Inheemse beeste se kruiskrag getoets

TABEL 1: DIE VAALHARTS-KRUISTEELPROGRAM

berger en Boran, in ’n tweede fase geëvalueer kan word. Die resultate behoort onder meer te wys of die ongunstige sienings oor Nguni- en Afrikaner-kalwers en -kruiskalwers se prestasie in die voerkraal korrek is.

Nóg ’n oogmerk is om die kruisverse uit die projek as koeilyne te evalueer.

PRODUKTIWITEIT TOT 46% HOËR

Daar is baie inligting wat daarop dui dat ’n kruiskoei met inheemse rasse as basis ’n uitstekende moederlyn in kruisteling kan wees, met koeiproduktiwiteit wat tot 46% hoër is, sê Michiel. Die projek is ’n spanpoging tussen hom, Anette, prof. Frikkie Neser van die Universiteit van die Vrystaat en me. Motsabi Mokolobate, ook van die Instituut vir Diereproduksie.

Michiel sê daar word voorspel dat die vraag na vleis teen 2050 kan verdubbel. Terselfdertyd word voorsien dat temperature teen die jaar 2100 met tussen 1,8 º C en 6 ºC gaan styg, dat woestyne gaan vergroot en plantegroei drasties gaan verander. Dít gaan alternatiewe vleisproduksiestelsels en die gebruik van ander genotipes vereis.

“Die gebruik van inheemse beesrasse se unieke eienskappe in doeltreffende kruisteling sal baie meer aandag moet kry as die heersende produksievlakke gehandhaaf of selfs uitgebrei moet word.”

Die navorsers se teorie is dat terminale kruisteling met kleiner inheemse koeie die uitset van kommersiële vleisbeesboerdery met gemiddelde bestuur en in ongunstige toestande met betreklik lae voedingsvlakke kan verhoog.

Die redenasie daaragter is dat produksiedoeltreffendheid met so ’ n kruisteelstelsel behoort te verhoog danksy die laer voedingsinname en onderhoudsbehoefte van kleiner koeie. Michiel benadruk dat die voordele van terminale kruisteling nie in hoër groeitempo’s as sulks lê nie. Die voordeel word bepaal deur die mate waarin die gewig van die slag- of voerkraaldier toeneem vergeleke met die gewig van die moeder of teeldier. “Enige stelsel waarin groot slag- of voerkraaldiere van kleiner teeldiere geproduseer word, sal noodwendig doeltreffender wees as een waarin die voerkraal- en teeldiere dieselfde raamgrootte het. Dit is bloot so omdat kleiner koeie minder as groot koeie vreet.”

Nóg ’ n voordeel van terminale kruisteling is dat die boer maklik en vinnig by heersende prysmarges en markbehoeftes  Me. Anette Theunissen, veekundige van die NoordKaapse departement van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling, en dr. Michiel Scholtz en me. Motsabi Mokolobate van die Landbounavorsingsraad se Instituut vir Diereproduksie. Dié drie navorsers, saam met prof. Frikkie Neser van die Universiteit van die Vrystaat, bedryf ’n langtermynkruisteelprojek met Afrikaners, Nguni’s, Bonsmaras, Angusse en Simmentalers op die Vaalhartsnavorsingstasie in die NoordKaap.