Agbiz, banke sit geldplan op tafel
BANKE en landbou- ondernemings sal grondhervorming op ’ n kommersiële grondslag finansier mits kommersiële boere betrokke is en die Regering ook geld voorsien.
Die landbousakekamer Agbiz en die Bankvereniging van Suid-Afrika (Basa) het in ’n voorlegging aan mnr. Gugile Nkwinti, Minister van Landelike Ontwikkeling en Grondsake, hul voorstel vir finansiering uiteengesit. Daarvolgens moet die Regering jaarliks minstens R1 miljard voorsien en die banke en landboubesigheid sal dienooreenkomstig bydra, sê dr. John Purchase, uitvoerende hoof van Agbiz.
KOMITEE
Agbiz en Basa stel voor dat ’ n komitee, met verteenwoordigers van Agbiz, Basa en die Regering, besluit oor staatstoekennings vir die koop van grond.
Besluite moet vinnig geneem kan word en geld moet sonder vertraging beskikbaar gestel kan word. Die finansiering vir bedryfskapitaal moet dan op die gewone manier by finansiële in- stellings verkry word.
Purchase s ê kommersiële uitleners het streng goedkeuringsprosesse wat die Regering gerus behoort te stel dat slegs haalbare hervormingsprojekte goedgekeur sal word. Verder kan die Regering ook gerus wees dat uitleners se eie waardeerders sal sorg dat markwaarde betaal word. Hy sê Agbiz- en Basa-lede beskou nie die voorstel as die oplossing vir alle hervormingsprobleme nie, maar dit is spesifiek bedoel vir die model in die Nasionale Ontwikkelingsplan, waarvolgens 20% van landbougrond in ’n omgewing deur ’n distriksgrondkomitee vir hervorming geïdentifiseer word en waarby kommersiële boere betrokke kan raak.
KOMMERSIËLE BOERE
Purchase sê aansporingsmaatreëls om kommersiële boere betrokke te kry, kan kwytskelding van verdere verpligtinge t ot grondhervorming insluit, asook om punte vir hul telkaarte vir swart ekonomiese bemagtiging te verdien. – CARIEN KRUGER