Vuilbroedsiekte ruk handuit in Wes-Kaap
DIE Ameriaanse vuilbroedsiekte (AFB) is besig om bykans epidemiese afmetings aan te neem onder die heuningbybevolking in dele van die Wes-Kaap. Boonop is daar geen aanduidings dat die Kaapse heuningby ’n natuurlike weerstand teen die siekte ontwikkel nie.
Mnr. Mike Allsopp, ’n navorser by die LNR op Stellenbosch, sê dit bedreig nie net volgehoue byeboerdery asook bestuiwing van gewasse in die Wes-Kaap nie, maar ook in die res van Suid-Afrika en selfs in Afrika.
Daarom is drastiese maatreëls nóú nodig om die siekte te keer, waaronder die aanstelling van by-inspekteurs en die afdwing van regulasies om AFB te bestry.
’n Vergadering met alle belanghebbendes is verlede maand op Stellenbosch gehou.
Daar het dit geblyk dat die uitbreking nie afgeneem het soos gehoop is nie. Die siekte kom nou in bykans alle byeboerderye voor. Dit benadeel die boerderye én die wilde byebevolking. Die gebruik van antibiotika word nie as ’n langtermyn-oplossing gesien nie. Boere is ook glo nie goed gerat om die siekte te beveg nie. Volgens Allsopp is opleiding en aanpassings in heuningby-be- stuurspraktyke dringend nodig.
Die Wes-Kaapse Byebedryfsvereniging (WKBV) doen ’n ernstige beroep op die Wes-Kaapse departement van landbou om heuningby-regulasies wat handel oor AFB behoorlik af te dwing. Daarom word gevra dat spesiaal opgeleide inspekteurs daarvoor aangestel word. Die voorkoms en verspreiding van die siekte moet beter gemonitor word, terwyl meer navorsing nodig is.
Belanghebbendes op die vergadering het op die volgende stappe besluit: ■ Die inligtingstuk Lewe met AFB moet teen einde vanjaar beskikbaar wees aan alle boere – ook in elektroniese formaat. ■ ’ n Reeks inligtingsdae gaan vanjaar deur die WKBV aangebied word. ■ Ver g a de r i ngs word b e oog met gewasorganisasies wat afhanklik is van byebestuiwing om goeie strategieë daar te stel ten opsigte van die bestryding van AFB. Die ondersteuning van die heuningbybedryf is belangrik om die verdere verspreiding van AFB te stuit.
Die voorwaarde is egter dat enige maatreëls nie Wes-Kaapse heuningboere moet benadeel en in ’n swakker mededingende posisie plaas nie. Sulke maatreëls sluit in ’n beperking op die verskuiwing van korwe en byeprodukte na ander dele van die land.
Allsopp sê die WKBV wil dringende gesprekke voer met die nasionale heuningby-beheerorganisasie (SABIO) asook die Departement van Landbou oor die bedreiging wat die siekte vir die land inhou. – JOHAN COETSEE