Kukhalwa ngemali yokuvala izikhala zabangenela ukhetho ngokuzimela
KUZODLA ephaketheni ukuvala isikhala esishiywe ngongenele ukhetho ngokuzimela, ngokuthi kube nokhetho lokuchibiyela.
Lokhu kushiwo nguNgqongqoshe wezaseKhaya, uDkt Aaron Motsoaledi, othe izikhala ngeke zivalwe, kuyoze kube wukhetho olulandelayo.
Ukusho lokhu ephawula emva kokuphawula komphakathi ezigcawini zePhalamende ngomthethosivivinywa othinta umthetho wezokhetho.
Uthe abangenela ukhetho ngokuzimela bazothola isihlalo esisodwa ngoba abawona amaqembu ezepolitiki akwazi ukuthola izihlalo eziningi uma sekubalwa amavoti ngokohlelo lwePR.
“Labo abangenela ukhetho ngokuzimela bayazi ukuthi ngeke bathole izihlalo eziningi kodwa sisodwa. Kuzoba nzima ukuthi sivalwe isikhala songenela ukhetho ngokuzimela uma eshiya noma eshona ngoba ukhetho lokuchibiyela luyabiza.”
Usihlalo wekomiti lezasekhaya, uMnuz Mosa Chabane, uthe zonke iziphakamiso zomphakathi, ezezinhlangano ezehlukene noma ezeminyango kahulumeni zizoxoxwa yikomiti bese zifakwa emthethweni-sivivinywa.
Uthe yonke imibono abayitholile iyalingana.
“Sibonga kubantu bakuleli abasabele kwikhwelo lethu ngokuthi balethe imibono. Le mibono izoqinisa intando yabantu.”
Ezigcawini ezehlukene zomphakathi kwavela ukuthi abangenela ukhetho ngokuzimela kumele balethe uhlu lwamagama asayinelwe ngabantu ababasekayo ngaphambi kokuba bavunyelwe ukuthi bangenele ukhetho.
Ezinye zeziphakamiso ngukuthi kumele abe ngu-15 000 kuya ku-20 000 amagama asayinelwe ukuze kube wubufakazi bokuthi lowo ongenela ukhetho uyesekwa.
Okunye okwakhalwa ngakho ngukuthi iphepha lokuvota lizoba lide kakhulu uma bebaningi abantu abangenela ukhetho ngokuzimela, yingakho kudingeka kube nalawa namagama asayinelwe.
Kwakhalwa ngokuthi uma iphepha lilide lizodida abavoti, ikakhulu abantu abadala abanye abasuke bedinga usizo uma kuvotwa.