Slangbos gee osse kos in winter

By Zastron in die Suidoos- Vrystaat benut ’ n boer die vernietigende indringerplant slangbos ( Seriphium plumosum) as winterweiding. Mnr. Willem en mev. Christine Cronjé van die plaas Leeuwfontein het opgemerk dat hul beeste soms aan slangbos knibbel as dit nog redelik jonk is, sê mnr. Justin du Toit, produksie-navorser van die departement weidings aan die Landbou-ontwikkelingsinstituut Grootfontein.

Met die hulp van Justin en die weidingkundige prof. Winston Trollope, voorheen van die Universiteit van Fort Hare en deesdae verbonde aan Working on Fire, het hulle die saak verder ondersoek. Willem het die afgelope winter ’n kamp wat deur slangbos ingedring is en drie jaar gelede gebrand is, met osse bewei.

“Die resultaat was bo verwagting. Nie net het die diere die slangbos bewei nie, maar ná die eerste paar dae was dit al wat hulle gevreet het,” sê Justin. (Sy video daarvan is op YouTube onder die titel Cattle grazing Slangbos.)

Hul hipotese is dat vee slangbos selektief sal bewei mits: ■ dit binne die laaste drie jaar gebrand het; ■ die omringende gras doodgeryp het en van

’n lae gehalte is; en ■ die beeste ’n behoefte het om hul proteïeninname te verhoog. Justin verduidelik dat ou slangbos nie bewei word nie omdat dit dan baie taai en onsmaaklik is. As hierdie ou materiaal egter gebrand word, is die hergroei in die winter vir diere smaaklik, want nadat dit geryp het, is gras van ’n lae gehalte hul enigste ander voer op die veld. “En slangbos, in ’n jong stadium, is smaakliker as ouer slangbosplante en gras van ’n lae gehalte.” Hy het al telkens in die verlede sy kommer laat blyk oor die chemiese bestryding van slangbos. In ’n artikel het hy tot die gevolgtrekking gekom dat die middel wat algemeen teen slangbos gebruik word, tebutioron, soveel omgewingsgevare inhou dat die voordele daarvan van korte duur is, en op lang termyn deur ongunstige gevolge tot niet gemaak of omgekeer word.

Winston doen al amper 50 jaar navorsing oor vuur, weiding en bosindringing, en is alombekend as ’n voorstander van brand as ’n bekampingsmiddel. Hy sê sy ondervinding is dat ’n houtagtige indringer wat gebrand is, dik-

’n Boer by Zastron meen slangbos kan met die hulp van brand in winterweiding omskep word. Wetenskaplikes verskil egter oor die gebruik van vuur teen slangbos.

Nog ’n inskrywing vir ons wedstryd vir boereplanne wat werk. ’n Kontantprys van R1 000 is elke maand op die spel.