I Oneetbaar!
n Suid-Afrika is insekte se voedingswaarde welbekend. Termiete, sprinkane en mopaniewurms is selfs in die handel te kry. Die WNNR het in ’n studie bevind dat insekproteïen per gewig een en ’ n half keer so voedsaam is as vleis of vis.
Boesmans en ander groepe wat nog grootliks van die natuur leef, soos die Venda in die verre noordooste van Suid-Afrika, eet ’n verskeidenheid insekte. Selfs die veeboere onder hulle eet gemiddeld meer insekproteien as vleis. Soos hulle deur die veld loop, snoep hulle aanhoudend aan eetbare insekte.
Maar nie alle goggas is eetbaar nie. Dié met giftande of angels ( soos bye, spinnekoppe en skerpioene) is almal eetbaar, mits jy nie die skerp punt insluk en inwendig gesteek word nie.
Die werklik gevaarlikes is nie die venomous soorte nie, maar die poisonous soorte. Hulle het ’n soort maaggif in hul weefsels wat enigiets van erge naarheid tot die dood kan veroorsaak as hulle geëet word. Gelukkig het diesulkes gewoonlik helder waarskuwingskleure – met goeie rede, want jou gif dien geen doel as jy eers ingesluk is nie.
Waarskuwingskleure is presies die teenoorgestelde van kamoeflering. Jy wil duidelik raakgesien word as gevaarlik. Die kleure is nogal internasionaal: swart en wit (vir kleurblinde roofdiere), swart en geel tot rooi vir dié wat kleur sien. Swart kan ook vervang word met blou of pers. Nogal eienaardig dat die mens ook dié kleure gebruik – dink maar aan alle gevaartekens, van paaie tot elektrisiteit, brand of bestralingsgevaar.
By sprinkane sien jy die verskil duidelik. Daar is die groen of bruingeel soorte, soos veldsprinkane, swermsprinkane en vlerklose klipsprinkane, wat hulself almal probeer kamoefleer en wat almal eetbaar is.
Dan is daar giftige, helderkleurige stinksprinkane, wat giftig is. As jy aan hulle vat, sal hulle dikwels begin “refleks-bloei” deurdat ’ n membraan bars en bloed uitspuit of uitborrel, met die hoop dat as jy hom hap, jy hom ook gou weer sal uitspoeg oor die slegte smaak. Dié strategie kos natuurlik ’n wond en ’n klomp bloed, maar sorg vir oorlewing.
Daar is ook giftige kewers en motte wat refleksbloei toepas. Gryp maar een van die 3. ’n Dagvlieënde mot met bloemskuim tussen segmente.
Alle rooi skoenlappers is inherent giftig.
Sekere groepe mense in Suid-Afrika kry met dít wat hulle eet, meer proteïen deur insekte in as deur vleis. Nie alle insekte is egter eetbaar nie. Jy moet jou sluk ken.