SA boere verskaf vonk vir unieke planter
Twee boere van Bergville wat geenbewerking toepas, wou vinniger en meer akkuraat plant en het by ’n landboumasjinerievervaardiger gaan aanklop met hulle behoeftes en planne. Die eindproduk is twee pasgemaakte planters wat sowat die helfte vinniger plant as hul vorige planters.
Geen oorsese geenbewerkingsplanter is opgewasse teen die hoë kleipersentasie van die voetheuwels van die Drakensberge nie. En as ’n boer nie op die rak kry wat hy soek nie, maak hy ’n plan – en klop by die regte span om hulp aan.
Dit het twee jaar geduur van die oomblik dat hulle by Rovic Leers, ’n plaaslike vervaardiger van landboutoerusting, gaan aanklop het om hulp vir ’n nuwe soort planter tot die eerste werkbare model op hul plase begin plant het.
Só vertel mnre. Christof Brits van die Christof Brits-boerdery en Andrew Fyvie van Tregenna Farming op Bergville.
“Ons grond het ’n baie hoë kleipersentasie en ons pas streng geenbewerking toe. ’n Planter moet dus deur uiters swaar grond kan beweeg en ’n hoë materiaaldeurvloei kan baasraak sonder om doeltreffendheid prys te gee.” Christof het produksiepraktyke in ’n paar ander lande bestudeer voor hy besluit het om vervaardigers met sy planne te nader. “Die kombinasie van Suid-Afrikaanse landboutoestande kry jy nêrens anders ter wêreld nie. In Amerika, byvoorbeeld, is die grond baie ligter en hulle het omtrent geen klippe nie. Ek het ook na Brasiliaanse geenbewerkingstipe planters gaan kyk, maar die uniekheid van die plaaslike toestande het ook daardie tegnologie gepootjie.” Die enigste oplossing was dus om ’n plaaslike vervaardiger te nader en ’n planter te ontwerp wat met swaarder grond en die landboupraktyke van die Bergville-boere kon tred hou. Die resultaat is die Rovic Leers MP 31 R457-planter.
Christof en Andrew plant hul sojabone en mielies in rye wat 45 cm uitmekaar is – iets wat heeltemal ongehoord is vir konvensionele boere wat gewoond is aan die meer tradisionele 76 cm en outydse drievoet (91 cm)-rye.
Christof verduidelik dat ’n nouer rywydte die omgewing se hoë onkruiddruk beter die hoof kan bied en ook ’n beduidende bydrae tot grondvogbewaring lewer. “Sojabone en mielies wat in nouer rye geplant word, maak die grond vinniger toe, wat beteken dat onkruid se beskikbare
sonlig baie beperk word. Só kan die onkruid nie met die gewasplante meeding nie. Boonop is tussenry-mededinging tussen die aangeplante gewasse minder.”
PLANT SOWAT 50 HA PER DAG
Vir Andrew lê die planter se grootste voordeel in die aanpasbaarheid van die werktuig met die boerdery se geenbewerkingspraktyke. Hy het voorheen ’n 12-ry-planter gebruik, maar die nuwe 19-ry-planter van Rovic Leers het die boerdery se produktiwiteit verhoog.
“Daar is ’n betreklik kort venstertydperk waarin boere kan plant en tyd is dus van die grootste belang wanneer jy moet plant. Met die 12-ry-planter het ons gesukkel om 25 ha per dag klaar te plant, maar danksy die 19-ry se verbeterde werksverrigting kan ons nou byna 50 ha per dag klaar plant. Dit gee produktiwiteit en kostedoeltreffendheid ’n stewige hupstoot.”
ALLE PRAKTYKE WORD ONDERSTEUN
Mnr. Dewald Barnard, sakebestuurder by Rovic Leers op Pietermaritzburg, sê die Rovic Leers MP 31 R457-planter is nie net beperk tot geenbewerkingspraktyke nie. “Rovic Leers ondersteun bewaringsboerdery deur met nuwe produkte vorendag te kom. Die Rovic Leers MP 31 R457-planter kan egter met dieselfde sukses in konvensionele en minimumbewerkingstoestande gebruik word. Verskeie verstellings kan aangebring word.”
Dewald sê die MP 31 R457 is nie beperk tot nouer rye nie, maar kan ook verskaf word in 76 cm- en 91 cm-ryspasiërings met ’n wisselende aantal rye. “Die aantal rye wat op die planter aangebring word, sal natuurlik die grootte van die plantertenk beïnvloed. Die grootte kan wissel van 4 200 liter tot 6 000 liter.”
Dewald verduidelik dat die saadeenheid van die planter ontwerp is om Precision Planting se presisietegnologie te kan gebruik.
“Met presisietegnologie het die boer ’n nog kragtiger stuk gereedskap om doeltreffender te boer. Die belangrikste kenmerk daarvan is akkurate saadplasing, wat die korrekte diepte, spasiëring en hoeveelheid insluit,” sê hy.
Albei planters is toegerus met Precision Planting se Wave Vision Seedtube, ’n instrument wat die plantinligting onmiddellik na die Precision Planting
20/20-monitor binne
die kajuit deurgee en onmiddellik laat weet indien daar ’n probleem, soos dubbel plant, voorkom.
