LBW| SKOU Beste beeste bekroon

ANGUS

1 Grootkampioen swart bul, Fredericksburg Normandy. Eienaar: L’Ormarins, Fredericksburg-Angusstoery (sel 082 550 3375), Franschhoek. Hanteerder: Mnr. Asanda Mahlangu.

2 Grootkampioen swart koei, De Panne Hot Girl 3000 D E 0661. Eienaar: Mnr. Jannie Kotze, (sel 083 651 9266), De Panne-Angusstoetery, Moorreesburg. Hanteerder: Mnr. Salmon Diedericks.

3 Kampioen swart bulkalf, De Panne Showman DE 13-023. Eienaar: Mnr. Jannie Kotze, De Panne-Angusstoetery, Moorreesburg. Hanteerder: Mnr. Hendrik Willemse.

4 Kampioen swart verskalf, Spoor LVR 13-39. Eienaar: Mnr. Eddie Faber (regs, sel 071 312 8321), EdricAngustoetery, GrootBrakrivier. Hanteerder: Mnr. Cheslyn Keiser.

5 Grootkampioen rooi bul, Lusan LPA 12-006. Eienaar: Mnr. Rudi Buys (sel 083 448 9657), Lusan Premium Angusstoetery, Stellenbosch. Hanteerder: Mnr. Zakabe Shumi. Buys het ook die kampioen rooi verskalf, Lusan LPA 13-0106, vertoon.

6 Grootkamp rooi koei, Kuilen Marie LB 1 1 -005. Eienaar: Mnr. Danie Loubser (sel 083 270 7510), KuilenAngusstoetery, Porterville. Hanteerder: Mnr. Steven Markus.

7 Kampioen rooi bulkalf, Joyces Mr Kingsley SCJ 13-170. Eienaar: Mnr. Seymour Currie (links, sel 083 327 9186), Joyce’s Dairy Farms Edms. (Bpk.), Constantia. Hanteerder: Mnr. Ashwill Willemse.

SUSSEX

8 Grootkampioenbul, Platdrif Junction 4de GA11 -57. Eienaar: Mnr. Nollie Stofberg (sel 082 834 5979), Platdrif Sussex-stoetery, Rawsonville. Hanteerder: Mnr. Fielies Titus.

Die streek se beste beeste is in September verlede jaar by die Swartland-skou op Moorreesburg aangewys.

SANTA GERTRUDIS

9 Opperste kampioen van die skou en opperste Santa Gertrudisbul, VV078. Eienaar: Mnr. P.J. Niemand (sel 082 840 6134), P.J. Niemand-stoetery, Worcester. Hanteerder: Mnr. Morris van Rooyen.

SIMMENTALER

11 Grootkampioenbul, Locheim Brett WDW 12-07. Eienaar: Willem de Waal-boerdery (mnr. Philip de Waal, sel 082 783 0011 ), Locheim Simmentalers, Moorreesburg. Hanteerder: Mnr. Koos Ovies.

HEREFORD

12 Grootkampioenbul, Locheim WDW 12-53. Eienaar: Willem de Waal-boerdery, Locheim Simmentalers, Moorreesburg. Hanteerder: Mnr. Dail Diedericks.

Sowat 17 000 hektaar van die kommunale gebied Steinkopf in die Noord- Kaap is kritiek vir die bewaring van biodiversiteit. Die gebied is net so belangrik as weiveld vir vee. Daarom het die organisasie Conservation South Africa ( CSA) in 2013 begin om saam met boere in die gebied maniere te vind om die biodiversiteit van die deel wat bekend staan as Ikosis-Rooiberg te bewaar en die ou saailande te restoureer.

Die saailande kom uit ’ n tyd toe boere in die kommunale gebied nog self in hul koring- en broodbehoeftes voorsien het en ook hawer en gars vir veevoer gesaai het.

Navorsers en boerelede van die Steinkopf-gemeenskap toets slim en goedkoop planne om biodiversiteit op ou saailande te herstel en drakrag te verhoog.

Hoewel hulle jare gelede opgehou het om te saai, het die lande nog nie weer tot hul natuurlike toestand herstel nie.

Me. Halcyone Muller, toe nog veldekoloog by die CSA se kantoor op Springbok in die Noord-Kaap, maar deesdae biodiversiteitsbeampte van die nuwe Gamsbergmyn naby Aggeneys, sê daar is ’ n groot behoefte om natuurlike hulpbronne te probeer restoureer, maar die meeste van die bekende metodes is baie duur en vereis dikwels gesofistikeerde toerusting. Sy het besef as sy praktiese en goedkoop restourasiemetodes met die hulp van die boere in die gebied ontwikkel, sou hulle ook makliker oortuig kon word om ’n bewaringsooreenkoms vir die bestuur van die grond met die CSA te sluit.

Op ’n werksessie wat sy in Oktober 2013 met boere van die Ikosis- Rooiberg- prioriteitsgebied vir biodiversiteit gehou het, is restourasiemetodes bespreek, plaaslike kennis uitgeruil en moontlike planne beraam.

Volgens Halcyone het hulle veral gekyk na die metodes wat die span van Nurture, Restore Innovate (NRI) gebruik om uitgewerkte myngebiede in Namakwaland en saailande op die Kamiesberg te restoureer.

