Konsultante ‘skep weer’ by restitusie-eise
DIE Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming gaan meer as R331 miljoen van sy restitusiebegroting aan konsultante bestee om uitstaande restitusie-eise vinniger af te handel.
Mnr. Malusi Gigaba, Minister van Finansies, het in sy begrotingsrede aangedui dat restitusie steeds ’n groot voorrangsaak vir die Regering is en dat die betrokke departement groter aandag daaraan wil gee.
Die departement se begroting vir die boekjaar 2018-’19 is R10,4 miljard en vir die daaropvolgende twee jare onderskeidelik R11 miljard en R11,7 miljard. Die departement wil in die mediumtermyn-bestedingsraamwerk (MTBR) sy navorsingsproses vaartbelyn maak deur konsultante aan te stel om die uitstaande 2 851 eise en eisers te verifieer en grondwaarderings te doen.
In die MTBR is R10,8 miljard (32,3% van die departement se totale begroting vir die drie boekjare) begroot om eise af te handel. Altesaam R331,6 miljoen word vir konsultante begroot. Die departement het al by die Parlement se portefeuljekomitee raas gekry toe hy van 2005 tot 2008 meer as R1,4 miljard aan konsultante bestee het. Dit was omdat hy van afgetrede werknemers of diegene wat pakkette geneem het, vir spesiale projekte moes gebruik.
‘PRODUKTIEF, WINSGEWEND’
Die Tesourie dui aan dat die departement R4,2 miljard in die loop van die MTBR opsygesit het vir die koop van 291 000 hektaar strategies geplaasde grond en “om te verseker dat die grond wat herverdeel word, produktief en winsgewend word”.
Altesaam R8,7 miljard is vanaf 2018 tot 2021 vir grondhervor- mingsprogramme beskikbaar. Dit beslaan 26,2% van die departement se begroting.
R4,6 miljard sal na verwagting gebruik word vir die een-huishouding-een-hektaar-inisiatief, die herkapitalisering van bestaande projekte en die waardering van grond wat vir grondhervorming geoormerk is.
Sedert die begin van die herverdelingsprogram van die departement in die boekjaar 2008-’09 is 1 787 plase tot stand gebring uit die meer as 4,7 miljoen hektaar grond wat herverdeel is. Altesaam R1,5 miljard word in die MTBR toegestaan om hierdie en ander verwante projekte in die grondhervormingsprogram uit te voer.