“Die planters het ook Precision Planting se V-Set 2-uitmeeteenhede wat deur V-Drive aangedryf word. Daarmee kan boere die plantestand uit die kajuit verstel, selfs terwyl die planter beweeg. Dit is ’n groot voordeel waar ’n boer byvoorbeeld van ’n besproeiingsland na ’n droëlandsituasie beweeg.”
Die planters het ook die Turn Compensation-funksie, wat help wanneer ’n planter in ’n draai plant. Daarmee plant die eenhede aan die binnekant van die draai minder saad as aan die buitenste dele. “Dit word gedoen om te verseker dat die plantspasiëring in die ry behou word. Die planter beskik ook oor seksiebeheer wat die plantereenhede outmaties kan aan- en afskakel soos dit oor reeds beplante dele beweeg. “Dit alles help boere om meer saad te bespaar en slegs dit te plant waarvoor hulle beplan het,” sê Dewald.
BESPARING, MINDER INSTANDHOUDING
Christof is veral ingenome met die presiesheid van die hoeveelheid saad wat die planter plant. “Ek het getoets hoeveel saad die planter plant. Waar ons byvoorbeeld 80 000 pitte per hektaar geplant het en die planter dit so aangedui het, het die fisieke saad wat ons aangekoop het, dit weerspieël.”
Vir boere in KwaZulu-Natal, waar daar heelwat uitvalstukke is, help presisieplant dus ál meer om besparing in die hand te werk.
Nog ’n voordeel van die planter is sy betreklik lae instandhoudingsvereistes. “Omdat die planter staatmaak op elektriese aandrywing op sy saadeenhede is daar minder bewegende dele wat slytasie kan ondergaan. Dit beteken laer onderhoudskoste vir die boer. Terselfdertyd ondersteun Rovic Leers alle instandhouding van die planter met onderdele wat plaaslik beskikbaar is,” sê Dewald.
Vir hom is die materiaalvloei deur die planter ’n belangrike faset omdat ’n ophoping van materiaal tydens geenbewerking kan inmeng met die presisie waarmee geplant word. “Die rangskikking van die ry-eenhede, waar die agterste eenhede 90 cm uitmekaar is en die voorste eenhede ook (in ’n sig-sag-patroon) help dat materiaal vinnig en glad deur die planter beweeg. Die kans is dus kleiner dat materiaal onder die planter kan ophoop.”
GROTER PRODUKTIWITEIT
Rovic Leers het ook weggedoen met die tradisionele breekboute en ’n hidrouliese tand is voor op die planter aangebring om deur klipperige of swaarder grond te sny. Terselfdertyd is die plantereenhede ook hidroulies toegerus.
As die tand of plantereenheid ’n klip of kluit tref en uit die grond spring, druk die hidrouliese stelsel eenvoudig weer die tand of plantereenheid terug in die grond. “Die plantproses word dus nie onderbreek om ’n breekbout te vervang voor die boer verder kan plant nie. Dit bespaar tyd en verhoog produktiwiteit,” sê Dewald.
’n Spuitstelsel is ook as standaard op die planter aangebring. “Min ander planters het hierdie element. Vir die boer is dit ’n voordeel omdat hy nie ná die planttyd weer hoef terug te kom om onkruiddoder toe te dien nie. Dit word reeds tydens die planttyd gedoen. Die watertenk is ook altyd gevul met skoon water pleks daarvan dat die spuitmiddel in die tenk gemeng word. Die spuitmiddel word net voor die spuitbalk met ’n Dosatron in die lyn gevoeg.”
Die houer waarin die doder aangekoop word, word op die planter gemonteer en dien as ’n bykomende tenk waarin die konsentraat gehou word. Die doseerder neem dan die middel met ’n pyp uit die spuitmiddelhouer en meng dit met water voor die korrekte chemiese mengsel in die planterlyne gespuit word.
Op hierdie manier is daar nie ná planttyd ’n halwe tenk onkruiddoder oor nie, en slegs die planterlyne hoef gespoel te word, sê Dewald.
Wanneer ’n boer oorskuif van sojabone na mielies is die tenk reeds skoon en die planter gereed om ander middels toe te dien.
“Die Rovic Leers MP 31 R457 bied dus aan boere die jongste tegnologie om so doeltreffend moontlik te boer sonder om noemenswaardig aan hul bestaande praktyk te verander,” sê Dewald.
Vir Christof is dit ’n noodsaaklike eienskap van ’n planter.
“Boere moet so doeltreffend moontlik kan boer om mededingend te bly. Een van die maniere om dit reg te kry, is die gebruik van presisieboerdery. Die planter maak dit moontlik om kunsmis en saad wisselend te plaas na gelang van die grondprofiel. Dit verminder jou koste. ’n Boerdery staan en val by kostebesparing en ons kon reeds in die eerste jaar sien watter verskil die planter gemaak het. Ons het geweet watter plantestand ons wil hê en die planter het dit presies reggekry.”