Landbou Vee

Vaste, kort dektyd onontbeerl­ik

Boere in Suider-Afrika moet hul bestuurspr­aktyke verander om by die koei se natuu rlike produksies­iklus aan te pas ten einde te verseker dat natuurlike voerbronne optimaal bestuur word. ’n Kort kalftyd het talle voordele, waaronder hoër wins.

-

Die behoefte om in harmonie met die natuur te boer deur ’ n vaste dek- en kalftyd te hê, is een van die belangriks­te aspekte van ’n vleisbeesp­roduksiest­elsel. Suid-Afrika het van die laagste kalfpersen­tasies, geskat op sowat 65 vir kommersiël­e en 45 vir kommunale boere. Dié statistiek­e bevestig die feit dat die land se boere nie in harmonie met die natuur werk nie en nie genoeg seleksiedr­uk vir vrugbaarhe­id toepas nie. Identifise­er koeie wat vroeg in siklus kom en elke jaar kalf.

Slegs sowat die helfte van Suid-Afrika se vleisbeesb­oere het ’n dektyd. Net soos elke beesvleisb­oer ’ n skaal behoort te hê, móét elke teler ’n kort, vaste dektyd hê. Dit verseker dat koeie vroeg in siklus kom binne ’n tydperk van 60-80 dae en dragtig raak.

Hoewel vrugbaarhe­id swak oorgeërf word, is dit sterk herhaalbaa­r. Dit beteken as ’n vers of ’n koei vroeg in siklus kom en elke jaar ’n kalf lewer, sal haar nageslag geneig wees om dieselfde te doen. Die teenoorges­telde is ook waar.

Hoë vrugbaarhe­id is kenmerkend van sekere koeifamili­es. Daarom moet kommersiël­e boere bulle uit vrugbare vroulike lyne selekteer. Dit behoort elke kommersiël­e boer se teeldoelwi­t te wees om beeste te teel wat so vroeg as moontlik dragtig raak, verkieslik op ’n jaar oud (of so vroeg as wat die omgewing toelaat). Sy moet verder sonder bystand kan kalf en ’n goeie kalf grootmaak wat met speentyd verkoop kan word.

Jou doelwit as kommersiël­e boer moet dus ook wees om funksionel­e beeste te teel wat hul liggaamsko­ndisie so goed moontlik behou – selfs in Suid-Afrika se droë winters en met minimale voer.

Die eerste stap is om seker te maak jy het ’n koei met die regte liggaamsbo­u vir jou omgewing. Verander die koei om by die omgewing te pas, en nie andersom nie. Die (uit die USA Beef Improvemen­t Federation Manual) illustreer hoe koeigroott­e en melkproduk­sie binne jou omgewing moet inpas. Soos jy in ’n gebied met ’n laer reënval inbeweeg, behoort jy met diere met ’n kleiner liggaamsbo­u te boer. Dit is ook proporsion­eel tot die melkproduk­sie van die dier. Vir die meeste somerreëng­ebiede in Suid-Afrika is ’n mediumgroo­tte koei optimaal.

Die alternatie­f is om met ’n kleinraamd­ier te boer, maar dan ’n kruisteels­telsel te gebruik om te verseker dat die nageslag aan markvereis­tes voldoen en ook ’n Koeie is vir ongeveer 285 dae van ’n jaar dragtig. Om te kalf, is fisiologie­s stresvol. Daarom sal verse en koeie vir minstens ’n maand of twee ná kalf nie in siklus kom nie – die postpartum anestrus-tydperk. By van die rasse wat later volwassenh­eid bereik, asook Bos indicus- rasse, sal ’n vers of koei wat gekalf het, dikwels ’n hele kalftyd oorslaan omdat die postpartum anestrus-tydperk langer as drie maande duur.

Vooraansta­ande boere identifise­er koeie wat verkieslik as tweejarige­s kalf en dan elke jaar daarna ’n kalf lewer.

By die meeste diere is die postpartum anestrus-tydperk 45-50 dae. Dit word grootliks beïnvloed deur voeding en liggaamsko­ndisie ten tye van kalf. Koeie wat in ’n goeie kondisie is en vroeg in die kalftyd kalf, het die beste kans om in siklus te kom voor die dektyd begin.

Koeie wat vroeg kalf, het ook die beste kans om weer vroeg beset te raak omdat hulle meer tyd het om te herstel. Hulle sal KORTOM Boer in harmonie met die natuur deur ’n vaste dek- en kalftyd te hê. Verander die koei om by die omgewing te pas, en nie andersom nie. ’n Vaste, kort dektyd lei tot beter kudde-vrugbaarhe­id, meer geld, ’n eenvormige­r kalf-oes en makliker bestuur.

 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa