‘Moenie by die nonsens vashaak nie’

BOERE moet hul energie aan bestuurbare faktore bestee, pleks daarvan om pessimisties te raak te midde van knellende probleme, soos droogte, elektrisiteitstoevoer en politieke onsekerhede.

Dít was prof. Johan Willemse, landbou-ekonoom van die Universiteit van die Vrystaat, se raad aan boere by ’n geleentheid wat Old Mutual in Pretoria aangebied het.

KYK VOORUIT

“Ken julle suksesvolle sakelui wat pessimisties is? As jy pessimisties dink, skep jy pessimistiese goed. Kry ’n langtermynvisie en probeer om nie by die nonsens vas te haak nie.”

Willemse sê mense wat aanhou kla, neem verkeerde besluite. Hy het boere aangemoedig om saam met hul gesinne ’n visie te formuleer en die stappe uit te werk wat nodig is om dit te bereik.

Diegene wat nie meer kans sien vir die landbou nie, moet volgens hom eerder die bedryf verlaat as om pessimisties te wees en daarin te bly.

“Gaan die kragsituasie beter word? Nee. Hanteer dit. Besluit wat jy op plaasvlak kan hanteer en wat jy aan landbou-organisasies moet oorlaat.” Ander sake waaraan boere as individue nie iets kan doen nie, sluit werkloosheid en grondhervorming in. Willemse sê dit is nie boere se verantwoordelikheid om werk te skep nie. Hulle moet eerder hul ondernemings mededingend maak, selfs al sou dit meganisasie behels.

GROND IS FABRIEK

Grond is volgens hom nie meer ’n belegging nie. “Grond is my fabriek. Dit is ’n groot kopskuif om te maak.”

Boere moet ook aanvaar dat die ekonomie nie sterk gaan groei nie, maar moet ook besef dat daar geld te maak is in die landbou. Mense wat staatstoelaes ontvang, bestee byvoorbeeld die helfte daarvan aan kos.

Skaapvleis is die duurste tot nog toe. “Dit lóóp! Ons het nie verwag dit gaan teen hierdie pryse verkoop nie.” Oor die groei in die wildbedryf het Willemse gesê hy is self te bang om in kleurvariante te belê, want hy sien nie iets wat die hoë pryse stut nie.

Hy raak bekommerd as hy hoor van boere in Noordwes wat hele beeskuddes verkoop om ’n paar swartwitpense te koop.

– CARIEN KRUGER