IS DIE VRYEHANDELSOOREENKOMS AFRIKA SE WARM LONT?
Dit is nie alleen meer Suid-Afrikaanse vars produkte wat in Afrika oorheers nie, maar die groei in die uitvoer van geprosesseerde voedsel is ook bemoedigend. tussen lede van die EAC, die Gemeenskapsmark vir Oos- en Suider- Afrika ( Comesa) en die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG) reeds vinnig, hoewel daar geen formele ooreenkomste tussen dié (vrye-) handelsblokke is nie.
HANDELSGROEI IN SYFERS
“Volgens st atistieke het die uitvoer onder lede van dié nuwe vryehandelsgebied van 1994 tot verlede j aar bestendig van $ 2,3 miljard tot $ 36 miljard toegeneem – meer as twaalfvoudig oor 20 jaar,” aldus die Brookings-instituut se navorsing.
Brookings waarsku “dit is moeilik om vas te stel wat die ware uitwerking is van pogings om handel tussen streke te bevorder”. Twee dekades van stewige ekonomiese groei sou egter ongetwyfeld ook die toename in handel aangehelp het.
GELEENTHEDE
Terwyl Afrikalande nou Suid-Afrika se voorste uitvoerbestemming is, was die twee gewildste lande in 2013 steeds ontwikkelde lande – Nederland en Brittanje. Die uitvoer na Afrikalande in die (internasionale) toptien, naamlik Zimbabwe, Mosambiek, Angola en Zambië, het in 2013 vinnig gegroei. Produkte, soos mielies, sojaboon-olie, suiker, geprosesseerde sop, voorbereide maaltye en dierevoer, is die meeste uitgevoer.
Vir die vervaardigers van kruideniersware het groter markte groter skaalbesparings beteken. Dit gaan teoreties gesproke met laer koste gepaard, wat weer nuwe markte kan lok.
Die produksie van party van dié Suid-Afrikaanse gewasse, soos mielies (Suid-Afrika se grootste gewas), is onbestendig. Die produksie van ander gewasse, soos koring en suiker, het reeds op lang termyn afgeneem.
Daar word ’n ophef gemaak van hoe die Wes-Kaap die appel- en wyndruifproduksie in Afrika suid van die Sahara oorheers, maar dié vrugte bly bo-aan die lys van uitvoerprodukte na ryker lande. Dieselfde geld verwerkte timmerhout. Wat meer bemoedigend is vir vervaardigers, is hoe Afrika se groeiende verbruikersklas na geprosesseerde voedsel oorskakel, in teenstelling met die klein, dog groeiende middelklasverbruikers van luukse voedsel.
ANDER STRUIKELBLOKKE
Hoewel ’n vragmotorbestuurder wat appels van Grabouw na Ethiopië vervoer waarskynlik nie daar sal uitkom sonder lang oponthoude by grensposte nie, is dit die eerste keer
Die Driedelige Vryehandelsooreenkoms wat deur die oostelike en suidelike Afrikalande aangegaan is, het verwagtinge geprikkel dat Afrika se ekonomiese enjin in snelrat kan kom. TOM ROBBINS het ’n paar kenners daaroor gepols.
LINKS BO: Mnr. Jannie de Villiers,
uitvoerende hoof van Graan SA. LINKS ONDER: Dr. Martyn Davies, uitvoerende hoof van Frontier Advisory.