Beskerm die boerdery
Dit verg toewyding om ’n familieboerdery suksesvol te bestuur, jou nalatenskap te beskerm én ’n gesonde balans te handhaaf, skryf adv. Koos Nel, hoof van Old Mutual Agrimark.
Familieboerderye is geskenke vir toekomstige geslagte. Dit raak die hart en siel, en gaan dikwels nie net oor tasbare besittings nie, maar ook oor die emosionele sy daarvan.
’n Boerdery is ’n onderneming wat dieselfde struikelblokke as enige ander sakeonderneming moet oorkom. Die belangrikste bate is mense en in ’n familieboerdery is familielede dikwels deel van die kernpersoneel wat die onderneming moet bestuur.
ONGEMAKLIKE VRAE
Hoe raak dit die familieboerdery as die eienaar sterf of die boerdery nie verder kan bestuur nie weens ’n onvoorsiene gestremdheid nadat hy persoonlik borg gestaan het vir skuld wat namens die boerdery aangegaan is? ’n Gebeurlikheidsplan is nodig ingevolge waarvan die onderneming seker maak genoeg kontant sal beskikbaar wees om die aanspreeklikheid af te los as dit gebeur. Ingevolge die plan neem die besigheid dooden ongeskiktheidsdekking uit op die borg se lewe en betaal die premie. ’n Ooreenkoms bepaal dan dat die opbrengs gebruik word om die uitstaande skuld te delg. Dit skei dus die besigheidrisiko, waaraan die eienaar se persoonlike boedel en finansiële beplanning blootgestel is (ter wille van die besigheid), van sy en die familie se beplanning.
Wat gebeur met die boerdery as ’n kernpersoon sterf of nie verder kan werk nie weens onvoorsiene gestremdheid en ’n opvolger nie dadelik beskikbaar is nie? Produkte, soos Old Mutual Greenlight se sleutelpersoon- dekking, verseker dat daar, in die geval van die dood of permanente ongeskiktheid van só ’n persoon, geen onderbrekings in die familieboerdery se sakebedrywighede is nie. Dit bied die nodige geld om die familieboerdery te onderhou totdat ’n geskikte persoon gewerf en opgelei kan word of totdat ’n natuurlike opvolger, byvoorbeeld ’n minderjarige kind, beskikbaar is om die onderneming te bestuur. Dit verseker ook dat die bestaande en potensiële kontrakte en die boerdery se kredietwaardigheid nie geraak word nie.
Familieboerderye het soms meer as een eienaar of aandeelhouer. As een van die aandeelhouers sterf of weens ’n onvoorsiene gestremdheid nie verder kan werk nie, kan dit gebeur dat die familie van die persoon wat gesterf het of gestremd is, nie met die familieboerdery wil voortgaan nie. Hulle en/of die oorblywende aandeelhouer/s kan ook verkies om die aandeel uit te koop. ’n Koop-en-verkoopooreenkoms kan vooraf bepaal wat in sulke gevalle moet gebeur en die betrokkenes kom ooreen wie die belang gaan oorneem. Só word ’n waarderingmeganisme daargestel. Die koopprys word gefinansier deur byvoorbeeld ’n Old Mutual Greenlight-produk en die oorblywende lede word verbind om die belang oor te koop.
Die ooreenkoms skep sekerheid in die onderneming, maar ook vir die familielede wat nie in die besigheid betrokke wil wees nie omdat die kontantbedrag vir die aandeel beskikbaar is en uitbetaal word presies wanneer dit nodig is.
HOEKOM BEPLAN?
’n Finansiële plan wat sekerheid vir families en hul ondernemings skep, maak voorsiening vir: Die bestuur van risiko’s en kontinuïteit; Beskerming van die familie se leefstyl; Die bestuur van bates wat buite die boerdery opgebou is as deel van ’n aftree-endiversifikasiestrategie; en Opvolgbeplanning en strukture om jou nalatenskap te verseker.
DROOGTE
Hoe beïnvloed krisisse, soos ’n langdurige droogte, boere se beleggingstatus?
Daar is verskillende sienings oor wat die “regte advies” is. Dit is belangriker om klem te lê op “advies wat reg is vir jou”. Dit gaan ook nie net oor die plaas se opbrengs nie, maar oor die verskansing wat jy kan verkry deur in aandele in landboumaatskappye of ander sektore te belê – plaaslik of oorsee.
Die huidige ekonomiese omstandighede beklemtoon die belangrikheid van só ’n plan wat deur ’n kundige en geakkrediteerde adviseur opgestel is.
Veranderings in rentekoerse, die inflasiekoers en brandstofpryse, asook die onstuimigheid van die mark is van die faktore wat ’n rol speel wanneer finansiële adviseurs hul kliënte help om finansiële mikpunte en drome te verwesenlik.
Kliënte neem versekering en/ of beleggingsprodukte uit as deel van hul beplanning om ’n spesifieke leemte uit te skakel of ’n spesifieke doelwit te bereik. Die impak van die droogte op kontantvloei plaas veral boere onder druk om van die plan af te wyk.
Dit kan die finansiële seku- riteit van die boerdery en sy afhanklikes in gedrang bring. Soms lei dit tot emosionele besluite wat ’n finansiële plan verander en selfs benadeel.
Elke kliënt se finansiële plan is uniek, want kliënte se omstandighede, mikpunte en drome verskil. Die samestelling en heroorweging van ’n finansiële plan vereis egter ’n vennootskap tussen die kliënt en sy gelisensieerde en geakkrediteerde finansiële adviseur.
BETAALOPSIES
Risikoprodukte skep sekuriteit en likiditeit in ’n boedel en beskerm jou gesin se leefstyl in die geval van ongeskiktheid, dood of gevreesde siektes.
Oorweeg jou opsies deeglik voordat jy premies en dekking verminder of staak. Sekere kliënte sal moontlik later nie meer dekking kan kry nie weens ver- swakte gesondheidstoestande of dit kon te duur geword het.
Ou Mutual het sy finansiële produkte hersien en aanpassings gemaak waar moontlik, juis om kliënte by te staan wat gedwing word om die uitvoering van hul plan aan te pas weens korttermynprobleme, soos ’n knellende droogte.
Die betalings van premies is ’n kontraktuele element en wysigings kan met koste gepaardgaan. Sekere produkte is egter buigsamer, terwyl koste in spaar- en beleggingsprodukte verminder kan word deur middel van die keuse van die onderliggende fondse. Besin saam met jou finansiële adviseur oor wat die regte ding is om te doen sonder om die langtermynplan van die tafel te vee.