Staat se stelsel is ‘bedrog’

DIT

is bedrog deur die staat om op hom op plase toe te spits met grondhervorming. Die werklike hervorming moet in stedelike gebiede wees waar miljoene mense nie eienaarskap van hul eiendomme het nie, sê mnr. Leon Louw, uitvoerende direkteur van die Vryemarkstigting.

Hy het in ’n terugvoeringsessie oor die stigting se Khaya Lam-projek – ’n projek om swart huisbewoners te help om titelaktes vir hul eiendomme te bekom – gesê die aakligste deel van apartheid is ná 20 jaar steeds met ons.

“Net soos wat Verwoerd dit wou gehad het, is die meeste grond steeds in die hande van die Regering. Daar is tussen 7 en 10 miljoen swart gesinne wat oor geslagte heen in huise woon waarop hulle geen eiendomsreg het nie.”

Mnr. Eustacie Davie, direkteur van die stigting, sê die loodsprogram vir Khaya Lam in die Ngwathe-munisipaliteit by Parys in die Vrystaat vorder goed. Daar is sowat 20 000 huise in die swart woonbuurte wat omgeskakel kan word in eiendomme met volle geregistreerde eienaarskap aan die bewoners.

Elke titelakte kos R1 850 en die stigting is van skenkings afhanklik om die werk te doen. Mnr. Christo Wiese, sakereus, het in sy persoonlike hoedanigheid 200 titelaktes gefinansier. Tot dusver is 320 eiendomme omgeskakel en ’n verdere 280 is in die proses om omgeskakel te word.

Eiendomme wat voorheen geen waarde gehad het nie, se waarde styg tot gemiddeld R100 000 die oomblik as daar volle titel daarop is en dit ’n verhandelbare eiendom word. Vir elke 100 huise wat geregistreer word, word R10 miljoen se waarde vir die eienaars ontsluit.

Mnr. Perry Feldman, ’n boer van Parys wat by die projek betrokke is, sê baie plaaswerkers wil nie meer op plase bly nie omdat daar nie geriewe, soos skole en winkels, naby is nie. Boere raak nou betrokke om te help om vir hul werkers volle eiendomsreg in die woonbuurte te verkry. – NICO VAN BURICK