PRESISIEBOERDERY SE ROL GAAN GROTER WORD

’n Groot verantwoordelikheid rus op boere se skouers om in hul strewe na ’n groter tonnemaat kos per hektaar ook seker te maak hulle doen dit met die inagneming van die omgewing.

DIE toepassing van presisieboerdery gaan in die toekoms ’n baie groter rol in die landbou speel om genoeg kos vir die miljarde mense op aarde te produseer. Die strewe moet wees om méér voedsel op die krimpende, beskikbare landbougrond te produseer, sê

Mostert het pas uitgetree as hoof uitvoerende beampte van Fertasa, die misstofvereniging van SuiderAfrika.

Hy sê daar is wêreldwyd ook ’n toenemende bewustheid van die belangrikheid om die omgewing te beskerm.

Dit behels onder meer die doeltreffende gebruik van kunsmisprodukte, veral stikstof. As nitrate in water beland deur byvoorbeeld uit te loog na ondergrondse waterbronne en uiteindelik na damme en riviere, kan dit mense benadeel as dit teen ’n hoë konsentrasie in drinkwater voorkom.

“Dit word voorkom deur die regte hoeveelhede kunsmis met die regte metodes en toerusting toe te dien. Alles wat jy toedien, moet dus deur die plant benut word. Ons het nie ’n ernstige probleem daarmee in SuidAfrika nie, maar in die intensiewe landbougebiede van die wêreld is nitraatbesoedeling ’n groot probleem.

“Die doeltreffende gebruik van kunsmis moet dus meer aandag kry om te keer dat SuidAfrika in dieselfde bootjie beland. Finansieel is dit in elk geval tot die boer se voordeel as hy net die regte hoeveelheid kunsmis toedien,” sê Mostert.

Weens die stygende wêreldbevolking is die druk op gewasproduksie en die grond waarop dit geskied, groter as voorheen. Die produksie van groter hoeveelhede voedsel verlaag die hoeveelheid voedingstowwe in die grond, veral mikroelemente wat saam met die bemarkbare gedeelte van die plant van die grond verwyder word.

KUNSMISBEDRYF VERANDER

Bemestingspraktyke het sedert omstreeks 2000 baie verander, soos met presisieboerdery wat die produktiewe gebruik van kunsmis baie verbeter het. Danksy grondmonsters en die ontleding daarvan, asook die gebruik van presisietoerusting en satelliettegnologie kan kunsmis nou optimaal en sonder vermorsing gebruik word. Sodoende kan dele van ’n land wat voorheen swak oeste opgelewer het, verbeterde opbrengste lewer.

“Geen boer kan dit bekostig om sonder presisieboerdery oor die weg te kom nie. Met die tegnologie wat byvoorbeeld in stropers aangebring word, is dit moontlik om elke vierkante meter se opbrengs te meet. Dan kan die boer die grond aan die bemesting en opbrengs meet en bepaal waar hy meer of minder kunsmis moet toedien. Kunsmisverskaffers is ook bereid om pasgemaakte kunsmis vir boere te meng,” sê Mostert.

Daar was ook strukturele veranderings in die kunsmisbedryf. Die tyd is verby dat daar verskeie groot kunsmismaatskappye was wat die grondstof tot die eindproduk in hul fabrieke gehanteer het. Plaaslik is dit nog net Omnia wat produkte op dié grondslag aan boere verkoop.

Die wêreldneiging is eerder groot fabrieke, soos in Katar, waar ses aanlegte elkeen ’n miljoen ton ureum per jaar vervaardig. Dit gaan dus oor skaalekonomie, met die vervaardiging van ’n enkele produk wat die maatskappy mededingend maak.

Amerika beweeg terug na die benutting van goedkoop aardgas. Pleks daarvan om stikstofprodukte in te voer, gaan dié land binnekort weer ’n uitvoerder van kunsmisprodukte word. Hy bou reeds sulke aanlegte.

Dié neigings bring mee dat Nóg ’n verandering is die toenemend akkerboukundige klem op grondgesondheid, wat organiese materiaal in die grond insluit. Daar word soms verkeerdelik van koolstof gepraat, wat eintlik net die maatstaf is waaraan die hoeveelheid organiese materiaal in die grond gemeet word, sê Mostert.

Een van bewaringsboerdery se doelwitte is om organiese materiaal in die grond terug te sit en te behou. Dus word organiese kunsmis in gewasverbouing gebruik om die hoeveelheid organiese materiaal te verhoog. Van Fertasa se lede vervaardig produkte met ’n organiese oorsprong.

Die kunsmisregulasies maak voorsiening vir sulke produkte as groep 3produkte. Groep 1 bevat meer as 10% NPK (stikstof, fosfor en kalium), groep 2 bevat minder as 10% NPK (kalk en kompos val onder dié groep) en groep 3 bevat nie noodwendig een van die 14 plantvoedingselemente nie, maar dit verbeter óf die grond óf die plant se groei en opbrengs. Dit kan lewende organismes of organiese materiaal bevat, soos biokunsmis. Die voordeel van lewende mikroorganismes is dat dit plantvoedingstowwe in die grond méér beskikbaar vir die plant maak. Entstowwe val ook in groep 3. Die vervaardigers van groep 3produkte moet volgens wet hul aansprake bewys voor dit geregistreer kan word, terwyl vervaardigers van groep 1 en 2produkte slegs ’n ontleding van die samestelling met registrasie moet

voorlê.