Vleisbeeste: ‘Hersien wetgewing oor dubbele bespiering’
Wetgewing wat die gebruik van vleisbeeste met dubbele bespiering aan bande lê, moet heroorweeg word, het ’n paneel kundiges op die afgelope Vleisbeesskool van Breedplan, die Lewendehawe Registrerende Federasie en Landbouweekblad by Aldam in die Vrystaat eenparig aanbeveel.
Die uiterste vorm van dubbele bespiering is by Belgiese Blou-beeste (so genoem weens hul blou-grys haarkleed) wat soos ’n oorontwikkelde liggaamsbouer lyk. Volgens Wikipedia is die ras ook as die Blanc Bleu Belge, Belgian Blue- White, Belgian White en Blue Pied bekend.
Dubbele bespiering is ’n oorerflike genotipe wat tot ’ n groter aantal spiervesels lei (hiperplasie), pleks van die normale vergroting van individuele spiervesels (hipertrofie).
Die Piedmontese het ook hierdie eienskappe en albei rasse het die vermoë om voer in maer spierweefsel om te sit, met die gevolg dat hulle vleis met min vet kan produseer.
Dr. Michael Bradfield, genetikus en hoof van Breedplan Suider- Afrika, het na aanleiding van ’ n werksessie oor dubbele bespiering op die Vleisbeesskool aan Landbouweekblad gesê wetgewing wat in 1998 deurgevoer is, veroorsaak dat sommige rasse nou ál hul kuddevaars laat toets vir die teenwoordigheid van die geen wat dubbele bespiering veroorsaak.
Daar is tot nege verskillende vorms van die geen, waarvan sommige voordelige en die ander nadelige gevolge het. Die geen F93L, wat byvoorbeeld meestal in die Limousin aangetref word, kan groot voordele inhou aangesien dit meebring dat die nageslag 10% tot 15% meer vleis (maar minder vet) het.
Die MT821-geen wat meestal in Belgiese Blou- beeste voorkom, kan skadelik vir reproduksie wees. Dit is bekend dat geboortes van hierdie beesras dikwels met ’n keisersnit geskied omdat die beeste nie meer normaal kan geboorte gee nie.
Die meeste beesrasse (indien nie almal nie) dra in ’n mate albei hierdie gene.
DIT KAN VOORDELIG BENUT WORD
Internasionale kenners het in twee ondersoeke na die voor- en nadele van die F94L-geen in Australië en Nieu-Seeland geen nadelige uitwerking op nageslag gevind nie.
Op die werksessie by die Vleisbeeskool onder voorsitterskap van prof. Norman Maiwashe, hoof van genetiese verbetering by die Landbounavorsingsraad, is gevra die Regering moet kennis neem dat sy wetgewing oor dubbele bespiering oudmodies is en dat nuwe navorsing aan die lig gebring het dat dit met die regte toepassing voordelig vir die rooivleisbedryf kan wees. Hy het gesê wetgewing behoort weer in oënskou geneem te word “tot voordeel van die bedryf”. Die voorstel is sonder teenstem aanvaar.
Dubbele bespiering het heelwat voordele, soos ’n voordeliger spier-tot-beenverhouding en maerder tussenspierse en karkasvet. Kenners vra dat die wetgewing hersien moet word. Wetgewing oor dubbele bespiering is oudmodies en nuwe navorsing het aan die lig gebring dit kan met die regte toepassing voordelig vir die rooivleisbedryf wees.
Mnr. John Rafferty, rasdirekteur van die Brangus- genootskap, het gesê die betrokke wetgewing skryf voor dat dubbele bespiering in Suid- Afrikaanse kuddes uitgeskakel moet word. Dit is egter op die wetboek geplaas voordat DNS-toetse op vee begin het.
Dr. Paul Arthur wat sy doktorale studie oor miostatien (spiergeen oftewel dubbele bespiering) gedoen het, het gesê dubbele bespiering is nie ’n nuutjie nie. Daar is reeds in 1807 daaroor verslag gedoen. Die miostatien- gene is in 1997 ontdek. Hoewel dubbele bespiering nie noodsaaklik in ’n vleisbeeskudde is nie, kan dit in baie gevalle goed aangewend word.
Mnr. Alex McDonald, hoof van die Australiese beesgenetika- uitvoeragentskap en voormalige hoof van die Australiese Limousin-genootskap, het gesê sy land se beesboere wend die goeie spiergeen tot hul voordeel in beesteling aan. Daar is verskillende vorms van die geen, waarvan party geboorteprobleme, lae vrugbaarheid en ’n korter lewe veroorsaak.
Hulle het in ’n studie met die Jersey en Limousin vasgestel die goeie spiergeen veroorsaak ’n toename van 6% in bemarkbare vleis, ’n toename van 9% in die vleis aan die agterkwart en ’ n verbetering van 5% in vleis- sagtheid.
Prof. Eddie Webb, hoof van die departement van vee- en wildkunde aan die Universiteit van Pretoria, het gesê dubbele bespiering van veral die MT821geen kan die voeromsettingsverhouding (VOV) verbeter, ’n voordeliger spier- tot- been- verhouding meebring en minder tussenspierse en karkasvet produseer wat voordelig vir hartgesondheid is.
Die nadele is distokia ( verandering aan die pelvis), groter kalwers met geboorte en dus meer geboorteprobleme, asook swakker beendere, kleiner kloue en swakker laktasie.
In kruisteling kan die boer voordeel trek uit rasse met dubbele bespiering, danksy ’ n toename in vleisopbrengs en ’n afname in vetneerlegging. Hoewel Belgiese Blou-beeste nie in Suider- Afrika se ekstensiewe toestande aard nie, word ’n ras soos die Limousin in dié opsig goed aangewend.