Agoa kan SA boere help om markte te vestig

DIE voordele wat die Amerikaanse wet op groei en geleenthede in Afrika (Agoa) aan uitvoerders bied, sal onder die Trump-regering bly geld, maar dié wet gaan nie noodwendig hernieu word nie.

Uitvoerders moet daarom juis nou die voordelige handelstariewe gebruik om ’n vastrapplek in die moeilike, dog lonende Amerikaanse mark te kry, sê Amerikaanse amptenare.

“Uitvoerders moet Agoa gebruik om hul produkte te toets en goeie verhoudings te bou. Gebruik Agoa as ’n instrument om die vermoë vir uitvoer te skep,” het mnr. Juan Commarano van die Amerikaanse ambassade gesê by ’n seminaar wat die ambassade, die Amerikaanse inspeksiediens vir dier-en-plantgesondheid (APHIS), die hulporganisasie USAid en die Amerikaanse departement van landbou saam met Wesgro in Kaapstad aangebied het.

GROEI

Vergeleke met ander Afrika-lande gebruik Suid-Afrika die Agoa-voordele reeds baie goed. Sy uitvoer ingevolge Agoa het verlede jaar aansienlik toegeneem, maar daar is steeds ruimte vir groei.

Die uitvoer van sitrus het verlede jaar van $42 miljoen (R508 miljoen) tot $47 miljoen (R569 miljoen) gestyg, en die uitvoer van druiwe van $600 000 (R7,26 miljoen) tot $1,2 miljoen (R14,52 miljoen). Die uitvoer van blombolle het van $2,8 miljoen (R33,9 miljoen) tot $3,3 miljoen (R40 miljoen) gestyg.

Volgens mnr. Jeromy McKim, distriksbestuurder van die APHIS, kan Suid-Afrika se aandeel in die Amerikaanse druiwemark vanjaar viervoudig toeneem weens probleme in Chili.

“Die bedryf sal nie hierdie geleentheid ten volle kan aangryp tensy hy Agoa benut nie.”

Daar bestaan volgens hom goeie verhoudinge tussen die sitrusbedryf en die Amerikaanse departement van landbou. Dié bedryf doen sy huiswerk, hoewel dit moeilik is om sitrus uit te voer.

“Logistiek en goeie verhoudings is belangrik. Kry toegang tot die mark en vestig jou netwerk. Dan is jy gereed om dit ten volle te benut,” het McKim gesê.

TOEKOMS DUISTER

Mnr. Harry Sullivan, waarnemende direkteur van ekonomiese en streeksake van die Amerikaanse departement van buitelandse sake, het op ’n mediakonferensie met Afrika-joernaliste gesê Agoa is veilig tot in 2025. Die Amerikaanse regering onder pres. Donald Trump wil Afrika steeds deur dié wet help ontwikkel.

Oor joernaliste se kommer rakende Trump se klem op “Amerika eerste” het Sullivan gesê dit is ’n boodskap vir sy Amerikaanse gehoor en dat ander lande ook nasionale belang eerste stel.

Hy was versigtig om te bespiegel oor wat van die Agoa-handelsvoordele gaan word met die verstryking van die wet in 2025. “Die kort antwoord is: Ons weet nie.”

Dit sal deur “verskillende dele van ’n legkaart” bepaal word, waarvan een is wie dan die regerende party in Amerika sal wees. “Ons dink oor hoe ons die handelsverhoudinge tussen Amerika en Afrika in iets meer wederkerig kan verander,” het Sullivan gesê.

Mnr. Eckart Naumann, onafhanklike ekonoom by die handelsregsentrum Tralac, sê dit is onwaarskynlik dat Agoa ná 2025 hernieu sal word.

Suid-Afrika moet daarom aan ’n handelsooreenkoms met Amerika begin dink.

Agoa geld net vir Afrika-lande wat daarvoor in aanmerking kom, gemeet aan kriteria, soos respek vir menseregte en niebenadeling van Amerikaanse uitvoer. Volgens Sullivan sal Zimbabwe se herinsluiting, danksy sy nuwe president, waarskynlik middel vanjaar bespreek word. 1