DIE ANDER SÊ

IS grondhervorming die beste manier om welvaart te skep vir diegene wat histories verontreg is? Dink aan die wêreld se snelgroeiendste maatskappye, soos Airbnb: Dit is die wêreld se grootste diens wat verblyf verskaf sonder om enige eiendom te besit. Vir Airbnb en baie ander sogenoemde eenhoring-maatskappye wat ongelooflike welvaart vir hul stigters en aandeelhouers geskep het, is dit nie grond of fisieke eiendom wat welvaart skep nie, maar wetenskap en tegnologie.

Prof. Alois Mlambo van die Universiteit van Pretoria het op ’n onlangse beraad met die tema “Decolonising Africa” by die Universiteit van die Vrystaat gesê Indië en China – wat albei gekoloniseer was – groei nie vinniger as 5% omdat hulle grond herverdeel het nie; hulle gedy omdat hulle wetenskap en tegnologie omarm het.

In die akademiese jaar 2015-’16 het 328 547 Chinese studente in Amerika gestudeer, maar net 1 813 Suid-Afrikaners. (As jy bevolkingsgrootte in ag neem, het sewe keer meer Chinese as Suid-Afrikaners daar gestudeer.) Uit Suid-Korea, wat omtrent dieselfde grootte bevolking as Suid-Afrika het, het 61 007 studente in 2015-’16 in Amerika gestudeer – 33 keer meer as Suid-Afrika.

Hoe sou ’n herverspreidingsbeleid lyk wat wetenskap en tegnologie ernstig opneem? Die meeste van ons sal saamstem dat onderwys deurslaggewend is, maar die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel het die afgelope dekade nie veel vordering gemaak nie, en dis onwaarskynlik dat dit in die komende dekade sal gebeur.