BUITELAND SIEN SA DALK AS ‘GEVALLE ENGEL’

SUID-AFRIKA lyk steeds vir buitelandse beleggers “interessant” ondanks kredietafgraderings, sy tegniese ekonomiese resessie en die kabinetskommeling vroeër vanjaar.

Mnr. Lesiba Mothata, hoofekonoom van Investment Solutions, het op die AVI Africapluimveekonferensie gesê buitelanders het ’n beter siening van Suid-Afrika as wat Suid-Afrikaners self het.

Om te verstaan hoekom die rand ondanks terugslae nog verbasend sterk is, moet ’n mens onthou dat opbrengs op beleggings in die ontwikkelde wêreld laag tot negatief is. Daarom kyk buitelandse beleggers na staatseffekte en aandelebeleggings in opkomende markte.

Vergeleke met Rusland, Brasilië en China lyk Suid-Afrika interessant, het Mothata gesê. Suid-Afrika se goeie fisieke en institusionele infrastruktuur kan nie oornag vernietig word nie.

Hy het gesê beleggers beskou sekere lande wat deur graderingsagentskappe afgegradeer is, as “gevalle engele” wat die vermoë het om te reageer en terug te bons. “Miskien het hulle (beleggers) aan Suid-Afrika ’n olyftak gebied en dink aan ons as ’n gevalle engel.”

RENTEKOERS

Van die 23 lande wat Standard & Poor tot nie-beleggingstatus afgegradeer het, het net agt daar- in geslaag om beleggingstatus te herwin.

Dit het hulle gemiddeld ses jaar gekos, maar Suid-Korea het dit binne een jaar reggekry. Suid-Korea, Colombia, Roemenië en Hongarye het almal resessies gehad, maar kon daarin slaag om ekonomiese groei te stimuleer.

Mothata het gesê dalende inflasie kom in baie afgegradeerde lande voor. In Suid-Afrika bied dit aan die Reserwebank ruimte om die rentekoers te verlaag, maar hy verwag nie dat die bank dit nou sal doen nie omdat miljarde rande die land kan uitvloei as verdere afgraderings volg.

Intussen het die afgraderings reeds die koste van kapitaal in die land laat styg omdat banke hul kliënte se kredietgehalte weer beoordeel. “Sake-ondernemings vind dat hulle meer rente moet betaal wanneer hulle skuld het,” sê hy.

Mothata het gesê ’n styging van sowat 1% word in die koste van kapitaal verwag.

WAT SA KAN DOEN

Hy is egter optimisties dat SuidAfrika ’n ommekeer kan maak. Een van die belangrikste stappe is volgens hom om waarborge aan staatsondernemings te beperk. Dis juis een van die dinge wat Suid-Korea reg gedoen het: geen reddingsboeie aan sukkelende banke of ondernemings.

Verder moet die troebel politieke situasie opgelos word en die land moet sy vervaardigingen landbousektor stimuleer om te groei omdat albei ’n groot vermenigvuldigingswerking het.

Mothata het gesê die land moet sy ekonomie weg van die groot metropole diversifiseer en aan die ontwikkeling van ekonomiese sones by stede, soos Nelspruit en Polokwane, aandag gee.

‘Sake-ondernemings vind dat hulle meer rente moet betaal wanneer hulle skuld het.’