DAAR ÍS GOEIE NUUS, SÊ AGRI SA

DIE

dalende brandstofprys is goeie nuus vir verbruikers vanjaar. “Hulle kan uitsien na ’n verlangsaming en selfs ’n afname in voedselprysinflasie wat 6,5% in November verlede jaar was,” het Agri SA net voor Kersfees verlede jaar in ’n persverklaring gesê.

Volgens Agri SA is die landbou se intermediêre uitgawes aan brandstof 14%. “Aanduidings is dat onlangse en verdere prysverlagings dié kostekomponent kan verklein,” luidens die verklaring.

Dié organisasie meen egter die res van die voedselwaardeketting het ’ n bydrae te lewer om die voordeel aan verbruikers deur te gee.

VOEDSELSEKERHEID

Mnr. Johannes Möller, voorsitter, het in die verklaring verwys na die indeks oor internasionale voedselsekerheid (GFSI) wat aandui dat Suid-Afrika die Afrikaland met die hoogste vlak van voedselsekerheid is. In dié indeks vergelyk Suid-Afrika se 61,1 punte goed met dié van sy Brics-vennote. Indië staan op 48,3, China op 62,2, Rusland op 62,7 en die voedselreus Brasilië op 68,1. Die meeste Afrikalande behaal tussen 30 en 40 punte op die indeks. Ontwikkelde nywerheidslande gee die toon aan met meer as 80 punte.

“Die plaaslike l andbou is ook ’n suksesvolle mededinger in uitvoermarkte,” het Möller gesê. In 2013 is landbouprodukte van R72,5 miljard uitgevoer – R15,2 miljard meer as landbou-invoer.” Hy meen met gunstige produksietoestande en die swakker rand kan dié prestasie in 2014/’15 verder verbeter.

SEDERT Eskom in November landwyd beurtkrag ingestel het, was daar ’ n groot toeloop vir kragopwekkers, gasstowe en -geisers en sonkragstelsels. Die vraag is só groot dat die meeste verskaffers in die land se voorraad uitverkoop is.

Twee van die land se grootste verskaffers van kragopwekkers, Ellies en Adendorff Machinery Mart, het aan Landbouweekblad gesê hul voorraad is reeds binne die eerste week in Desember uitverkoop. Die opwekkers wat meestal van China kom, sal eers teen middel Januarie weer beskikbaar wees. Dit is veral die petrolkragopwekkers van 7,5 kW wat sowat R8 000 kos wat die gewildste is. Dit kan ’n vrieskas, rekenaar, televisiestel en ’n paar ligte tydens beurtkrag aangeskakel hou.

Me. Teresa Hoffman, mede-eienaar van Elnino Solar in Port Elizabeth en grootste verskaffer van songeisers en hittepompe vir huishoudelike en industriële gebruik, sê die jongste gonswoord is die fotovoltaïese stelsels. Die Nelson Mandelabaai-metromunisipaliteit het onlangs goedkeuring verleen dat sonkrag wat op die wyse opgewek word, bedags in die kragnetwerk ingevoer kan word en Eskomkrag weer saans aan die stelsel onttrek kan word. Dit staan as grid tied bekend.

Hoffman sê hoewel die kapitaaluitleg van só ’n stelsel nagenoeg R20 000 per kW beloop en huishoudings 3 kW tot 5 kW benodig, die besparing wat daardeur bewerkstellig word teen die huidige kragtariewe binne 6 tot 7 jaar die koste sal delg. “Wanneer die sonenergie in batterye opgeberg word ( off grid), hoef beurtkrag nie gevrees te word nie, aangesien dit genoeg krag sal lewer om vir ’n paar uur ’n rekenaar, TV, yskas en ’n paar ligte in die huis aan die gang te hou. Volgens Hoffman kan ’ n fotovoltaïese stelsel die waarde van eiendom met tot R100 000 verhoog. Die meeste van die eienaars wat die stelsel geïnstalleer het, bestee nie meer geld aan energiekoste nie. Die berekening van die hoeveelheid krag wat ingevoer en weer onttrek word, word deur middel van ’n “slim meter” bepaal.