WAAK SELFS IN WINTER TEEN PARASIETE

DR. FAFFA MALAN, bestuurder van die Herkouerveterinêre Vereniging van Suid-Afrika (Ruvasa), sê in sy Junie-verslag oor dieresiektes en parasiete noudat weiding in die winter skraps is, wei die diere graag in vleie. Volgens hom moet boere op die uitkyk wees vir lewerslak en peervormige lewerslakwurms.

As tekens, soos bloedarmoede, kwakkeel, gewigsverlies en diarree, voorkom, kan boere gerus miseiertellings laat doen om die omvang van parasietbesmetting vas te stel.

Meergasheerbosluise se onvolwasse stadiums kom ook in die winter op hul gashere voor en boere moet veral in die oor kyk vir hierdie onvolwasse bosluisies.

Hy sê vee het nou aanvullende voeding nodig omdat die veld se voedingswaarde laag is. As hulle te veel kondisie verloor, sal dit tot siektes, lae dragtigheidspersentasie, resorpsies en aborsies lei.

Malan waarsku ook teen die geslagsiekte trigomonose wat ernstige reproduksieverliese veroorsaak. Daarby moet boere ook aandag gee aan beesbrucellose, ’n soönosesiekte (wat van dier na mens oorgedra kan word).

Ruvasa se verslag word maandeliks opgestel uit inligting wat van veeartspraktyke ontvang word. Die doel is om boere in te lig oor siekteneigings, maar veral om siektes wat in hul gebied voorkom of dalk kan voorkom, voorkomend te bestry deur hul diere in te ent en te let op diere wat met siektes en parasiete en al gekoop word.

INWENDIGE PARASIETE

Veral ronde- en lintwurms en koksidiose het in feitlik al die provinsies voorgekom.

Waterbronne is die habitat van slakke wat die tussengasheer van lewer- en peervormige lewerslak is, asook bilharzia. Wanneer vee in vleie wei, moet boere ’n goeie beheerprogram toepas wat met die hulp van ’n veearts opgestel kan word.

UITWENDIGE PARASIETE

Die onvolwasse stadiums van bosluise met veelvuldige gashere kom in die winter op diere voor. Boere moet in die binne-oor kyk en kolbehandeling toepas as hulle die bosluise opmerk. Bloubosluise het in ál nege provinsies voorgekom. Ander wydverspreide besmettings was met hartwater-, bruinoor-, bontpoot- en rooipootbosluise.

Siektes wat deur bosluise veroorsaak word, het ook wyd voorgekom, veral Afrika-rooiwater en Asiatiese rooiwater wat in die meeste provinsies opgemerk i s. Galsiekte ( anaplasmose), hartwater en knopvelsiekte (wat ook deur insekte oorgedra word) het ook voorgekom.

GESLAGSIEKTES

Malan sê geslagsiektes veroorsaak steeds groot ekonomiese verliese vir boere en kom wyd voor. Hulle moet toetse en biosekerheidsmaatreëls met ’n veearts bespreek.

BAKTERIESE EN VIRUSSIEKTES

Vir die meeste bakteriese siektes is entstowwe beskikbaar. Malan sê boere moet dit gebruik en onthou om skraagdosisse toe te dien waar nodig.

Veral diegene wat hoendermis vir die vee voer, moet die vee teen lamsiekte (botulisme) inent. Alle verse moet volgens wet op tussen vier en agt weke ouderdom teen besmetlike misgeboorte ( brucellose) ingeënt word. Veeartse kan raad gee met die opstel van programme. Snotsiekte (’n virussiekte) neem weens wildboerdery

Dit is ’n wanindruk dat besmetting met parasiete nie in die winter voorkom nie. Boere moet altyd op die uitkyk wees vir tekens wat op besmetting dui. steeds toe, maar daar is nie ’n entstof daarteen nie. Dit geld ook ensoötiese beesleukose. Veeartse is op die hoogte van die regte beheermaatreëls.