Om ’n geweerteleskoop in te stel is ’n doodeenvoudige taak. Die welbekende jagter en skrywer Koos Barnard vertel hoe.
Vir die doel van die artikel gaan ek aanneem dat goeie teleskoopmonterings en -ringe reeds aangeskaf is, en dat die monterings en ringe korrek op die geweer aangebring is. Enige geweerwinkel behoort daarmee te kan help.
Kies jou ammunisie. Ek meen dis vir die deursneejagter makliker om by een soort ammunisie en een koeëlgewig te bly vir elke kaliber waarmee hy/sy skiet. Leer daardie kaliber-koeëlkombinasie se trajek goed ken. Jag ook met dieselfde ammunisie as waarmee die geweer ingestel is. Verskillende fabrikate groepeer dikwels op verskillende plekke, veral wanneer die koeëlgewig verskil. Voordat jy skietbaan toe gaan, maak seker dat die geweer se borgskroewe vas is, asook die teleskoopmonterings en -ringe. Fokus die kruishaar vir jou skietoog. Elke teleskoop se oogstuk kan gedraai word om die kruishaar in skerp fokus te kry. Kyk deur die teleskoop na ’n neutrale agtergrond – ’n wit muur of blou lug. As die kruishaar dof vertoon, draai die oogstuk totdat die kruishaar in skerp fokus is.
Wanneer jy ’n teleskoop instel, onthou om ’n goeie geweerrus te gebruik wat dooierus verskaf. Jy wil die geweer so akkuraat moontlik instel, nie jou skietvermoë toets nie.
STEL ROFWEG IN OP 3 MANIERE
Om ammunisie te bespaar en ’n onnodige skietery te voorkom, moet die teleskoop vooraf rofweg ingestel word om te verseker dat jy op kort afstand, bv. 25 m, ’n vel A4-papier sal tref. 1 Peiltoestel. Die maklikste manier is om ’n sogenoemde kaliber-peiltoestel (bore-sighter) te gebruik. Dié stukkie gereedskap wat voor by die geweer se tromp ingedruk word en ’n skermpie met ’n ruitpatroon het, dui aan waar die middelpunt of zero behoort te wees. Met hierdie toestel by die tromp ingedruk, word die teleskoop se verstelknoppe bloot gedraai om die kruishaar só te skuif dat dit met die voorgestelde middelpunt van die peiltoestel se skermpie ooreenkom. Dit sal verseker dat die geweer op 25 m tot 50 m iewers op die teiken skiet; van daar af kan die fyner verstellings gedoen word. 2 Verstel die stelknop. Maak só sonder ’n peiltoestel: Kry ’n vel papier met ’n groot genoeg kol wat jy duidelik op 25 m kan sien as jy deur die geweer se loop kyk. Plaas die vel papier op 25 m op ’n teikenstaander. Gebruik enige geweerrus (die X-sakke werk goed) om die geweer só op te stel dat dit doodstil lê met die kol op die papier binne-in die loop gesentreer as jy deur die loop kyk nadat jy die slot/grendel uit die aksie verwyder het. Loer nou deur die teleskoop sonder om die geweer te verskuif en neem kennis van die posisie van die kruishaar ten opsigte van die kol.
Draai nou die teleskoop se stelknoppe sonder om aan die geweer te skuif sodat die kruishaar ook mooi senter op die kol gemik is. Wanneer jy beurtelings deur die loop en die teleskoop kyk, moet die kol in albei (die kruishaar van die teleskoop) gesentreer wees. Draai die stelknop tot waar die kruishaar mik waar dit moet. As jy dit doen, moenie jou steur aan die aantal klikkies wat gedraai moet word nie. Jou eerste skoot behoort nou op die papier te beland. 3 Fyner verstelling. Sit ’n groot vel papier (1 m x1 m) met ’n teiken in die middel daarvan op 25 m. Skiet na die kol. Neem as voorbeeld dat die skoot 20 cm regs en 25 cm hoog geland het. Klamp nou die geweer só in jou rus vas dat die kruishaar presies op die kol gemik sal bly waarna jy pas geskiet het en dat die geweer glad nie kan beweeg nie. Draai bloot aan die stelknoppe totdat die kruishaar presies gesentreer is op die koeëlgat van die skoot wat jy geskiet