Só sê ’n BEETBOER
ROSSOUW CILLIÉ CERES, WES-KAAP
Rossouw Cillié se voorsate was van die eerstes om vrugtebome in die Ceres-gebied te plant. Rossouw staan deesdae aan die hoof van ’n moderne groente-en-vrugte-onderneming wat oor ses plase en ’n verskeidenheid klimaatstreke strek. Dit stel hom in staat om heeljaar lank gewasse, soos beet, te verbou.
HOE KRY JY DIT REG OM REGDEUR DIE JAAR BEET TE VERSKAF? Ons plant beet in verskillende dele waar die klimaat van mekaar verskil. Ons probeer plekke soek waar beet op verskillende tye van die jaar die beste groei. In die Sandveld alleen is daar verskillende mikroklimate en temperatuurverskille tussen plase. Dit is ook heelwat anders as by Ceres. Ons het deur die jare ’n daggrade-model ontwikkel en ons doen ons aanplantings daarvolgens, sowel as met inligting wat ons by ons weerstasies kry.
JULLE IS OOK IN DIE WAARDEKETTING BETROKKE. WAT DOEN JULLE ALLES? Ons het ’n verpakkingsaanleg waar ons beet vir supermarkte, soos Woolworths en Freshmark (Shoprite en Checkers), verpak. Ons sny ook beet op verskillende maniere op en kweek bababete. Ons is tans besig om weer na ons hele waardetoevoegingslyn te kyk, en daar is die moontlikheid om droë beet- en ander groenteskyfies te begin maak. Daar is al baie navorsing gedoen oor beet se gesond- heidswaarde en dis eintlik een van die gesondste groentesoorte wat daar is.
WATTER KULTIVARS PLANT JY? Ons plant veral Boro en Globe Dark Red. Die kultivarkeuse hang af van watter tyd van die jaar en waar ons plant.
HET DIE DROOGTE JUL PRODUKSIE ’N KNOU GEGEE? In die grootste dele van die Ceres-omgewing — van die Koue-Bokkeveld tot die Bo-Swaarmoed-gebied en die Witzenbergvallei — is die droogte kritiek. In sommige dele is dit beter, maar dit hang van jou ligging af en van die waterbron waarop jy aangewese is. Ons kan darem in ál ons programme voorsien omdat ons ons produksie tussen ons plase en die verskillende gebiede kan rondskuif. Op sommige plekke begin ons vroeër en in ander dele hou ons weer later aan.
HOE BELANGRIK IS VOLHOUBARE BOERDERYPRAKTYKE IN JOU ONDERNEMING? Ons bepaal watter gewasse minder water gebruik in sekere gebiede en sekere tye van die jaar, en probeer om dit dan in daardie venstertydperk te verbou. Ons doen ook gereeld grondtoetse en volg verskillende programme, soos Nulandis se NuWay-filosofie, om seker te maak ons boer meer volhoubaar. Dié programme vereis dat ons minder gif- en kunsmis gebruik en grondgesondheid bevorder. Deur ons verskaffing aan Woolworths voldoen ons ook aan dié onderneming se Farming for the Future-program, wat ook na verskillende aspekte van volhoubaarheid kyk. Ons het onlangs Elnora Swart, ’n tegniese persoon, aangestel om volhoubaarheid in ons boerdery te dryf.
WAT IS ’N BEETBOER SE GROOTSTE STRUIKELBLOKKE? Wind, veral wanneer die saadjies opkom. Ons plant dekgewasse, wat ons later doodspuit, om die jong plantjies teen die wind te beskerm. Ons gebruik ook besproeiing om te keer dat die grond nie waai en stof maak nie. Onkruid is ook ’n probleem, want daar is nie die beste middels geregistreer om onkruid by beet te bekamp nie. Erge hitte kan ook ’n faktor wees, want dit kan die plantjies doodbrand in die grond.