WAAK TEEN HIERDIE VEESIEKTES
BOERE gaan groot verliese ly as hulle nie waak teen siektes wat deur bosluise oorgedra word, soos Afrika- en Asiatiese rooiwater, hartwater en anaplasmose, noudat die reëntyd begin het nie. Siektes wat deur insekte oorgedra word, kan net soveel amok saai. Daaronder tel knopvelsiekte, drie-dae-stywesiekte, bloutong, slenkdalkoors, Wesselsbronsiekte en Afrika-perdesiekte.
Dr. Faffa Malan, bestuurder van die Herkouerveterinêre Vereniging van Suid-Afrika (RuVASA), sê in sy Oktoberverslag oor siektes wat deur veeartse in Suid-Afrika aangemeld is, dat insekoordraagbare siektes deur inentings beheer kan word, terwyl bosluisoordraagbare siektes ook deur goeie beheermaatreëls hokgeslaan kan word.
Vogtigheid en hitte wat heers sodra die reëntyd begin het, bied ideale toestande vir inwendige parasiete. Daaroor kan ’n veearts raad gee.
Die TABEL som siektes en toestande op wat gedurende Oktober deur veeartse by RuVASA aangemeld is.
VERGIFTIGING
Nóg ’n nagmerrie wat groot verliese veroorsaak, is vergiftiging, volgens dr. Neil Fourie, ’n spesialis op dié gebied. Sewe gifti- ge-plant-sindrome veroorsaak 70% van veeverliese.
Daar is sowat seshonderd gif- plantspesies in Suid-Afrika. Die “groot agt” is glikosides (hartgif- stowwe), gifblaar, tulp, lantana, geeldikkop, vermeersiekte, gousiekte en inkbessievergiftiging.
Elke streek het sy eie proble- me met gifplante waarvan sommiges nie noodwendig onder die agt sindrome val nie.
’n Boer van Ladysmith het onlangs 30 beeste weens Co- tula nigellifolia (Matricaria ni- gellifolia, oftewel steierbossie of stootsiektebossie) verloor, wat ’n senusindroom bekend as stoot- siekte veroorsaak.
In Namibië word kleinvee weer blind weens Helichrysum argyrosphaerum (sewejaartjie) gedurende droogtes.
In die Wes-Kaap dra Eucalyp- tus cladocalyx by tot blousuur wanneer die bome bot.
Ander tipes wat vergiftiging veroorsaak, is onder meer Dipcadi glaucum (slangkop), kweek, cyanobacteria (blougroen alge) en Pteridium aquilinum (adelaarsvaring).
RuVASA se verslag word maan- deliks opgestel uit inligting wat van veeartspraktyke ontvang word. Die doel is om boere in te lig sodat hulle voorkomende maatreëls kan toepas.