SÓ WIL STAAT BESLUIT OOR GRONDPLAFONNE

DIE wet wat die Regering se omstrede grondplafonplan uiteensit, is pas vir kommentaar in die Staatskoerant afgekondig. Die uiteindelike meganismes wat dit voorstel, verskil drasties van die universele perke wat aanvanklik voorgestel is.

In stede van nasionaal, sal sulke grondplafonne nou op distriksvlak bepaal word, en ’n beoogde grondkommissie sal die eindelike gesag hê op hoe sulke plafonne bepaal word.

Die eerste gepubliseerde weergawe van die wet sit die volgende faktore uiteen wat oorweeg sal word om die plafonne te bepaal. Die vermoë van die grond (of dit hoë- of mediumpotensiaal- of unieke landbougrond is), die gebruik (weiveld of saaigrond) en klimaatsfaktore. Huidige produksie-uitsette, kommoditeitspesifieke versperrings, plaasgrootte en -lewensvatbaarheid, skaalekonomieë, akkerboubedrywe op die plaas en plaasbewoners (plaaswerkers en hul afhanklikes). Fisiese vermoë van die grondsoort, gronddiepte en -gehalte, weidingskapasiteit, waterbeskikbaarheid en -gehalte, afstand van die markte, beskikbare infrastruktuur en enige ander relevante faktore. Die verhouding tussen hulpbronne, soos bewerkte grond en natuurlike weiding; droëland en besproeiingsgrond; die soort grond op die saailand en enige ander relevante faktore wat ’n invloed op die bepaling van die ekonomiese grootte van die gebied kan hê. Ander faktore sluit in die kapitaalvereistes van die verskillende bedrywighede, die meet van die verwagte inkomste vir huishoudings en akkerboubedrywighede, die jaarlikse omset, die verhouding tussen die produkprys en die prysmarges en enige ander kwessie wat voorgeskryf word.