VOORBEELDE VAN ‘KARRETJIE-AFRIKAANS’
Ons is skêrbestuurders met klipbrille (ongeletterd). Die son kry my by die vuur (ek staan vroeg op). Hy hou hom onder die water (drink te veel) Sien, deesdae is manne se hande mooi blink (hulle word betaal). Hy stry teen die sak (hy onderhandel kwaai). Wil almal aan die perd proe (wil almal ry). Ons ry leë kar (ons gaan kuier). Dis ’n droëpramkind (laatlam). Moenie koggelrig is nie (moenie terg nie). Die huis is gekroets (bouvallig). ’n Drieplaat- of tweeplaathuis (opgerig vir ’n kort verblyf).
Kyk en loop reguit en volhard tot die einde toe.
FOKUS
en maklik skeur of verbrokkel.
Na gelang van die gehalte van die voering en of die dam ’n dak het, kan ’n voering ’n gebruikstyd van minder as vyf jaar hê.
“’ n Dakstruktuur oor jou dam het ook ander voordele,” sê Ronald. “Dit hou die water grootliks vry van oormatige stof, blare, insekte en ander organiese en anorganiese besmetting. By drup- en mikrobesproeiing is dit belangrik om skoon water te hê, anders kan dit gou daardie dun pypies en fyn druppers of sproeikoppe verstop. Skoon water in die dam verleng die gebruikstyd van die filtreerstelsel.”
’n Damdak hou die water ook koel, meer higiënies ( waar dit ook vir diere drinkwater voorsien) en beperk waterverlies weens verdamping.
Die beste damdak is uit gegalvaniseerde staalplaat vervaardig met ’n mangat vir toegang.
By Aquadam gebruik hulle ’ n ligte tipe staalstruktuur wat ingenieursontwerp is.
Skadunet met 95% digtheid het die voordeel dat die dam reënwater kan opvang, maar die nadeel is dat dit nie stofdig is nie.
Met ’n vinielseildak gaan reenwater verlore en die materiaal van die dak hou net ’n beperkte aantal jare voordat die son dit bros brand.
NAATLOSE BETONDAM
Boere wat ’n nuwe dam wil bou om hul besproeiingskapasiteit te vergroot, het ’ n bekostigbare, duursame opsie.
Met nuwe bekisting, staalbewapening en spuitbeton wat ’n sterk betonlaag in ’n japtrap skep, kan jy binne ’n dag of twee ’n splinternuwe dam hê.
“Dit is beslis die vinnigste en beste metode vir ’ n permanente damstruktuur,” verduidelik Ronald oor dié tipe dam wat soos ’ n gegote bakkie los van die grondoppervlak vervaardig word. “Die naatlose betondam kan met sukses op enige grondformasie opgerig word. Die struktuur is ook bestand teen veldbrande en sterk wind.”
Dié damme kan groot of klein gebou word na gelang van jou behoefte met ’ n maksimum deursnee van 20 meter en hoogte van 2,4 meter. Die kleinste dam van hierdie soort is 3 meter in deursnee en is 1,6 meter hoog.
Dikwels is ’ n minder permanente damstruktuur nodig. Daarvoor het Ronald en sy span ’ n reeks uiters bekostigbare sinkdamme met ’n vinielvoering.
Die voering het weliswaar ’ n beperkte leeftyd, maar hulle maak seker hulle gebruik ’ n vinielvoering van ’ n goeie gehalte. Dié sinkdamme kan ook met ’ n dak toegerus word om die gebruiksduur van die voering te verleng.
Nuut op die rak is die Smart Tank. Dit is ’ n sinkdam wat jy sommer self met die hulp van ’ n makker aanmekaar kan sit. Die selfdoenpakket word met al sy toebehore en onderdele verkoop. Twee sterk manne met twee no. 12- moersleutels kan die dam gou-gou oprig.
Die grondoppervlak waar die dam staan, moet gelyk wees en vry van enige klippe, takkies of gemors wat die damvoering kan seermaak.
Die damvoering word booor die damwal met ’ n ring onder die lip van die dam styf vasgetrek. Die gehalte van die struktuur word volgens die spesifikasies van die Amerikaanse Waterwerkevereniging (AWWA) bepaal, aangesien geen SABS-gehaltevoorskrifte of -standaarde daarvoor bestaan nie.
Dié tenk is beskikbaar in 1 mm gegalvaniseerde sinkplaat of in Chromadeck ( in verskillende kleure). Die maksimum kapasiteit is 2,6 miljoen liter.