BEDRYF GOOI WAL TEEN VRUGTEVLIEG
DIE vrugtebedryf was slaggereed vir die verskyning van die uitheemse indringervrugtevlieg Bactrocera invadens in die WesKaap. Verskeie pogings is aan die gang om te keer dat dié verwoestende plaag homself in die provinsie vestig.
’n Enkele manlike indringervrugtevlieg is op 31 Januarie by Grabouw in ’n lokval gevind. Kort daarna, op 6 Februarie, is ’n vroulike indringervrugtevlieg in dieselfde lokval gevind. Albei se identiteit is deur polimerase-kettingreaksie (PCR) bevestig. ’n Derde indringervrugtevlieg is op 14 Februarie sowat 6 km van die eerste opsporingspunt in ’n lokval gevind.
Vrugtehandel in die provinsie word tans nie geraak nie.
Mnr. Hugh Campbell, hoofbestuurder van Hortgro Science, sê hul gewasbeskermingsprogram het sedert 2005 navorsing gedoen om voorbereid te wees op die moontlike voorkoms van dié vrugtevlieg in die Wes-Kaap.
B. invadens, wat groot skade
kan veroorsaak as dit nie bekamp word nie, kom uit Asië en is in 2003 die eerste keer in Kenia opgemerk. Daarna het die vlieg ook in Limpopo, Mpumalanga, Noordwes en dele van KwaZuluNatal gevestig geraak.
“Dit is ’n ontwykende vrugtevlieg wat aansienlike skade kan veroorsaak as dit nie bekamp word nie. Dit verkies mango’s as gasheer, maar het ’n wye reeks ander gashere. Ons doen alles om te keer dat die vlieg homself vestig,” sê Campbell.
Ander gashere sluit in koejawels, papajas, appels, pere, appelkose, perskes, kersies, druiwe, grenadellas, soetrissies, tamaties en lede van die familie Cucurbitaceae.
MAATREËLS
Campbell sê daar is sowat 1 400 moniteringslokvalle net in die gebied van Elgin, Grabouw, Vyeboom en Villiersdorp. Dit vorm deel van FruitFly Africa se gebiedswye moniterings-en-bekampingsplan teen vrugtevlieë en word deur die departement ondersteun.
“Die nasionale aksieplan is in werking gestel onmiddellik nadat die eerste indringervrugtevlieg gevang is. Alle boere en pakskure in die omgewing is in kennis gestel en ’n gebied (5 km radius) om die lokval is in kwarantyn geplaas,” sê Campbell.
Die doelwit is om die probleemgebied te isoleer en die bron van besmetting te vernietig.
Dit beteken ’n permit word benodig om die gasheermateriaal na ’n plaagvrye gebied te vervoer. FruitFly Africa het ook met ’n opname begin om die potensiële verspreiding van die vrugtevlieg te identifiseer. Boere en FruitFly Africa pas ook weeklikse bestrydingsmaatreëls toe.
As daar 12 weke lank (of drie generasies van die vrugtevlieg) nie weer ’n indringervrugtevlieg in een van die lokvalle opduik nie, sal die kwarantynmaatreëls opgehef word.
Volgens Campbell het hulle in die streke waar die indringervrugtevlieg wel gevestig het, geleer dat dit suksesvol bekamp kan word in kommersiële boorde. “Daar is koste aan verbonde, maar die plaag het groot skade aan mango’s in die informele sektor en huistuine aangerig in gebiede waar geen maatreëls geld nie.”
Die departement het ’n beroep gedoen dat geen vrugte van die kwarantyngebiede na nie-kwarantyngebiede vervoer word sonder die nodige permit nie (ingevolge regulasie 110 van die Wet op Landbouplae [Wet 36 van 1983]). Die lokval-emmers langs die paaie in produksiegebiede moet ook nie verwyder word nie.