BEDRYF HAASTIG VIR SOJAHEFFING
SOJABOONBOERE wil hê ’n statutêre telingen tegnologieheffing moet so gou moontlik in werking tree sodat hulle so gou moontlik toegang tot verbeterde tegnologie kan kry.
Die mikpunt was om dit reeds vandeesmaand in werking te kon hê, maar die bedryf wag nog op finale goedkeuring deur die Nasionale Landboubemarkingsraad (NLBR). Verteenwoordigers van die sojaboonwerkgroep by Graan SA se kongres het gevra daar moet geprobeer word om die stelsel dié seisoen nog in werking te stel, al is daar boere wat reeds begin stroop het.
Die doel van die sogenoemde eindpuntheffing is om saadmaatskappye vir hul intellektuele eiendom te vergoed, terwyl boere terselfdertyd baat vind by opbrengsverhogings danksy beter saad en tegnologie.
Die aansoek om die verpligte heffing is einde verlede jaar by die NLBR ingedien en belanghebbendes kon van 24 Januarie tot 10 Februarie kommentaar lewer. Mnr. Corné Louw, sekretaris van die werkgroep, sê die aansoek is deur almal buiten een verwerker en twee produsentegroepe ondersteun.
Die heffing word bereken op 1,2% van die gemiddelde sojaboonprys. In die eerste jaar sal dit neerkom op R65/ton en in die tweede jaar R80/ton.
MARKAANDEEL
Louw sê die verwagte inkomste uit die heffing sal R51,4 miljoen wees, waarvan R37 miljoen aan saadmaatskappye uitbetaal sal word op grond van hul markaandeel. “Hoe beter ’n saadmaatskappy se kultivars presteer, hoe groter sal sy markaandeel wees en hoe groter deel van die heffingsgeld sal hy ontvang.”
Van die verbeterde tegnologie waarop boere hoop, is GM saad met verbeterde weerstand teen bolwurm en ook ’n tweede generasie RoundupReady-tegnologie vir beter onkruidbestryding. Dit kan tot aansienlike opbrengsverhogings lei en ook honderde rande per hektaar aan bespuitingskoste bespaar.
Beheerde proewe daarmee het reeds in Suid-Afrika begin en die tegnologie kan teen die 2019-’20-planttyd kommersieel beskikbaar wees.
’n Soortgelyke eindpuntheffing met die oog op verbeterde tegnologie het verlede Oktober vir die koringbedryf in werking getree.