Aan Leipoldt se tafel
Al was die kookkuns net een van die talle gebiede waarop C. Louis Leipoldt uitgeblink het, het hy diep spore getrap en ’n kosnalatenskap van onskatbare waarde agtergelaat.
Die fassinerende dr. Christian Frederik Louis Leipoldt (28/12/1880–12/04/1947) was ’n digter, dramaturg, skrywer, dokter, joernalis, botanis en koskenner. Hy het uit ’n familie van sendelinge gestam, is op Worcester gebore en het net voor sy vyfde verjaardag na Clanwilliam verhuis, waar sy pa die NG gemeente se dominee was.
Leipoldt was maar 16 jaar oud toe hy gereeldberigtevirTheCapeArgus, TheCape Times en De Zuid-Afrikaan begin skryf het. Ná matriek het hy na Kaapstad verhuis, waar hy ’n ruk lank aan die University of the Cape of Good Hope gestudeer het voor hy vir ’n paar jaar as verslaggewer by plaaslike koerante en as korresponsdent vir ’n paar Europese koerante gewerk het.
In1902hethynaLondenvertrekwaarhy homself ingeskryf het om geneeskunde te studeer, terwyl hy steeds joernalistieke werk vir verskeie koerante en tydskrifte gedoen het. In 1907 het hy sy studies as geneesheer voltooi. In die volgende paar jaar het hy deur Europa en ook na Amerika gereis, terwyl hy as dokter en skrywer gewerk het. In Londen het hy ook werk vir restaurante gedoen en onder meer in die kombuis van die beroemde Franse sjef Auguste Escoffier in die Carlton-hotel gekook. Hy het ’n diploma in internasionale kookkuns voltooi en selfs ’n keer of wat saammet Escoffier vir onthale in Buckingham-paleis gekook.
Leipoldt het baie wat hy van die kookkuns geweet het, aan Escoffier toegeskryf: “Hy was ’n eersteklas-leermeester, want hy was geduldig, eenvoudig in sy verklarings en uitleg van metodes en net en presies in sy resepte. Hy was geen groot wynkenner nie, maar sy smaak vir speserye was besonder goed en hy was veral ongeëwenaar in sy souse . . .”
In 1914 het Leipoldt na Suid-Afrika teruggekeer, waar hy as mediese skoolinspekteur en later as kinderspesialis aangestel is. Terselfdertyd het hy steeds as digter, joernalis, redakteurendramaturggewerk. Hy het in dié tyd ook ’n mediese rubriek, asook ’n kosrubriek (wat ná sy dood in 1947 as “Polfyntjies vir die proe” gepubliseer is) vir Die Huisgenoot behartig.
Leipoldt is bekend en bekroon vir sy digkuns, prosa, dramastukke en verhale, maar met sy kookkuns het hy ook groot bekendheid verwerf. Sy kosboeke en –rubrieke het hom gevestig as een van die belangrikste en kundigste skrywers oor kos en kookkuns wat Suid-Afrika nóg opgelewer het. Sy boek Kos vir die kenner (’n versameling van meer as 1 000 tradisionele resepte) het in 1933 verskyn.