‘SKOMMELTJIES’

By die werksessie het die boere met die plan van “skommeltjies” vorendag gekom. Skommeltjies is die sade en stukkies blare en stingels wat onder taaibosse ( Searsia spp.) versamel. Hulle voorstel was dat daar in die skommeltjies genoeg saad van spesies wat in die gebied groei, sal wees, en dat die saad ook van die regte mengsel sou wees.

Skommeltjies is saam met mikro-opvanggebiede, bospakke met dooie kraalbosse (om die grond en die ontkiemde sade en plantjies koel te hou en teen die impak van reën te beskerm) en kraalmis gebruik.

Die metodes word op hul eie en in kombinasie met mekaar gebruik op ’n proefperseel wat ’n halwe hektaar groot is.

Halcyone het van Augustus tot Desember 2013 saad versamel in die veld rondom die perseel waar die restourasieproef gedoen word. Die saad is versamel volgens ’ n lys van die algemeenste en volopste meerjarige spesies wat die NRI opgestel het.

Hulle het 100 m by 50 m in ’n ou saailand afgekamp en die 16 verskillende behandelings in Mei verlede jaar gedoen.

Halcyone ontleed nog die data van die opnames wat sy in September en Oktober gedoen het. Wat interessant is, is dat hulle in die behandeling met die skommeltjies gevind het dat vreetbare grasse gevestig het.

“Dit dui daarop dat die sade van hierdie vreetbare grasse in die veld is, maar nie noodwendig genoeg kans gegun word om te ontkiem en te vestig as die veld nie ’ n lang genoeg rustydperk ( geen beweiding) toegestaan word nie.”

Die plan is om vanjaar aan die einde van die winter of aan die begin van die lente weer die opkoms, oorlewing en groei van klein plantjies te moniteer, en dit volgende jaar te herhaal as daar geld beskikbaar is.

In Augustus verlede jaar het 18 boere van Ikosis ’ n ooreenkoms met die CSA onderteken waarvolgens hulle biodiversiteit sal bewaar en volhoubare veeboerdery sal beoefen. Volgens die CSA se “Meat Naturally Initiative Conservation and Agricultural Agreement” moet die boere ’n goedgekeurde bestuursplan vir die meent volg, deelneem aan bemarkingsinisiatiewe, ’n sekere persentasie van hul vee ouer as agt maande verkoop en onderneem om ’n sekere persentasie niewerkende donkies en perde te verkoop.

Hulle moet ook deelneem aan navorsingsen toepassingsprojekte wat ontwikkel is om die toestand van die veld, vleilande en vee te verbeter en veegetalle, verkope, vrektes, ens. te moniteer en maandeliks verslag te doen.

Boere wat die ooreenkoms onderteken het, onderneem ook om roofdier-aktiwiteite aan te meld en opleidingskursusse en werksessies by te woon.

Die waarde van Halcyone se navorsing is dat die plaaslike gemeenskap betrek is 

 om te help planne beraam en goed wat verniet in die omgewing gekry kan word, gebruik word. Hulle gebruik kraalbos ( Galenia africana), ’n pionierplant wat wyd in Namakwaland op versteurde grond groei, vir bospakke en die mis van honderde perde wat in die gebied loop. Hulle het dit aanvanklik oorweeg om ook donkiemis te gebruik.

Die donkies is in die ou dae gebruik om ploeë en karretjies te trek. Deesdae gebruik net enkele gesinne nog donkies. Al gebruik mense nie juis die donkies nie, bly planne om van die donkies ontslae te raak, ’n ongemaklike onderwerp.

Een van die redenasies ten gunste van die donkies wat ek in die kommunale gebied Rooifontein gehoor het, is dat Jesus Jerusalem op die rug van ’n donkie binnegery het, en dat die donkies om daardie rede moet bly. Oorlede oom Bêrend Hein, een van die bekende karakters van die gebied, se reaksie daarop was: “Maar die Here het nie op duisend donkies in Jerusalem ingery nie!”

Die perde het die gebied binnegekom toe ’ n slagter hulle vir die kommunale boere gegee het in ruil vir donkies. In ’n lugopname wat die Bateleurs in Oktober 2013 met ’ n Piper Dakota- vliegtuig oor die 175 500 hektaar van die Steinkopf- meent wat wes van die N7- nasionale pad lê, gedoen het, het hulle 145 donkies en 102 perde getel. Die totale donkiebevolking word op 233 geraam, terwyl daar sowat 164 perde is.

Die Bateleurs is ’n nieregeringsorganisasie sonder winsoogmerk waarvan die vrywillige vlieënierlede help met omgewingsbewaring deur hul vaardighede, vliegtuie en tyd gratis te gee om belanghebbendes ’n perspektief uit die lug van bedreigde gebiede te gee.

Met die tellings en ramings, en deur drakragen weidingspotensiaalsyfers vir die gebied te gebruik, kon hulle bereken dat die perde en donkies 2 395 kleinvee-eenhede verteenwoordig en dat hulle 13% van die weiding wat vir kleinvee beskikbaar kan wees, gebruik.

Halcyone sê die CSA het in Oktober verlede jaar begin met ’ n projek waarin hulle restourasiespanne gebruik om veld te monitor en erosie te bekamp. “In die toekoms hoop ons dat hulle ook saad sal versamel en aktiewe vleiland- en veldrestourasie sal toepas. Daar is 27 mense in die Leliefonteinspan en 14 in die Steinkopfspan.”