilangazelele ukuthola umhlahlandlela. Gugu lesizwe, Zonk’ iziziba ziyogcwala izihlabathi, Wena uyohlal’ umi njalo.