Oliekoek-invoer bedreig die soja-trein
HOEWEL Suid-Afrika se sojaboonproduksie en -parsvermoë die afgelope dekade meer as verdubbel het, word miljarde rande steeds deur die plaaslike veevoerbedryf aan meestal duurder, ingevoerde oliekoek uit Suid-Amerika bestee.
Suid-Afrikaanse boere het vanjaar ’n beraamde 701 000 ha sojabone geplant, 22% meer as verlede jaar en die meeste nóg.
Die vermoë van Suid-Afrika se toegewyde sojaboonparse word op meer as 2 miljoen ton geraam, volgens dr. Erhard Briedenhann, ondervoorsitter van die Oliesade-advieskomitee.
Die land se sojaboon-oes was verlede jaar 1,3 miljoen ton, wat sowat 988 000 ton oliekoek kan oplewer.
Nogtans word verwag dat Suid-Afrika teen einde Februarie met ’n oorskot van 340 862 ton sojabone kan sit omdat die parstempo nie naastenby in ooreenstemming met produksie verhoog het nie.
Graan SA waarsku dat dit al hoe moeiliker raak om uitbreiding in sojaboonproduksie te bevorder as plaaslike verwerking nie byhou nie. “Ons wil mos nie onverwerkte grondstowwe uitvoer en verwerkte grondstowwe invoer nie,” sê mnr. Corné Louw, ekonoom van dié produsenteorganisasie.
Hy sê Suid-Afrika het die afgelope tyd jaarliks gemiddeld 571 000 ton soja-oliekoek ingevoer, wat gelykstaande is aan 761 333 ton onverwerkte sojabone. Die land het wel al hoe minder begin invoer namate plaaslike
produksie gestyg het, maar te veel oliekoek wat plaaslik vervaardig kan word, word steeds ingevoer.
Vir Graan SA gaan dit oor die groter prentjie, sê Louw.
“Ons voer te veel in en te min uit. Ons kan baie meer doen om selfvoorsienend in die hele graanmandjie te wees.
“Al hoe meer koring word ingevoer. Dít kan stopgesit word as die omkeerstrategie vir wintergrane behoorlik in werking tree.
“Verder werk ons hard daaraan om sojaboonproduksie te verhoog deur beter kultivars en uitbreiding na die westelike somersaaigebied. As soja-aanplantings tradisionele mielie-aanplanting verplaas, sal Suid-Afrika nie meer elke jaar so ’n groot mielie-oorskot (wat druk op produsentepryse plaas) hê nie,” sê Louw.
GEHALTE
Briedenhann sê klagtes vanuit die veevoerbedryf dat baie soja-oliekoek steeds ingevoer word omdat die plaaslike produk se gehalte wisselvallig is, is ongegrond.
Die gehalte van die plaaslike produk was wel in die verlede minderwaardig, Dit was egter voordat miljarde rande in die afgelope paar jaar bestee is om groot, nuwe aanlegte wat met die
modernste tegnologie toegerus is, plaaslik te bou.
Vandag ding verreweg die grootste gedeelte van die land se produk gehaltegewys op gelyke voet met die ingevoerde produk mee, en dit is in die algemeen goedkoper om plaaslik te koop as om in te voer.
Wat gehalte betref, gaan dit nie oor ’n spesifieke land se produk nie, maar oor die gehalte van die produk wat ’n bepaalde aanleg lewer, verduidelik Briedenhann.
“Daar is ook Suid-Amerikaanse aanlegte wat ’n minderwaardige produk vervaardig en van wie veevoervervaardigers nie graag koop nie.
“In Suid-Afrika is van die groot aanlegte se produk gelykstaande aan die ingevoerde oliekoek. Die land se veevoerbedryf is baie tevrede met die plaaslike produk, en die meeste van Suid-Afrika se pluimveevoervervaardigers gebruik deesdae plaaslike oliekoek,” sê Briedenhann. –