WAAR OM TE BEGIN
’n Dekgewaskaart wat op die periodieke tabel van chemiese elemente trek, kan ’n nuttige gids wees vir ’n boer wat moet besluit watter dek- en weidinggewasse hy waar en wanneer moet plant. Die dekgewastabel kan van die webwerf
www.ars.usda.gov afgelaai word (die regstreekse skakel is https://goo.gl/
yf1txE). Dit gee die basiese feite oor 58 soorte gewasse wat individueel of in mengsels aangeplant kan word. Inligting oor elke gewas sluit in: ■ Die groeisiklus. ■ Die relatiewe watergebruik. ■ Die plantvorm en groeiwyse (die argitektuur van die plant). ■ Die plantdiepte. ■ Die weidinggehalte. ■ Die bestuiwingseienskappe. ■ Voedingstofsirkulasie. Dit is maklik om die interaktiewe tabel te gebruik. ’n Klik op ’n gewas se naam neem jou na bykomende inligting oor die betrokke gewas. Verskillende gewasse kan só met mekaar vergelyk word.
Die inligting is hoofsaaklik saamgestel uit data van navorsing wat oor die hele Amerika en Kanada gedoen is, asook uit artikels in vaktydskrifte en die handboek Managing Cover Crops Profitably, wat onder die vaandel van die Amerikaanse departement van landbou se afdeling vir navorsing en voorligting oor volhoubare landbou uitgegee word.
Dr. Hendrik Smith, koördineerder van bewaringslandbou by Graan SA, sê hoewel dié tabel vir Amerikaanse toestande ontwikkel is, kan baie van die inligting met vrug na Suid-Afrikaanse toestande deurgetrek word.
Sy raad aan boere is om so gou moontlik met verskillende gewasse te begin eksperimenteer, al is dit nog net op klein skaal. “Kyk watter gewasse en kombinasies werk in jóú omstandighede en jóú stelsel. Wees opportunisties en pas aan na gelang van die seisoen.”
Hendrik wys daarop dat dekgewasse nou al in bykans ál Suid-Afrika se klimaatstreke met sukses op saailande beproef is. Hy meen dit kan oral, buiten miskien in die Swartland, goed werk mits jy dit reg bestuur. Goeie plekke om raad te vra, is medeboere in jou omgewing wat reeds dekgewasse aangeplant of beproef het, saadmaatskappye se kundiges en mnr. Gerrie Trytsman, dekgewaskenner van die Landbounavorsingsraad ( gtrytsman@arc.agric.za).
Graan SA koördineer as deel van sy bewaringslandbouprojek en met finansiering van die Mielietrust ’n reeks dekgewasproewe op plase in verskeie distrikte. Proefpersele by kommersiële boere is by Ottosdal, Kroonstad, Vrede en Reitz, en by kleinboere in KwaZulu-Natal en die Oos-Kaap.