MELKKOEI VIR TROPIESE OMSTANDIGHEDE GETEEL

’n Bul wat deur kunsmatige inseminasie ’n kudde voortgebring het wat uitsonderlik harig en vatbaar vir oorverhitting is, het Nieu-Seelandse navorsers op die spoor geplaas om beeste te ontwikkel met ’ n hoë melkproduksie in tropiese omstandighede.

Livestock Improvement Corp. sê navorsing oor die bul Matrix, wat ’ n voorheen ongeïdentifiseerde genetiese mutasie van sy vaar geëerf en dit in 2011 en 2012 na sy kudde oorgedra het, het tot twee wetenskaplike bevindings gelei.

Wetenskaplikes van die LIC het die genetiese mutasie vir harigheid geïsoleer en ook ’ n variasie daarop gekry wat ’ n Karibiese beesras toelaat om hoë temperature te weerstaan. Die ontdekkings maak dit moontlik om beeste te teel met ’n hoë melkproduksie in tropiese omstandighede. Dit kan Nieu-Seelandse beeste beskerm teen die toekomstige uitwerking van klimaatsverandering.

Dis ’ n ommekeer van die aanvanklike reaksie toe die Matrix-afwyking, wat ’n aantal melkkuddes beïnvloed het, ontdek is. Die LIC het geweier om die boere wat geraak is, te vergoed.

Dr. Richard Spelman, hoofwetenskaplike van die LIC, sê nou die bevinding is merkwaardig “gelukkig-toevallig”.

“As gevolg van die ondersoek kon ons die geen isoleer, maar dit het ook tot ’ n ander bevinding gelei wat tot ’n nuwe beesras kan lei wat groot hoeveelhede melk kan lewer teen temperature wat die meeste melkkoeie sal laat sukkel.”

Die kern van die ontdekkings is die prolaktienhormoon, ’ n molekule wat laktasie in soogdiere aanwakker.

“In die Matrix- kudde het ons gevind ’ n mutasie in die prolaktienhormoon het melkproduksie en die lengte van hare beïnvloed, maar ons het ook gevind dit beïnvloed die dier se vermoë om te sweet. Dit kon dus nie hitte weerstaan nie,” sê Spelman.

Dis die “harige mutasie” gedoop. Die gevolge was die teenoorgestelde as in die Karibiese beesras die Senepol, wat bekend is vir sy kort, gladde haarbedekking en vermoë om in warm temperature te gedy.

Nadat die DNS van Senepol-bulle ondersoek is, het navorsers ’n groot genetiese variasie gevind in die prolaktienontvangergeen. Die Senepol-variant verbeter die dier se vermoë om sy liggaamstemperatuur te reguleer, waarskynlik as gevolg van vinniger sweet.

“Die ontdekking bied ’ n genetiese en fisiologiese verduideliking van waarom party beeste hoë temperature kan weerstaan.”

LIC-bulle word nou nagegaan vir die sogenoemde harige mutasie, en ’n teelprogram word in die vooruitsig gestel om Senepol-diere met Nieu-Seelandse Holstein-Fries-melkkoeie te kruis om ’n kudde te skep met die prolaktienontvangervariasie.

Spelman verwag dié beeste kan in 2017 begin melk lewer. As die projek suksesvol is, sal die nuwe LIC-teelmateriaal in tropiese lande gebruik word om melkkoeie te teel. – ALAN HARMAN