‘Die Regering verskuif die doelpale’ ‘ONS WIL KAN WINS MAAK’
MEER as 90% van 1 400 kommersiële boere het in ’n opname aangedui dat hulle nie verstaan waarheen die Regering met die landbou op pad is nie, want die beleid verander voortdurend, het mnr. Hans van der Merwe, uitvoerende direkteur van Agri SA, op die grondberaad gewaarsku. “Ons is bekommerd oor wat ons sien as onuitvoerbare en onbekostigbare voorstelle. Ons is ook onseker as die Regering met ons gesprek voer, spertye gee vir voorstelle en dan na vore kom met grondliggende veranderinge aan die raamwerk wat voorgehou is. Wat moet ons doen en wanneer? Dit is belangrike kwessies binne ’n toekomstige verhouding.”
Van der Merwe het beklemtoon die Regering moet eerder bemiddel as reguleer: “Dit is oorweldigend duidelik dat die goeie gesindheid daar is om grondhervorming deur te voer en die kapasiteit is ook daar. Die Regering moet die proses vergemaklik eerder as om te domineer en reguleer.” Van die beginsels wat in ag geneem moet word, is die diversiteit van Suid-Afrika se landbou en die feit dat een plan nie vir almal kan werk nie.
Die kwessies waaroor daar onsekerheid is, is onder meer: Wat is die Regering se ware verbintenis tot die Nasionale Ontwikkelingplan? Wat moet gebeur as ’ n bemagtigingstransaksie plaasvind op grond wat met die heropening van grondeise geëis word? Wat is die Regering se posisie oor grond wat reeds op die mark is en hoekom pas hy nie die reg van eerste weiering toe nie?
Grondplafonne het nêrens gewerk nie. Gaan vennootskappe vrywillig wees? Hoe werk die finansiering van projekte? In watter mate kan die georganiseerde landbou nog insette lewer?
Die georganiseerde landbou meen die Regering verskuif die hele tyd die doelpale en dit veroorsaak groot onsekerheid, sê Agri SA. Sonder grondeienaarskap in die landbou kan Suid-Afrika nie welvaart skep nie, blyk uit navorsing vir internasionale beleggers.
MELKBEDRYF
Die melkbedryf in KZN maak reg vir ’n moeilike winter, sê mnr. Edsel Hohls, voorsitter van die KZNmelkprodusentorganisasie. “Melkboere in die Dundee, Greytown, Winterton en Berg